Verklýðsblaðið - 13.04.1931, Blaðsíða 3

ari og ósvifnari fyrir þá sölc, að Erlingur ÍYið-
jónsBon er sjálfur formaður Verkamannafélags-
in8 á Akureyri, sem er deild í Verklýðssam-
bandi Norðurlands.
»Deildu og drotnaðu*, er hugsun auðvaldsins
— kratarnir hugsa það sama.
Fyrst er að sundra samtökura verkalýðsins,
8vo er að koma fram áhugamáluuum: lækka
verkakaupið og þrengja kosti hans.
Á t'undi í verkamaunafélaginu á Akureyri
fyrir skömmu, börðust hinir »hægfara«, með Er-
ling fremstan í fiokki, fyrir því, að félagið sam-
þykkti 20—30% launalækkun frá gildandi taxta
þess, sem ennþá er kr. í,25 um kl.st.
Var þeim »hægfara« kauplækkun þessi svo
hjartfólgið áhugamál, að þeir báru upp kaup-
lækkunartillögu sína, fengu hana samþykkta
með 2ja atkv. mun, eftir að búðið var fyr, á
hinum sarna fundi, að fella hana og verkamenn
voru farnir að týnast heim.
Áhugamál atvinnurekenda um land allt, er
að laun verkalýðsins lækki og að byrðum
kreppunnar verði velt yfir á herðar hans. Sós-
íaldemókratarnir eru löngu ákveðnir í, að hlaupa
undir bagga með auðvaldinu og hjálpa því til
að Bkrúfa niður laun verkalýðsins.
Þessvegna svíkja þeir nú hvert einasta loforð
sitt frá verklýðsráðstefnunni og Alþýðusam-
sambaudsþinginu.
Þessvegna reyndist allt snakk þeirra þar um
samfylkingu verkalýðsins og hagsmunabaráttu
hans, yfirborðsvaðall og blekking.
Vorið og verkefnin.
Nú á komandi vori munu samtök verkalýðs-
ins út um landið eiga harðvítuga baráttu fyrir
höndum.
Norðurlend mun vera þar stærsti aðilinn.
Hefir heyrst að samtök atvinnurekenda norðan-
lands hafi mikinn viðbúnað í þá átt, að lækka
verkakaup almennt, bæði á sjó og landi.
Félag vélbátaútvegsmanna á Siglufirði hefir
þegar sett sig á móti kröfum verkakvennafél.
•Óskc fyrir línustúlkur, og er það allmikið sem
ber á milli, eftir því sem heyrst hefir.
Bætir það sízt aðstöðu línustúlknanna og
verkakvennafélagsins »Osk« í baráttu þessari,
að útvegsmönnum þar hefir áskotnast aðstoð,
þar sem hið gula félag kratanna er.
Allar stúlkur, sem hugsa til þess, að leita sór
atvinnu á Siglufirði, við línu eða annað, verða
því, að gefa nánar gætur, að kaupgjaldsbaráttu
stéttarsystranna þar, og standa einhuga með
verkakvennafél. »Osk« þar til yfii'likur. Verka-'
stúlkur í Vestmannaeyjum, mega ekki liggja á
liði sínu og vera eftirbátar annara stúlhna.
í Hrísey hefir Útbú Kaupfél. Eyfirðinga nú
þegar hafið árás á kaupgjald verkalýðsins.
Krefst það þess, að mánaðakaup fiskimanna
— þeirra er róa — verði kr. 150,00 á mánuði
premía kr. 0,50 á skpd. Kaup línustúlkna kr.
0,15 aur. á stokkin — áður kr. 0.^5 aur- —
Tímavinnukaup karlmanna skal lækkað úr
kr. 1,00 niður í kr. 0,85 á kl.st. Laun kvenna
úr kr. 0,70—0,85 niður i kr. 0,45 á kl.st.
Verkalýður Iíríseyjar, sem til skamms tíma
hefir ekki haft með sér samtök, stóðst ekki
lengur mátið og stofnaði um þetta leyti verk-
lýðsfélag. Má telja víst, að félag þetta gangi
strax i Verklýðssamband Norðurlands, því bar-
átta þess þar í eyjunni, hlýtur að verða hin
harðasta, og þvi meiri nauðsyn á aðstoð heild-
arsamtakanna, þar sem félagið enn, er ungt og
óharnað.
kaupdeilan i Hrísey, verður að njóta staðn-
ings og samúðar verkalýðsins, hvar sem er á
landinu, eins og framast getur orðið.
Á Akureyri og Siglufirði má búast við hinni
harðvítugustu Btéttabaráttu á komandi vori.
Er verkalýður þeirra staða svo hertur orðinn
í baráttunni, að fullkomin ástæða er til að ætla,
að hann láti ekki glepjast af sundrunartilraun-
um Erlings, Guðm. Skarphéðinssonar eða ann-
ara sósíaldemókratiskra flugumanna, en Btandi
eins og áður sameinaður, um kröfur sínar, og
viki hvergi.
Frá F. U.
Þegar klofningurinn varð í verklýðbreyfing-
unni i Vestm.eyjum seint á árinu 1929 og
sósíaldemókratar hlupust á brott frá málum
verkalýðsins, ef þá hægt er að segja, að þeir
hafi komið nokkurn tíma nálægt þeim — sett-
ust kommúnistar i stjórn verkamannafél. Drif-
anda. Síðan hefir félagið tekið gagngerðum
stakkaskiftum, svo að í stað þess, að vera
gagnlaust slytti — eins og það var meðan
kratarnir fluttu þar stéttasamvinnuboðskap sinn
— er það nú orðið öflugt stéttarfélag, sem
starfar eindregið á grundvelli stéttabaráttunnar.
Eins og vera ber, hefir hin róttæka verklýðs-
æska tekið ötulan þátt i þessu viðreisnarstarfi.
Stéttvísir ungir verkamenn og verkastúlkur
hafa sýnt það með starfi sínu innan verka-
manDafél. Drifanda, að þar á verklýðshreyfing-
in í Vestm.eyjum einn af máttarstólpum sinum.
En hin byltingasinnaða verklýðsæska í Ve.
lét ekki hér við sitja. Hún ítrekaði svik krat-
anna við verkalýðinn, benti honum á, að þörf
væri á óskiftum starfskröftum hennar, og fram-
sókn kommúnistanna hvatti hana. Hún varð að
mynda sér einhvern grundvöll, sem hún gæti
starfað á að hinum sérstöku áhugamálum sín-
um, eitthvern vettvang, þar sem hún gæti starf-
að sjálfstætt, og þannig búið sig undir að taka
síðarmeir við forystunni innan verklýðshreyf-
ingarinnar.
Hún stofnaði því með sér »Félag ungra jafn-
aðarmanna«. — Enda þótt félagið héti þessu
nafni, duldist þó engum félagsmanni, að hér
væri félag ungra kommúnista, enda hefir fél.
ætíð sýnt þennan skilning á því, hverjir séu
hinnir sönnu forystumenn verkalýðsins og stað-
ið við hlið kommúnÍ8tanna í viðreisnarstarfi
þeirra. Innan félagsins hafa aldrei heyrst raddir,
er bæru fram kenningar sósíaldemókrata —
aldrei verið stigin spor, er vikju af brautum
kommúnismans. Eftir að ungir kratar höfðu
klofið hreyfingu hinnar islenzku verklýðsæsku
á Siglufirði s. 1. sumar, tók félagið ákveðna af-
stöðu til klofningsins og sór sig eindregið í
fiokk hinna róttæku og samþykkti á fundi, með
öllum greiddum atkv., að breyta nafni félags-
ins og kalla það »Félag ungra kommúnista«.
Við þessa nafnabreytingu, varð ekki vart hinn-
ar minnstu sundrungar innan félagsins. Sýnir
það hversu félagsmenn eru einhuga um fram-
gang kommúnisraans.
Starf félagsins hefir ætíð verið hið fjörug-
asta, fundir tíðir, vel sóttir, fræðandi og
skemmtilegir. Auk þeBS hafa verið haldnir sér-
stakir fræðslufundir, þar sem lesnir voru kaflar
úr ritum um verklýðsmál. Félagið hefir haldið
útbreiðslufundi, og stöðugt hafa nýir félagar
Engu að síður ber öllum verkalýð, hér i
Eyjum og annarslaðar, að standa óski/tum
með stétt sinni á Akureyri og Siglufirði nú í
vor og stuðla að sigri hennar eins og kraftar
leyfa.
Á Austurlandi hefir nú i vetur verið háð
áköf barátta milli verkalýðs og atvinnurekenda.
Eru allar likur til, að nú í vor haldi hún áfram
í milli sjómanna og útgerðarmanna.
Allir fiskimenn Egjanna'og frá öðrum stöð-
um sunnanlands, verða að gefa þeirri baráttu
gœtur og láta ekki á sér standa sjómönnum
Austurlands til liðs, ef á þarf að lialda.
Vorið og sumarið er aðal atvinnutími Norð-
ur- og Austurlands.
Sunnlenzkur verkalýður, sækir að mestu leyti
atvinnu sína um þennan tíma, í þessa lands-
hluta, og byggir lífsvon sína og velferð að fá
erfiði sitt sæmilega goldið.
Verkalýður Eyjanna, sem annarstaðar Sunn-
anlands, verður því að hafa hugfast, að kaup-
gjaldsbarátta sú, er nú fer í hönd, í öðrum
landsfjórðungum, er ekki síður háð í þágu hans
en þeirra, sem i eldinum standa í heimahérað-
K. í Eyjum.
bæst við. Má vænta hins bezta af starfsemi
þessa félags framvegis. Ilún hefir sýnt það, að
hin róttæka verklýðsæska Vestm.eyja hefir skil-
ið köllun sína — að hún býr yfir dug og fram-
taksemi — og hennar mun verða framtíðin.
Ungar ihaldssálir, sem óhlutvandir afturhalds-
seggir hafa læst klóm sínum í, hafa að vísu
myndað með sér félag, en það hefir reynst
algert örverpi.
Sama er að segja um þá unga menn, er telja
sig fylla flokk sósíaldemókrata. Þeir virðast
ekki enn hafa fundið hjá sér neina köllun til
þess að starfa neitt fyrir verkalýðinn. í vetur
var þeim sendur hingað úr Rvík, gamanleikari
nokkur — og er hann hafði sýnt fyrir þeim og
fleirum listir sínar, var látið heita svo, að stofn-
að hefði verið félag ungra jafnaðarmanna. Síðan
hafa menn helzt orðið varir við þeirra félags-
skap í sambandi við fundaboð — fundaföll.
Þeir unglingar, sem einhverra hluta vegna hafa
látið tilleiðast að Ijá félagi þessu nafn sitt,
þykjast auðsjáanlega hafa gert nóg, og vilja
því ekki ganga lengra í þá átt — og er það
vel farið. Sumir þeirra hafa þegar snúið bak-
inu algerlega við félagsskap þessum og gengið
i F. U. K., og hafa reynst þar hinir nýtustu
félagar.
Vonandi strjúka þeir fleiri hið sósialdemó-
kratiska ryk úr auguin sér.
Undanfarið hefir verið samkomu bann i Eyj-
um, og F. U. K. hefir því ekki haldið fundi. En
þegar því léttir af, munu fundir þess hefjast
aftur.
Öreiga æska, piltar og stúlkur! Þá gefst þér
tækifæri til þess, að fylkja þér undir merki
hins framsæknasta hluta verkalýðsins. Hinir
eldri verkamenn, hinn sárþjáði, kúgaði rauði
lýður — atvinnulausir heimilisfeður, heilsulaus-
ar mæður — líta til þín sem hins komandi
frelsara síns, sem þess, er öllum öðrum fremur
mundi hjálpa til þess, að brjóta hlekkina og
ryðja veginn inn í hið fyrirheitna land sósíal-
ismans. Á því byggir verkalýðurinn að miklu
leyti vonir sinar, um sigurinn og not hans, og
þessum vonum máttu ekki bregðast. Gakk því
strax í dag iun í fylkingar verkalýðsins og
gerstu meðlimur F. U. K. þar munntu finna
félaga, sem þegar standa í hinni harðvítugustu
baráttu fyrir rétti hins vinnandi lýðs, sem
krefjast honum til handa alls, er hann á tilkall
til — fulls frelsis — sem ekki munu hörfa né
missa sjónar á settu marki — en bíða eftir því,
að þú takir þér stöðu við hlið þeirra og berjist
með þeim.
öreigaæska! Tak vopn af þili!
Fundargeslur.
inu. Þessvegna er honum skylt að standa með
í baráttunni.
Enginn verkamaður — eða verkakona i Eyj-
um ættu að ráða sig eða fara til þess atvinnu-
staðar, sem kaupdeila hefir ekki verið út-kljáð
og samningar gerðir við verklýðssamtökin.
Verklýðsfélögin í hverjum atvinnustað, eiga
fyrst og fremst að ráða þvi, hvenær aðkomu-
verkalýður flytst á staðinn, til að fyrirbyggja,
að skipulagsleysi fólksflutninganna verði hags-
munabaráttu verkalýðsins að fótakefli.
Samtök verkalýðsins eiga framvegis að ráða
flutningum bans á milli atvinnustöðvanna, eftir
því hvað honum hentar bezt í’stéttabaráttunni.
Með því yrði stórt spor stigið í áttina. En þvi
verður aldrei náð, á meðan atvinnurekendur
og fulltrúar þeirra skipa trúnaðarstöðurnar inn-
an verklýðssamtakanna. Það getur ekki orðið
fyr en verkalýðurinn sjálfur hefir tekið völdin
í samtökum sínum og skapað sér eitt allsherjar
baráttusamband um land allt, á grundvelli
stéttabaráttunnar.
Vestm.eyjum, 24. marz 1931.
Jón Rafnsson.