Verklýðsblaðið - 22.09.1931, Blaðsíða 1
ÚTGEFANDI: KOMMÚNIST AFLOKKURISLANDS (DEILD ÚR A.K.)
II. árg. Reykjavík 22. september 1931 43. tbl.
laidlniaðirkrepiin
Bóndi! Þú gefur sparað.
J. J., sem þykist sjáifkjörinn foringi þinn
og bjargráð í erfiðleikum þínum, flytur þér
þann boðskap, að í sambandi við erfiðleikana
nú á tímum sé ekkert að óttast. Hann segir
að ekki þurfi annað, þegar verðhrunið á fram-
leiðsluvörum þínum dynur yfir, en að spara
sem því munar. Þú' átt að borða 3/5 hluta
þess, sem þú hefir áður borðað, þú átt, sjálf-
sagt að ganga klæðlaus 2/5 hluta ársins. Þú
átt að hætta að halda húsunum þínum við,
og láta girðingarnar drabbast niður. Með öðru
móti getur þú ekki sparað þessa 2/5 hluta
þess, sem þú hefir áður eytt.
Aðeins eitt segir hann, að þú getir ekki
sparað, það eru vextir og afborganir af skuld-
um þínum við bankana. Og það er eitthvað
annað en að það spari, því þau útgjöld auk-
ast þó árlega. Þegar framleiðsluvara þín lækk-
ar um 2/5 hluta, þá þýðir það, að þú lætur ö
dilka til bankaauðvaldsins í staðinn fyrir
hverja 3, sem þú áður létzt þangað. Banka-
auðvaldið er hin ógurlega hít, sem með ári
hverju heimtar meira og meira af framleiðslu
þinni og gleypir svo jörðina þína og skyrpir
þér út á klakann, þegar því finnst þú ekki
framleiða nóg handa sér.
Ef framleiðsluvara þín fellur um 2/5, þá
verða útgjöld þín að minnka um 2/5, svo
framarlega sem þú ekki vilt .leita til sveitar-
innar. Þetta er augljóst mál og ofur-einfalt.
En hv'ar getur þú sparað? Getur þú sparað
fæði og föt við þig og fjölskyldu þína, án þess
að heilsu ykkar og starfsorku sé hætta búin?
Ég þekki svo til lifnaðarhátta ykkar bænd-
anna, að ég þori að fullyrða, að það er ekki
nema örlítill hluti ykkar, sem getið svarað
þessu játandi.
En hvað getið þið þá gert? Það er aðeins
eitt, sem þið getið ekki sparað, segir J. J. Og
það eru vextir og afborganir af skuldum ykk-
ar við bankana. Þetta er ósatt mál. Þið lifið
svo knappt, allur fjöldi ykkar, að þið getið
ekkert við ykkur sparað, af því sem þið haf-
ið veitt yklíur hingað til. — Það er aðeins
eitt, sem þið gætuð sparað: Vextir og afborg-
anir af skuldum ykkar við 'bankana, er það
eina, sem þið gætuð sparað. Þið gætuð hætt
því að láta bankaauðvaldið gleypa það, sem
þið framleiðið.
Þegar J. J. var að vinna sér hylli ykkar, þá
lofaði hann ykkur því að láta ykkur hafa fé
til að byggja upp á jörðunum ykkar og rækta
þær, án þess að leggja ykkur undir hramm
bankaauðvaldsins. Hann ætlaði að *taka féð
af þeim, sem mestar hafa eignirnar og hæst-
ar tekjurnar og láta ykkur svo hafa það
vaxtalaust. En þetta sveik hann, þegar hann
var kominn að völdum. Nú er það hinn niður-
níddi landbúnaður, sem er látinn halda bönk-
unum uppi. Sjávarútvegurinn hefir algerlega
sloppið við að borga vexti af veltufé sínu og
meira en það. Allar skuldirnar, sem gefnar
hafa verið upp við sjávarsíðuna eru miklu
meira en það sem nemur vöxtum af því fé,
sem til útgerðar hefir verið lánað. En þið er-
uð látnir greiða okurvexti af fé, sem þið fáið
til að rækta jörðina og byggja hús fyrir ó-
bornar kynslóðir.
Finnst ykkur að þið séuð siðferðilegum
skylduböndum bundnir við þessar skuldir?
Finnst ykkur það vera heilagur verknaður að
svelta ykkur, konur ykkar og börn fyrir það
að standa í skilum? Finnst ykkur ekkert ó-
réttlæti í því, að með ári hverju sé tekið æ
meira og meira af framleiðslu ykkar fyrir það
eitt, að þið hafið ræktað jörðina og komið
upp varanlegum byggingum?
Það eina, sem þið getið gert til að mæta
kreppunni með dálítilli festu og alvöru, það er
að mynda með ykkur sterk samtök um land
allt og lieinita að skuldir ykkar séu afskrifað-
ai eða strykaðar með öllu út, eftir því sem á
stendur. IJví mætti ekki stryka yfir eitthvað
af ykkar skuldum eins og strykaðar hafa ver-
ið út skuldir stórlaxanna við sjóinn, sem lifa
eins og greifar og barónar á sama tíma og
þið neitið ykkur um öll þægindi og sveitist
blóðinu til að greiða í vöxtum það fé, sem
þeiin hefir verið gefið upp? Þið verðið að
velta af ykkur skuldunum og á bak þeirra,
sem hafa gnægðir fjár og raka saman fé í
skjóli kreppunnar, sem þið eruð að sligast
undir. — Það er skylda ykkar, ekki aðeins
vegna ykkar sjálfra, fjölskyldu ykkar og eft-
irkomenda. Það er skylda ykkar gagnvart
landinu, sem þið hafið ræktað. Það hvílir á
ykkar herðum að forða því, að það lendi í
höndum bankaauðvaldsins og okraranna.
og horíurnar fyrir íslenzka bændnr.
Framsóknarstjórnin hafði lofað íslenzkum
bændum nýrri gullöld, stöðugt vaxandi vel-
megun og menningu. Hinn blákaldi veruleiki
hefir nú sýnt vinnandi bændunum hverskon-
ar gullöld auðvaldið og ríkisstjórnir þess
megna að færa þeim.
Hin vaxandi tækni og framleiðslumáttur,
hin vaxandi sókn mannanna á hendur náttúr-
unni og auðæfum hennar, hafa fært bændum
allt aðra lærdóma en þá, sem kosningasmalar
Framsóknar hafa boðað þeim.
Því betur, sem tekist hefir að sækja auðæf-
in í skaut jarðarinnar, því hörmulegri hafa
orðið ástæður þeirra, sem vinna og framleiða
— þannig er lögmál auðvaldsskipulagsins.
fslenzkir bændur fengu brátt að kenna á
heimskreppunni, með hinu mikla verðfalli á
ull og gærum. Kommúnistar sögðu þá strax
fyrir að í ár myndi verða verðlækkun á kjöti,
aðalframleiðsluvöru íslenzks landbúnaðar. Það
er nú komið á daginn. Kjötið fellur og ullin
og gærurnar svo að segja verðlausar. Mjólk-
urafurðir eru einnig í mjög lágu verði og
með hinni vaxandi neyð í bæjunum má gera
ráð fyrir að mjólkurneyzla minnki stórum,
en það þýðir enn meiri verðlækkun á mjólk-
inni fyrir bændur, hvort sem mjólkurverðið
í kaupstöðunum minnkar nokkuð verulega eða
ekki.
Gera má ráð fyrir enn þá meiri verðlækkun
á kjöti. Kreppan á eftir að harðna. Og eitt
er víst. Allar vonir bænda, um nýtt velmeg-.
unartímabil með núverandi framleiðsluháttum
eru tálvonir. Þessi kreppa ér jafnframt póli-
tísk kreppa auðvaldsskipulagsins, sem því
mun aldrei takast að vinna bug á.
Flótti smábændanna til kaupstaðanna mun
verða örari en dæmi eru til áður. í staðinn
fyrir fögru bæina, sem Framsókn lofaði, koma
kjallaraholur kaupstaðanna.
Jónas frá Hriflu er hættur að skrafa um
aukna velmegun og byggingu stórhýsa. Nú
predikar hann, að bændur eigi að ganga á und-
an með að spara, til þess að geta borgað
skuldirnar. Fyrst frarrileiðsla þeirra hefir fall-
ið um 2/5 hluta verðs, eiga þeir að eyða 40%
minna en áður.
Nú er það svo, að það sem bændurnir þurfa
að kaupa, hefir sáralítið fallið í verði. Áburð-
ai'hringarnir sjá um að áburðurinn haldist í
háu verði, þrátt fyrir kreppuna, og aði'ir
hringar halda uppi verðinu á öðrum aðkeypt-
um nauðsynjavörum bændanna. Og upphæð
skuldanna er söm og jöfn, þrátt fyrir verð-
fallið. — Skuldirnar eru því í raun og veru
40% hærri en þær voru fyrir verðfallið.
Þannig er öllum byrðum kreppunnar velt
yfir á bændurna, til þess að auðvaldið geti
haldið gróða sínum. Og bændurnir eiga að
setja stolt sitt í að láta fjárplógsmennina
piokka sig þannig, predikar fulltrúi brezka
auðvaldsins, Jónas frá Hriflu.
Hjá sumurn bændum er ástandið þannig, að
minsta kosti helmingur allra útgjalda eru
vextir og afborganir af skuldum. Ef vei'ð
framleiðslu þeirra fellur um 40%, og þeir eiga
samt sem áður að standa í skilum með skuld-
irnar, þá merkir það, að þeir geta aðeins notað
Síldareinkasalan borgar ekkert út! Ríkisstjórn-
in boðar 40°[0 launalækkun! Atvinnurekendur
búast til árásar á verkalýðinn!
Métmælafundur
# slómanna og verkalýðs í landl #
verður haldinn að tilhlutun Kommúnistaflokks
Islands í K-R-húsinu miðvíkud. 23. sept. kl. 8 e.h.
Allír sjómenn og verkamenn á fundinn!