Verklýðsblaðið - 22.09.1931, Blaðsíða 3

at Snæfellsnesi.
Þegar bréf eru skrifuð, er gömul venja, að
taka fram að fátt sé um fréttir o. s. frv.
Maður skyldi nú ætla, að bréf, sem bónda-
sonur vestan af íhaldshreiðrinu, Snæfellsnesi,
skrifar, væri laust við fréttir, að minnsta
kosti þær fréttir, sem fátækum verkamönnum
og smábændum væri til ánægju að lesa. En
ég skal taka það fram, að frá mínu sjónar-
miði er það ekki. Héðan er sitthvað gott að
frétta. Ekki það að kreppa auðvaldsins háfi
ekki teygt járnklærnar hingað. Ekki það að
menn gangi hér ekki atvinnulausir hópum
saman. Nei, það er sagan sem endurtekur sig
hér sem annarsstaðar.
Þær góðu fréttir, sem ég þykist geta fært,
er stéttarvakning hinna smærri bænda hér í
sýslu. Þeir eru nú að byrja að skilja að þeir
hafa í raun og veru sömu hagsmuna að gæta
og fátækir verkamenn. Nú skilja þeir fyrst
hve miskunnarlaust þeir eru flæktir í net
, auðvaldsins og leiguþræla þess. Þeir skilja
líka hve hinir glamrandi fulltrúar auðvaldsins,
þingmennirnir, eru búnir að hrækja á öll á-
hugamál þeirra. —
Eins og sjá má af nýafstöðnum kosningum
hér í sýslu, hefir Framsóknarmönnum vaxið
töluvert fiskur um hrygg. Þetta á þær orsakir
er ég mun greina:
Eftir því sem þekking bænda hér óx, þrosk-
aðist einnig skilningur þeirra á því hve langt
þeir voru á eftir tímanum. Þeir fundu sárt til
þess hve húsakynni þeirra voru slæm, tún
þeirra þýfð og búskaparlag allt á eftir tíman-
um. Öllum framsæknari hluta bænda varð
þegar ljóst, að úr þessu vildi íhaldið ekki
bæta. Fjandskapur íhaldsins gegn þeim var
allt of augljós, til þess að þeir skildu ekki,
að af því var einskis góðs að vænta í þeim
efnum og að forystumenn þess vildu að bænd-
urnir byggju áfram í gömlu moldarkofunum
á niðurníddum jörðum og tryðu að hér væri
um guðlega handleiðslu forsjónarinnar að
ræða. Þá kemur Framsóknarflokkurinn til
sögunnar. Skorti ekki fögur loforð eða digur-
mæli atkvæðasmala hans. Nú skyldi bætt úr
öllum vandræðum bænda. Moldarkofarnir
hverfa og í stað þeirra skyldu rísa upp vold-
ug steinhús eins og hjá fínu!! mönnunum i
Reykjavík.
Til þess að gera þetta allt þyrftu bændurn-
ir bara að taka lán, vextir væru sama sem
engir!! og eftir örfá ár væri allt í lukkunnar
velstandi. Svo voru ódýru lánin tekin og svo
var byggt. Það virtist ganga guðlasti næst að
viðurkenna þetta ekki sem allsherjar bjargráð
landbúnaðarins. Svo langt gekk þessi heimska
að á smákotum fram til fjalla voru reist stór
steinhús. Bláíatækir bændur skulduðu nú tugi
þúsunda. Má því með sanni segja, að fulltrúar
brezka auðvaldsins hafi rekið hér dyggilega
svikamyllu sína. En það var annáð sem
„bændavinunum“, mönnunum, sem ekki vilja
hreyfa eitt hár á höfði auðvaldsins, hafði
sézt yfir. Afurðir bændanna byrjuðu s. 1.
haust að falla í verði og útlit fyrir gífurlega
verðlækkun í haust. Afleiðingin - kom þegar í
ljós. Síðastl. vor byrjuðu bændur að auglýsa
járðir sínar til sölu, einmitt jarðirnar með
steinhúsunum, sem byggð voru fyrir „ódýru“
lánin. Sumir gátu selt. Aðrir verða að berjast
nokkur ár enn við vexti og afborganir af lán-
um — blóðskattinn til brezká auðvaldsins. Nú
lítur út fyrir, að bændur verði annaðhvort að
gera að svelta eða hætta að greiða vexti og
afborganir af lánum sínum. Og hvað segja
og gera svo „bændavinirnir“ ?
Á fyrsta þinginu, sem þeir eru einvaldir,
þinginu, sem bændur vonuðu að' yrði til þess
að lækka rostann í íslenzku burgeisunum,
steyta „bændavinirnir“ hnefann framan í ís-
lenzka bændur og verkamenn til varnar buddu
yfirstéttarinnar.
Hrun Heimsa.udva.lds-
ins xiálgast.
Þegar blaðið var að fara í pressuna, bárust
þær fregnir, að
Kauphöllunum í Berlín og London sé lokað.
Englandsbanki hefir hækkað forvexti upp í
6% og er hættur að innleysa með gulli. Kaup-
höllin í Kaupmannahöfn hefir frestað að skrá
verðbréf. 1
Þýzkaland er á heljarþröminni. Fjármál
hins volduga Bretaveldis í upplausn. Dýpra og
dýpra! Er nú skammt stórtíðindanna á milli.
Ægilegar hörmungar í Kína.
80 miljónir manna allslausar. A. S. Y. hefur söfnun um allanheim.
Vegna gífurlegra rigninga í Tíbet, þar sem
Kínafljótin eiga upptök sín, hafa flóðgarðar
eyðilagst og fljótin hafa gert þéttbýlustu og
frjósömustu héröðin í Kína að einni haf-
auðn. Mest eru flóðin í Yangtse-dalnum. Allt
í allt ná flóðin yfir svæði sem 80 miljónir
manna búa á. Uppskeran hefir gjöreyðilagst
og hundruð þúsunda hafa látið lífið. Flótta-
menn fara um landið í miljónatali, allslausir,
og bjargarlausir. Miljónir eru ofurseldar
hungurdauðanum. Drepsóttir breiðast út.
Það er ósatt að allar þessar hörmungar séu
eingöngu af völdum náttúrunnar. Sökina eiga
fyrst og fremst þeir, sem nú drottna í Kína,
auðvald stórveldanna og vikadrengir þeirra,
verklýðsböðullinn og mannslátrarinn Tshang-
Kai-Shek og félagar hans. Þessir stórglæpa-
menn hafa eklíi mátt vera að því að halda
ílóðgörðunum við — þeir hafa verið allt of
uppteknir af hernaði til hagsmuna fyrir stór-
veldin, bæði innbyrðis og gegn alþýðunni í
Kína, verkamönnum og bændum. Þeir hafa
ekkert fé haft til að verja 80 miljónir manna
fvrir hinni yfirvofandi hættu, öll verðmætin,
sem sópað hefir verið saman með beinum
gripdeildum meðal kínverskra bænda, hafa
farið til hernaðar og mannslátrana.
A. S. V. hefir hafið söfnun um öll lönd
handa hinum bágstöddu miljónum í Kína.
íslandsdeildin hefir einnig hafist handa. Söfn-
unarlista geta menn fengið hjá Ingibjörgu
Steinsdóttur eða á afgr. Verklýðsblaðsins.
Þar verður samskotum einnig veitt móttaka.
Tvisvar í sumar hefi ég átt tal við greindan
bónda, sem fylgt hefir Framsókn að málum. í
fyrra skiftið (í þingbyrjun) var hann reifur
mjög. „Nú afnema Framsóknarmenn dýrtíð-
aruppbótina“, sagði hann, „og skattleggja há-
tekjumenn til atvinnubóta fyrir verkamenn.
Nú sérðu hvort ég hefi ekki sagt þér satt, að
hér væri ekki um auðvaldsflokk að ræða“.
I þinglok hitti ég þennan sama mann aftur.
Þá sagði hann: „Framsókn hefir svikið okkur
bændurna. Nú get ég ekki fylgt flokknum
lengur að málum. Nú kem ég yfir til ,vkkar“.
Ummæli þessa bónda eru áreiðanlega ekki
einsdæmi. Fjöldi bænda sér nú svik þeirra, og
það er aðeins tímaspursmál hvenær bændur
hér í sýplu verða reiðubúnir til sóknar á hend-
ur auðvaldinu undir forystu kommúnista. —
Fjöldi bænda hér á eftir að flýja frá skulda-
súpum auðvaldsins í sveitunum yfir til arð-
ráns þess í bæjunum. Örfáir verða eftir og
reyna að klífa þrítugan skuldahamar Fram-
sóknarstjórnarinnar. Þá verða og eftir stór-
bændur, er ráð hafa á að kaupa vélar og
vinna ræktaða jörð. Leiðin, sem íslenzku
bændurnir eiga að fara og verða að fara, er
hvorki moldarkofapólitík íhaldsins eða skulda-
þrælkun Framsóknar. Leiðin eru sameinuð á-
tök þeirra um að hrinda af sér oki auðvalds-
ins, tollum þess og sköttum, hungri þess og
arðráni með kommúniskri byltingu. Bænd-
urnir verða að sameina sig um samyrkju og
samvinnubú og breyta landbúnaðinum í stór-
iðju í hinu kommúnistiska þjóðfélagi.
Pési fasistanna, „Yerkin tala“, hefir vakið
hér almenna andstyggð, jafnvel dyggustu
flokksmanna.
Hvað krötum hér í sýslu viðvíkur, er ég
sannfærður um, að þeir geta í framtíðinni
ekki spillt að ráði fyrir verkalýðshreyfing-
unni. Alþýðan er farin að sjá, að þeir eru
sú auðvirðilegasta tegund af verzlunarvöru,
sem enn hefir þekkst á landi hér.
S. M.
Vanii þig kennara þá
hiiiu Gunnav Benedikiss.
frá Saurbæ, Mímisveg 2
♦
♦
♦
♦
Lí fs yenj ubr eyting.
Það er ekkert að óttast, segir J. J. Kreppan
ev ekkert vöðaleg. Hún þarf ekkert að saka,
ef við aðeins tökum upp lífsvenjubreytingu.
Þetta skyldu allir bændur og verkamenn og
aðrir þeir, sem mestum erfiðleikum eiga að
mæta nú á tímum, leggja sér á hjarta. Því að
þetta er heilagur sannleikur.
Alþýðumaður! Láttu kreppuna kenna þér
það, að þú verður að breyta lífsvenjum. En
allar lífernisbreytingar verða að byggjast á
breytingu hugarfarsins. Þessvegna verður þú
fyrst að breyta til með blöðin og tímaritin.
Fyrsta lífsvenjubreyting þín verður að liggja
í því, að þú hættir að lesa Tímann og Morg-
unblaðið og færð Verklýðsblaðið í þess stað.
Samvinnunni og Stefni hendir þú út í horh,
en ferð að lesa Rétt með gaumgæfni. Því að í
Verklýðsblaðinu og Rétti getur þú lesið um
orsakir kreppunnar og ráðin við henni, en það
þegja hin blöðin og tímaritin um.
Önnur lífsvenj ubreytingin verður að liggja
í því, að þið hættið að fljóta sofandi að feigð-
»"■ ■■ ^
Bændahefti Rjettar
kemur út á næstunni með fjölmörgum grein-
um um vandamál landbúnaðarins, svo sem:
Hvert fer afraksturinn af búi þínu, bóndi,
eftir Gunnar Benediktsson.
Toliarnir og bændur, eftir Brynjólf Bjarna-
son.
Skuldlaus búskapur, eftir Ingólf Gunn-
laugsson.
„Framsókn“ og fátækir bændur, eftir Ein-
ar Olgeirsson.
Byltingin í landbúnaðinum rússneska, eftir
Hauk Björnsson.
Landbúnaðarkreppan í Danmörku o. fl.
Auk þess bæði kvæði, sögur og erlendar
frjettir. munmmmm
Bændur! Kaupið þetta hefti. Það kostar
1 krónu. Pantið það fyrirfram hjá útsölu-
mönnum ykkar, aðalumboðsmanninum Jóni G. I
Guðmann Akureyri, eða afgreiðslu Rjettar, E
Aðalstræti 9B Reykjavík.