Verklýðsblaðið - 07.02.1931, Blaðsíða 3

Tilraun til andlegrar kúgunar í
Menntaskólanum
KommÚBÍstaflokkuiinn berst gegn auðvald-
inu í heild sinni, hvort sem það birtist sem
einkaauðmagn, fjármálahringa- eða ríkisauð-
magn. Afskifti auðvaldsríkisins af atvinnuveg-
unum, eru auðvitað alltaf með hag auðmanna-
stéttarinnar fyrir augum. Ríkið ræðst ekki í
önnur fyrirtæki, en sem verða til þess að
styrkja auðvaldsskipulagið í heild sinni. Kom-
múnistar vita það fullvel, að því betur er búið
í haginn fyrir jafnaðarstefnuna, því þroskaðra
og skipulagðara, sem auðvaldið er, því lengra
sem hringamyndunin er komin, því meira sem
fjármála- og ríkisauðvaldið hefir færst í auk-
ana. En fyrir það hætta þeir ekki að berjast
gegn fullkomnasta kúgunarskipulaginu sem
enn hefir skapast á jörðinni. Fyrir það ganga
þeir ekki á mála hjá hringunum og auðvalds-
ríkinu, eins og sósíaldemókratar. Kommúnistar
vita það fullvel, að hin fullkomnu atvinnutæki
geta því að eins orðið verkalýðnum til blessun-
ar, jafnaðarstefnan getur því aðeins sigi'að, að
þeir safni öllum hinum vinnandi lýð til bai'-
áttu gegn hringunum og gegn auðvaldsríkinu,
til þess að ráða niðurlögum þeirra. Kommún-
istar vita það vel, að því skipulagðara og
styrkara sem auðvaldið verður, því róttækari
verða kúgunarráðstafanir þess gegn verkalýðn-
um, því betur stendur það að vígi í stéttabar-
áfctunni. — íslenzkur verkalýður kannast vel
við það, hvernig ríkið gengur á undan öðrum
atvinnurekendum um kaupkúgun. — Hann
kannast vel við það, hvernig tollabyrðarnar
hafa vaxið, jafnframt því, sem innheimta rík-
isins á blóðsköttum erlends fjármagns hefir
orðið umsvifameiri. Hann veit það vel, að þrátt
fyrir allan ríkisrekstur bankanna, og alla sósíal-
demókratiska „þjóðnýtdngu“, rennur vöxtur
auðmagnsins til atvinnurekenda, eftir sem áð-
ur. Þessvegna mun hann fylgja kommúnistum í
baráttu þeirra gegn öllu auðvaldi, hverju nafni
sem nefnist, gegn auðvaldsríkinu, — fyrir ríki
verkalýðs og vinnandi bænda, fyrir jafnaðar-
stefnanni.
ATHS. Grein þessi hefir orðið áð bíða afar-
lengi vegna þrengsla.
vemdar og kemur mikið við sögu hinnar sósíal-
istisku uppbyggingar, því æskan er framitíðin.
Konunni er opin hvaða starfi og staða sem
er. Á öllum vinnustöðvum vinna konur og auð-
vitað eftir grundvallarreglunni: sama kaup fyr-
ir sömu vinnu. Að konur sé verkfræðingar, eim-
lestarstjórar, háskólastúdentar, lögregla, fag-
menn í verksmiðjum eða lærlingar í iðnnema-
skólum þykir auðvitað sjálfsagður hlutur, en
enginn vinnur erfiðisvinnu, nema með læknis-
leyfi. Sérstaklega eftirtektarverð þótti okkur
dagheimilin við allar verksmiðjur. Þar eru
bömin á daginn meðan mæður þeirra eru við
vinnu í verksmiðjum, og þær sem hafa börn á
brjósti koma þangað með þriggja tíma milli-
bili að gefa þeim að sjúga.
En menntunarástand verkalýðsins batnai'
einnig dag frá degi. Til að skilja þetta til fulls
verður maður að hafa séð rússneska verka-
menn í klúbbum sínum. Við hverj a vinnustöð
og á hverju býli er verkamannaklúbbur, og era
í þeim kvikmyndasalir, myndasalir, leiksalir og
samkomusalir o. s. frv. og þar er alltaf yfir-
fullt af verkamönnum. — Á þeim afturhalds-
tímum, sem nú ríkja í auðvaldsheiminum, þótti
okkur vert að gefa sérstakan gaum að heil-
brigðis- og styrktarráðstöfunum Ráðstjórnar-
ríkjanna, og við höfum tækifæri til að fullvissa
okkur um, að þær eru á öllum sviðum mjög
fullkomnar. Grundvallarreglan er að styrkja og
treysta vinnuafl hvers einstaklings og þeirri
grandvallarreglu lúta allar heilbrigðis- og
styrktarstofnanir. Á öllum baðstöðum og hress-
ingarhælum, í höllum frá keisaratímunum
dvelja verkamenn til að styrkja og endumýja
starfskrafta sína.
Eftir allt það, er við höfum séð og komizt að
raun um hér, verðum við að segja verkalýð
allra landa það, að sagnir kapitalistanna og
Svo sem mönnum er kunnugt hefir staðið
mikil deila í Menntaskólanum hér, nú upp á síð-
kastið. Deilan spratt upprunalega af því, að
einn nemandinn skrifaði ekki stíl í frönsku.
Kennarinn (Páll Sveinsson) synjaði honum um
setu í kennslustundum, þar til rektor væri bú-
inn að skera úr því, „hvorá’ ættu að ráða í
tímunum, hami eða nemendumir“. Er rektor
kallaði nemandann fyrir sig, lofaði hami þeg-
ar, að hann skyldi ekki taka sig einan út úr
aftur með neitun, og sagðist hann hafa neitað
stílagerðinni í krafti bekkjarsamþykktar. Öðru
vildi hann ekki lofa. Kvaðst rektor þá fyrir sitt
leyti myndi gera sig ánægðan með loforð nem-
anda. Þegar svo næsti frönskutími hófst í þeim
bekk (6. C) sem nemandinn var í, komu inn
kennari og rektor. Tilkynnti rektor þá loforð
nemanda, en sagðist þurfa að taka loforð af
af hinum nemendum bekkjarins, til þess að
fyrirbyggja það, að nemendur þessa bekkjar
gerðu aftar samtök til þess að hafa áhrif á
kennsluna. Lögðu nemendur mismunandi skiln-
ing í, hve víðtækt loforðið væri, og greiddu
því 3 atkvæði á móti því, að nokkurt loforð væri
gefið um slík samtök. Vísaði rektor þeim þeg-
ar úr skóla um stundarsakir, unz mál þeirra
væru úitkljáð. Þessu mótmæltu nemendurnir
með því að ganga allir út. Er þeir vora gengnir
úr kennslustund, héldu þeir með sér fund, þar
sem þeir samþykktu að gefa engin loforð við-
víkjandi bekkjarsamtökum, en aftur á móti
kváðust þeir ekki mundu vera á móti franskri
stílagerð í framtíðinni. Þetta var síðan sent
rektor, og létu nemendur þess jafnframt getið,
að þeir skoðuðu sig rekna úr skóla, þar sem
þeir voru alveg sömu sökinni seldir og þeir 3,
sem áður er getið..
Síðai' sama dag svaraði rektor nemendum
með bréfi, en það bréf raskaði í engu þeim sam-
þykktum, sem bekkurinn hafði gert.
Daginn eftir mætti bekkurinn ekki í skólan-
þjóna þeirra, sósíaldemókratanna,um ástandið í
Ráðstjómarlýðveldunum eru svívirðilegar lyg-
ar. Það gefur bezta hugmynd um yfirburði Ráð-
stjómarríkjaima, að þótt nú séu í öllum auð-
valdsríkjunum miiljónir atvinnulausra manna,
er atvinnuleysið í Ráðstjómarríkjunum horfið
með öllu. Er nú beinlínis skortur á verkamönn-
um í öllum verksmiðjum og er þegar byrjað að
hleypa inn í landið verkamönnum frá auðvalds-
löndunum. Hittir maður mjög oft erlenda
verkamenn í verksmiðjunum. Næstum alstaðar
er kvartað undan skorti á sérhæfum verka-
mönnum.
Þessi skortur er einn af aðalerfiðleikunum
við framkvæmd fimmáraáætlunarinnar. Erfið-
leikamir era fleiri, en þeir eru merki um hina
öru uppbygging sósíalismans, og við erum þess
fullviss, að áhugi og eldmóður verkalýðsins
muni sigrast á þeim. Varla er nokkur sú verk-
smiðja, að verkamenn hennai* hafi ekki á fund-
um sínum hækkað framleiðsluáætlanir hennai'
fram úr fimmáraáætluninni og hafi framkvæmt
þær í verki og sigrast á öllum örðugleikum
með sósíalistiskri samkeppni og áhugaliðum.
Það væri að veita ófullkomna mynd af Rúss-
landi að nefna ekki rauða herinn. Oft höfum
við verið gestir þeirra. Rauði herinn er rúss-
neskum verkalýð mennta- og uppeldisstofnun.
En hemaðarlisitin er þó' ekki látin sitja á hak-
anum fyrir öðra, og er það gleðilegt, þar sem
auðvaldsríkin búast nú óðum til hemaðar.
Fulltrúanefndin kom einnig til annara Sovét-
lýðvelda, s. s. Dogestan, Aserbejdjan, Georgiu
e.s.frv. Þessar þjóðir urðu fyrir sérstakri kúg-
un af keisaraveldinu og nutu lítils þjóðernislegs
írjálsræðis. Nú eru þar sjálfstæð lýðveldi, með
sjálfstjóm, eigin tungu og siðvenjum o. s. frv.
og eru í Ráðstjómar-bandalaginu — SSSR.
Hér ber einnig töluvert á þróun iðnaðar, en það
um. En kl. 3. e. h. var haldinn kennarafundur.
Höfðu nemendur þessa bekkjar sent skriflega
skýrslu fyrir fundinn. Á þessum fundi var
samþykkt eftirfarandi ályktun:
„Þai- sem kennarafundur er þeirrar skoðun-
ar, að í þessari deilu sé það höfuðatriði, hver
ráði kennslunni í skólanum, lýsir fundurinn
því yfir, að hann lítur svo á,- að kennarar í sam-
ráði við stjórn skólans ráði einir allri kennslu-
tilhögun, hver í sinni grein, og komi þá ekki til
mála, að nemendur þessa bekkjar geti verið
áfram í skólanum, nema því að eins, að þeir
fallist á, að svo sé, sem hér er sagt um kennsl-
una, og telur fundurinn með öllu óheimilt, að
beita nokkrum bekkjarsamtökum í þessu efni.
Fyrir því er það álit fundarins, að nem-
endur þessa vbekkjai' hafi brotið svo mjög af
sér í þessu efni, að þeim verði eigi leyfð seta í
skólanum, með öðru móti en því, að þeir játi
brot sitt og lofi að beita ekki samtökum gegn
kennslu kemiaranna, né framkvæmdum á regl-
um skólans eða reglugjörð þann tíma, er enn
er eftir af skólavist þeirra*.
Það er sem sé sýnilegt af þessaii ályktun,
að kennarar skilja vel hlutverk sitt. Þeim er
vel kunnugt hver er tilgangur skólans. Til-
gangurinn ei', eins og einn „menntamannanna"
sagði, sá, „að framleiða góða embættismenn“,
þ. e. menn, sem viðurkenna í öllu alræði blóð-
sugustéttar þeirrar, sem nú er við völd hér, og
í öllum auðvaldsheiminum. Þeir eru sér þess
meðvitandi, að skólinn er ekki til orðinn fyrir
nemendur, heldur fyrir yfirstéttina. En til
þess að verða yfirstéttinni að notum, verður,
í skólanum, að halda nemendum undir stál-
hörðum og tillitslausum aga. Það er nauðsyn-
legt að þeir, sem í framtíðinni eiga að gæta
hagsmuna borgarastéttarinnai', skilji það, að
þeir eiga ekki að vera annað en viljalaus verk-
færi, leigutól, sem eru tilbúnir til hverra verka,
sem yfirboðarar þeirra skipa þeim.
er mjög eftirtektarvert, er þess er gætt, að
keisaraveldið studdi að engu leyti að iðnaði í
þessum löndum, og þar voru eingöngu landbún-
aðarlönd. íbúarnir fullvissuðu okkur um, að
þeir nyitu nú fulls frjálsræðis, og að allar full-
yrðingar kapitalista og sósíalfasista um þjóð-
ernislega kúgun þeirra, væra ekki annað en ill-
girnislegar lygar.
Nefndin er sannfærð um að þróunin í Ráð-
stjórnarríkjunum verkalýðnum til heilla hefir
verið og er aðeins möguleg’ undir alræði öreig-
anna. Sósíalfasistar breiða út lygar um upp-
byggingu sósíalismans í Ráðstjórnarríkjunum
og telja að sósíalismanum verði ekki komið í
fi’amkvæmd nema með þingræðis-aðferðum.
Stáðreyndir sovétríkjanna, undir alræði öreig-
anna,afhjúpa þessa menn.sem sanna vikadrengi
kapitalistanna, og sýna það, að þessir menn
vilja alls ekki framkvæmd sósíalismans. En fyr-
ir því bendum við séi'staklega á nauðsyn öreiga-
alræðisins, að hin stórfenglegu afreksverk, sem
við sáum í kynnisferð okkar vöktu einmitt
sérstaklega skilning okkar á þessu ati’iði.
Þessi skilningur okkar og þessar staðreyndir
skylda okkur að vinna af öllum mætti að því
að framkvæma samþykkt 5. þings RAV um að
vinna meirihluta verklýðsins til fylgis við okk-
ur, skipuleggja og stjórna hagsmuna- og
stjómmálabaráttu hans með það verk fyrir
augum, að steypa auðvaldsskipulaginu og koma
á alræði öreiganna um allan heim.
Láfi alræði öreiganna!
Lifi Sovét-Rússland!
Lifi heimsbyltingin!
Moskva, 28. sept. 1930.
Skandinaviska, íslenzka, pólska og. þýzka
RAV-sendinefndin.