Verklýðsblaðið - 28.02.1931, Blaðsíða 2

hjá Guðm. frá 'Múla og vinnuhraðinn var or-
sök þessa slyss, sem og flestra annara hér við
höfnina.
En Guðmundur frá Múla hefir einhverja þá
lúalegustu aðferð, sem hér er viðhöfð, til að
pína sem mestan vinnuhraða út úr verkamönn-
um, þar sem hann ekki alltaf rekur sjálfur
beinlínis á eftir, heldur lætur sína undirmenn
gera það, t. d. lúumann o. fl. Það sýnir aðeins
hvað maðurinn er mikið lítilmenni og heil-
steyptur verklýðsböðull, þar sem það er einnig
vitanlegt, að hann tekur oft og tíðum „akkord“
sém hann þénar á mikla peninga, þ. e. arðrænir
verkalýðinn í stórum stíl.
Þess skal líka getið, að annað slys varð í
sama skipi, víst af sömu ástæðum,
TJt af þessum slysum var svohljóðandi tillaga
samþykkt á síðasta Dagsbrúnarfundi:
„Vegna slysa þeirra, sem orðið hafa hér við
höfnina, vill félagið brýna það fyrir meðlimum
sínum að leggja niður vinnu, þar sem ótrygg
tæki eru notuð eða hættulegur vinnuhraði við-
hafður".
Ennfremur var þetta samþykkt:
„Félagið ákveður að kjósa 3ja manna nefnd
til að semja uppkast að öryggisreglum við
vinnu, er félagið ákveði“.
Flestir munu vera sammála um það, að þess
arna var orðin þörf og þó fyr hefði verið.
•Hér er Dýraverndunarfélag og hefir það oft
tekið málstað málleysingjanna, hestanna, sem
vinna við höfnina og annarsstaðar og er það
lofsvert, en enginn hefir tekið málstað verka-
mannanna, sem píndir hafa verið til þess ítr-
asta, svo vitanlegt sé. Þeir hafa verið réttlaus-
ir. • Það hafa ekki komið háværar raddir um
vinnuþjökun verkalýðsins hér, upp á síðkastið,
hvorki úr einum stað eða öðrum, svo ég muni.
Því hefir ekki verið haldið á lofti, þó verk-
Btj.órarnir hafi rekið mennina upp úr lestinni
hvem eftir annan, vegna þess, að þeir héldu
ekki 1 við vinnuhraðann.
Það mun nú vera sæmileg byrði á bak hvers
manns, að bera salt-hálftunnu allan daginn og
það upp vonda brekku. En ekki hefir verk-
stjóranum hjá h.f. Kol og Salt þótt það, þegar
„Hegrinn“ var einu sinni látinn losa saltskip og
saltið var látið í rennu „Hegrans“, pokar látnir
undir hana og þeir fyltir sem hægt var. Á
þetta hefir margur verkamaðurinn minnst og
haft að einsdæmum. Svo var þessu þó hætt,
ekki vegna mannúðar við verkamennina, heldur
vegna þess að saltið varð óhreint og skemmdi
»*
Ongþve tí
auðvaldsskipuiagsins
Árið 1927 var að tilhlutun þjóðabandalags-
ins haldið heimsbúskaparráðstefna í Genf.
Ráðstefnu pessari var ætlað að fii na ráð og
cg leiðir til þess að vemda auðvaldsskipulagið
fyrir nýjum viðskiptatruflunum, eða a. m. k.
til að draga úr áhrifum þeirra, með því að
lækka tollmúrana og nema úr gildi inn- og út-
flutningstakmarkanir milli ríkja.
Síðan eru liðin fjögur ár, og á þessum tíma
hafa verið skrifuð eða prentuð heil fjöll af
pappír með tölum og samþykktum. Á þessum
fjórum árum hafa verið haldnar ótal ráðstefn-
ur og samningafundir með ráðherrum, sérfræð-
ingum og þjóðhagsfræðingum. Á þessum fjór-
um árum þóttust menn hafa fundið upp ara-
grúa af undralyfjum við kreppu-faraldrinum,
og. gerð uppköst í hundraðatali að „efnahags- ’
legri samvinnu“ meðal þjóðanna.
Og nú!? — Auðvaldsheimurinn er heltekinn
af faraldri kreppunnar. Allir loftkastalar, sem á
síðustu fjórum árum hefir verið haldið að al-
mepningi, eru hrundir í rústir, allar ávísanir á
tilvonandi auðvalds-sælu, sem koma áttu í stað
þj óðnýtingar-eitursins, eru að engu orðnar.
Fyrir fjórum árum boðuðu fjármálaspeking-
ar auðvaldsins, samankomnir í Genf, undrandi
umheiminum uppkomu nýs tímabils, þar sem
25. febrúar - Alheimsbaráttu-
dagurinn gegn atvinnuleysinu
m
Síðastliðinn miðvikudag, 25. febrúar gengu
verkamenn í öllum auðvaldsheiminum kröfu-
göngur í mótmælaskyni gegn atvinnuleysisböl-
inu. í þessari baráttu tóku ekki aðeins at-
vinnulausu miljónimar og fjölskyldur þeirra
þátt, er til samans munu telja um 200 miljónir
í auðvaldsheiminum, heldur líka félagar þeirra,
sem enn hafa atvinnu, en eiga atvinnuleyssvip-
una og launalækkun af völdum atvinnuleysis-
ins yfir höfði sér.
Litlar fregnir eru komnar enn af baráttu fé-
laga vorra erlendis þenna dag, en borgaralegu
skeytin fræða oss þó um að lögreglan í Leipzig
hafi nokkur verkamannalíf á samvizkuimi.
Hér í Reykjavík ætluðu verkamenn að efna
til mótmælafundar, en urðu að aflýsa honum
vegna samkomubannsins. Nefnd atvinnulausra
verkamanna starfaði að undirbúningi dagsins í
samvinnu við miðstjóm Kommúnistaflokksins.
Nefndin varð að setja auglýsingu um aflýsingu
fundarins í auðvaldsblaðið „Vísi“, vegna þess,
að Ólafur Friðriksson neitaði að taka auglýs-
inguna í Alþýðublaðið.
ZEECræðileg-t slys
Á miðvikudaginn brann stærsta íbúðarhús í
Hafnarfirði til kaldra kola, svo að segja á svip-
stundu. Þrjár manneskjur brunnu inni. Voru
það hjónin Elís Ámason og Vilborg Vigfús-
dóttir, og bamabam þeirra, Dagbjartur Vig-
fússon, 6 ára að aldri. Annað fólk í húsinu
slapp á nærklæðunum, missti aleigu sína í
brunanum og stendur allslaust eftir.
fiskinn. Þorskurinn varð þyngri á metunum en
verkamennimir!!!
Þó þessir verkstjórar hafi sérstaklega verið
teknir til meðferðar hér, er ekki svo að skilja,
að þeir séu þeir einu, sem þarf að athuga, því
að þeir eru flestir undir sömu syndina seldir.
Þeir skulu því vita það, að þeir skulu líka verða
opinberaðir, ef þörf þykir. Þegar verkalýðurinn
fer að draga böðla sína fram í dagsljósið, fer
hann ekki í manngreinarálit.
Hafnarverkamaður.
„efnahagsleg samvinna þjóðanna“ yrði ríkjandi.
Og nú!? — Látum forseta evrópísku toll-
vopnahlés-ráðstefnunnar, einn aðalleikarann á
heimsbúskaparráðstefnunni 1927, Colijns fyrv.
ráðherra í Hollandi, tala:
Á fundi Evrópu-nefndarinnar, sem haldin var
fyrir skömmu, lýsti þessi maður, sem öllum
blöðum ber saman um að „njóti hins mesta
álits í fjármálaheiminum“, yfir því, sem hér
fer á eftir fyrir öllum heimi:
„Allar tilraunir, til þess að lækka tollana í
Evrópu og komast þannig að efnahagslegri
samvinnu og sameiningu í Evrópu, sem gerðar
hafa verið síðan á heimsbúskaparráðstefnunni
1927, hafa orðið gjörsamlega ái’angurslausar.
Þetta algjörða skipbrot, sem fjármálapólitík
Evrópu hefir liðið, hlýtur óhjákvæmilega að
hafa í för með Isér örlagaríkar afleiðingar fyr-
ir fjármál Evrópu í framtíðinni.
Tilraunir þær, sem gerðar hafa verið undir
handleiðslu þjóðabandalagsins, til þess að kom-
ast að sai .komulagi um tollmálin í Evrópu, eru
ái’angiuslausar. Stjórnimar álíta ágjörlegt að
taka upp sameiginlega samninga um lækkun
tollanna. Allar tilraunir heimsbúksapar-ráð-
stefnunnar til þess að fá fram tollalækkun,
verða nú að teljast famar út um þúfur.
Eftir þrotlaust fjögra ára starf er ástandið
nú ekki aðeins engn betra en 1927, heldur
verra. Það er ekki nóg með það, að okkur miði
ekkert áfram, heldur förum vér altaf lengra og
lengra aftur á bak. Hin alvarlega afleiðing af
þessu er sú, að í mörgum löndum hafa þjóðim-
Þar sem verkamenn gátu ekki haldið fund til
að bera fram kröfur sínar, tóku þeir það ráð,
að skrifa nöfn sín undir kröfur sínar til vald-
hafanna. 25. febrúar skrifuðu yfir 200 verka-
menn nöfn sín undir eftirfarandi kröfur:
„Á allieimsbaráttudegi verkalýðsins gegn at-
vinnuleysinu — 25. febrúar, gerum við undir-
ritaðir verkamenn og konur, eftirfarandi kröf-
ur til valdhafanna:
1) að bæjarstjórn og ríkissjóður útvegi öllum
atvinnulausum verkamönnum í Reykjavík at-
vinnu þegar í stað, og að atvinnan haldi áfrans
þar til verkamennimir fá vinnu annarsstaðar.
2) Ef viðkomandi stjórnarvöld treystast ekki
til að útvega öllum atvinnulausum verkamönn-
um atvinnu, verði þeim, sem ekki verða at-
vinnubótanna aðnjótandi, veittur atvinnuleys-
isstyrkur, er samsvari meðaldaglaunum, meðan
þeir eru atvinnulausir.
3) Að Alþingi lögleiði þegar í stað atvinno-
leysistryggingar á kostnað atvinnurekenda“.
(Nöfnin).
Til eftirbreytnil
Verkalýðurinn bregður skjótt við til hjálpar
blaði sínu.
Hvaðanæfa af landinu hefir Verklýðsblaðimí
borist bréf um að hafin sé fjársöfnun undir
kjörorðinu: Verklýðsblaðið verður að koma út
áfram.
Strax þegar verkamenn á Eskifirði heyrðu
um fjárþröng blaðsins, hófu þeir söfnun og
sendu 60 krónur þegar í stað. Fjársöfnuninni
halda þeir áfram.
Er það til eftirbreytni fyrir félagana annars-
shtaðar á landinu.
Verklýðsblaðið berst mjög í bökkum fjár-
hagslega. | f
Betur má ef duga skal.
Verklýðsblaðið verður að koma út áfram.
ar misst allt traust á fjármála starfsemi Þjóðar
bandalagsins".
Vér höfum tekið upp svo mikið úr ræðu þessa
auðvaldsleiðtoga sökum þess, að hún er annað
og meira en venjulegt þjóðabandalags-kjaftæði.
llún er plagg, sem hefir sögulega þýðingu, feil-
andi játning á fjármála-öngþveiti auðvaldsins
og á því að búskaparaðferðir þess eru óhaíandi.
Borgaraleg blöð Evrópu segja að ræða Coli-
jns sé „ískyggilegasta mynd, sem nokkur
Þjóðabandalags-nefnd hefir dregið upp“, „sorg-
leg lýsing á úrræðaleysi þjóðabandalagsins í
fjármálalegu tilliti".
Auðvaldsskipulagið hefir nú rekist á þæi
hindranir, sem sagan hefir áskapað því. Með
serhverri tilraun sem það gerir til þess að losa
sig úr snörunni dregur það hana fastar að hálsi
sér. „ ... okkur miðar ekkert áfram, heldur för-
ur vér alltaf lengra og lengra aftur á bak“.
Heimskreppan, sem yfir stendur, hefir sannað
sögulegt úrræðaleysi auðvaldsins.
Eftir að hafa heyrt álit heri’a Colijns, er ekki
úr vegi að líta á ummæli annars manns af sama
skóla. I ’enska tímaritinu „Foreign Affairs**
tutanríkismál) kveinar hinn þekkti „friðar-
smnaði" landvinnihga-postuli Norman Angell I
grein, sem hann kallar „Fjármála-óstjórnin og
framtíð þjóðanna":
„Hinn fjárhagslegi hvirfilbylur, sem geysað
hefir yfir heiminni, er sökum þess hve áhrif
hans eru almenn og djúptæk, sá viðburður, sem
yfirskyggir alla aðra. Sagan getur ekki umt