Samvinnan - 01.04.1977, Qupperneq 4

Samvinnustefnan er að mínum dómi þrennt:
viðskiptastefna, félagsmálastefna og menningar-
stefna. Spurningin er á hvaða þætti áherzlan
á að hvíla.
STOFNA ÞARF
FRÆÐSLUSAMBAND
SAMVINNUMANNA
Rætt við
séra
Guðmund
Sveinsson
skólastjóra
Samvinnan mun í næstu
heftum birta flokk viðtala í til-
efni af 75 ára afmæli Sam-
bandsins. í fyrsta viðtalinu hér
á eftir er rætt við séra Guð-
mund Sveinsson, skólastjóra
Fjölbrautarskólans i Reykjavík.
Guðmundur starfaði i þágu
samvinnuhreyfingarinnar í
nærri tvo áratugi, og er því
ekki að efa að marga muni
fýsa að heyra svör hans við
ýmsum spurningum varðandi
Sambandið og samvinnuhug-
sjónina.
Séra Guðmundur Sveinsson
er fæddur i Reykjavik 28. apríl
1921. Hann lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum í Reykja-
vík 1941 og guðfræðiprófi frá
Háskóla íslands 1945. Sama ár
var hann vígður sóknarprestur
i Hestþingaprestakalli i Borg-
arfirði. Hann stundaði fram-
haldsnám í Danmörku og Sví-
þjóð árið 1948-51 og 1953-54 og
lagði stund á semísk mál og
gamlatestamentisfræði. Um
tveggja missera skeið kenndi
hann við Háskóla íslands.
Árið 1955 var Samvinnuskól-
inn fluttur úr Reykjavík að
Bifröst í Borgarfirði, og var
Guðmundur ráðinn þar skóla-
stjóri. Jafnframt flutningi
skólans urðu á honum gagn-
gerar breytingar til samræmis
við nýja tíma og aðstæður.
Leið ekki á löngu, þar til Sam-
vinnuskólinn að Bifröst var
undir stjórn Guðmundar orð-
inn að glæsilegri menntastofn-
un. Jafnframt skólastjórastarf-
inu var Guðmundur ritstjóri
Samvinnunnar 1959-63. Árið
1974 varð Guðmundur skóla-
stjóri nýja Fjölbrautarskólans
í Breiðholti og fluttist þá til
Reykj avíkur.
Mannúðarstefna
— Hver voru fyrstu kynni þín
af samvinnuhreyfingunni?
— Ég er uppalinn i Reykjavik
og ekki af rótgrónu samvinnu-
fólki kominn. Þó kynntist ég
ungur þróun samvinnuhreyf-
ingarinnar i Reykjavik. Ég
fylgdist með tveim félögum,
sem þá voru starfandi í bæn-
um, Kaupfélagi Reykjavikur
og Pöntunarfélagi verkamanna.
Mér var ljóst, að þarna voru
óvenjuleg félög á ferðinni, og
verzlanir þeirra voru mjög frá-
brugðnar öðrum búðum í bæn-
um.
Hins vegar má segja, að einn
aðili hafi öðrum fremur vakið
athygli mina á samvinnustefn-
unni. Það var kennari minn i
barnaskóla, Steinunn Bjart-
marz. Hún var fylgjandi sam-
vinnuhugsjóninni og ræddi
ekki ósjaldan um hana við
okkur í skólanum. Nokkru síð-
ar tók ég ákveðna afstöðu með
samvinnuhreyfingunni. Ég var
þá nemandi i Gagnfræðaskóla
Reykjavíkur, svokölluðum
Ágústarskóla. Litið var á hann
sem skóla íhaldsins og Sjálf-
stæðisflokksins hér i borginni.
En ég fór mínar eigin leiðir og
gerðist ákveðinn talsmaður
samstjórnar Framsóknar-
flokksins og Alþýðuflokksins.
Ég minnist þess, að fyrsta er-
indið sem ég flutti i skólanum
fjallaði um upphaf samvinnu-
stefnu i Evrópu og þá sérstak-
lega frumherjana í Rochdale.
Félagi i samvinnuhreyfing-
unni geröist ég ekki, fyrr en ég
varð prestur i Hestþinga-
prestakalli sem þá var kallað
— á Hvanneyri.
— Þú vildir kannski í örfáum
orðum skýra frá því í hverju
trú þín á samvinnuhugsjóninni
byggist?
— Samvinnuhugsjónin er
mannúðarstefna, sem byggist
á kristnu lifsviðhorfi. Ef til vill
spyrja menn þá, hvað kristið
lífsviðhorf sé. Þvi svara ég á þá
leið, að það sé i fyrsta lagi op-
inn hugur, þ. e. a. s. að vera
við þvi búinn að taka við nýj-
um hugmyndum, og i öðru lagi
víðsýni. Þetta tvennt er ekki
eitt og hið sama að mínum
dómi. Víðsýni er fólgin í því
að dæma og meta og þora að
skipta um skoðun, ef önnur
viðhorf sýnast réttari og sann-
ari en þau sem maður hefur
áður haft kynni af. Hið þriðja
sem að mínu mati einkennir
kristið viðhorf er vináttan, það
4