Verklýðsblaðið - 20.10.1931, Blaðsíða 2

frá MjðnH
Umræður um atvinnuleysið.
Þann 16. þ. m. var haldinn fundur í bæjar-
stjóm Reykjavíkur. Var aðal fundarefni að
samþykkja að mestu leyti steinþegjandi funda-
gerðir fastanefnda. Ekki var atvinnubótamálið
á dagskrá, þótt ætla mætti, að tími væri til
kominn að bæjarstjórnin færi eitthvað að gera
í málinu; en það virðist svo, að hennar vitjun-
artími sé ekki enn kominn. Aðalumræðurnar
fóru í það, að ræða hvort rétt væri að launa
sérstaka gæzlumenn í barnaskólanum,. til þess
að hafa á hendi umsjón á göngum barnaskól-
anna meðan kennsla fer fram. Var hér að ræða
um atvinnurekstur handa tveim mönnum, en
tillagan var felld með jöfnum atkvæðum eftir
mikið þref.
Loks þegar fundargerð fjárhagsnefndar var
til umræðu og engar tillögur um atvinnubætur
sáust í henni, reis upp Stefán Jóh. Stefánsson,
sem er einn meðlimur nefndarinnar, og taldi
það ekki vammlaust af bæjarstjórninni, að ekk-
ert væri ennþá farið að gera í atvinnubóta-
málinu. Atvinnubæturnar þyrftu að byrja nú
bráðlega, og ef ekki væri handbært fé til þess
að byrja með, væri hægt að ráða fram úr
því með aukaniðurjöfnun í því skyni, en fá
á meðan lán hjá Landsbankanum. Ekki fannst
þessum bæjarfulltrúa þó ómaksins vert að
leggja fram tillögur um þessi atriði hvorki í
nefndinni né í bæjarstjóminni. Að síðustu
lögðu kratamir þó til að borgarstjóra væri fahð
að mælast til þess við ríkisstjórnina, að hún
léti nú þegar Reykjavíkurbæ í té þann skerf
af atvinnubótastyrknum, sem bænum réttilega
bæri.
Næstur talaði Ólafur Friðriksson og talaði
aðallega um bs^jarlandið, hve stórt það væri og
hvað mikið væri hægt að græða á því ef það
væri ræktað. 1 sama strenginn tóku þeir Her-
mann Jónasson og Maggi Magnús. Þarna tal-
aði líka Sigurður Jónasson og var nú annað
hljóð í honum eða í fyrra vetur, þegar hann
sagði, að umtal inn kerppuna væri meira bar-
lómur en að hún væri veruleiki; það gæti
reyndar verið að hún kæmi. Nú hélt hann því
fram, að bæjarstjórnin þyrfti að hefjast handa
og gera eitthvað til að afstýra neyð hér í vet-
ur. Lagði hann helzt til að sett yrði nefnd eða
önnur stofnun, er hefði framkvæmdina með
höndum. Útlitið væri svo alvarlegt, að við svo
búið mætti ekki standa. Þó kom hann ekki með
neinar ákveðnar tillögur fyrir fundinn er bæj-
arstjómin gæti samþykkt eða fellt. Gerði hann
sig sekan um sama skeytingarleysið og hinir
bæjarfulltrúarnar — sömu meiningarlausu
lausatökin á málinu að láta sitja við orðin
tóm.
Maggi Magnús tekur til máls.
Síðastur talaði Maggi Magnús, borgarstjóra-
efni Alþýðuflokksins og sem á jafnframt sæti
í lands-atvinnubótanefndinni. Talaði hann fyrst
fáein orð um ræktun bæjarlandsins eíns og
áður er sagt, en annars talaði hann mest um
starf nefndarinnar og um útlit fyrir fram-
kvæmdum atvinnubótanna. Honum sagðist svo,
að þeir bæir, er sótt höfðu um styrk til at-
vinnubóta væru að mestu leyti félausir og gætu
því ekki lagt fram í handbæm fé þá 2/3 hluta
mót tillagi ríkissjóðs er lög mæla fyrir. Bæ-
imir þyrftu því að taka lán og stæðu vonir
þeirra mjög til Bjargráðasjóðs. En þegar lán-
beiðnum var farið að beina til sjóðsins, kom jj
það upp úr.kafinu, að sjóðurinn væri týndur í
eða eitthvað verra; eða minnsta kosti vissu ;;
hans nánustu ekkert um það hvar hann væri j
að finna. Og þeir sem hefðu leitað frá Bjarg-
ráðasjóði til Landsbankans um lán, hefðu feng-
ið afsvar. Sömuleiðis tók ræðumaður það fram,
að nefndin hefði ekkert fé handbært í styrk-
veitingar til bæjanna, og að ríkissjóður hefði
ekkert handbært fé í þessu skyni. Sagðist hann
hafa heyrt að ríkissjóður ætti fullt í fangi með
að greiða vinnulaun, og vitnaði hann í prests-
Hneyksli á hærri stöðum
Lögreglurannsókn hafin út af óleyfilegri vínsölu á Hótel Borg.
Það stendur venjulegast ekki á borgaralegu
blöðunum, að geta um það, þegar einhverjum
hásetanum verður á að fara í land með vín-
flösku og hann er tekinn fastur. Þá er ekki
i hikað við að birta fregnir um smyglun og
j nafn viðkomandi sjómanns. En svo virðist
' sem blöð þessi einnig geri mannamun á sprútt-
sölum og smyglurum. Eða hvernig stendur á
því að hvergi hefir verið minnst einu orði á
hina umfangsmiklu lögreglurannsókn, sem nú
fer fram um vínsöluna á Hótel Borg?
Uppistand það, sem templararnir stóðu fyr-
ir hér á dögunum út af framlengingu vínsölu-
tímans á Hótel Borg, hafði það í för með sér,
að ýmsar raddir heyrðust um það, að ekki
mundi allt vera lögum samkvæmt, sem gerð-
ist á áðurnefndu gistihúsi og var jafnvel farið
með mjög ákveðnar dylgjur um það á opinber-
um fundum, að lögreglustjóri og dómsmálaráð-
herra hilmuðu yfir ýms lagabrot við það.
Lögreglustjóri reyndi að þvo hendur sínar
af þessum áburði almenningsálitsins, með því
að reyna að skella skuldinni yfir á starfmenn
hótelsins — þjónana — og birti nöfn einhverra
þeirra, sem lagabrjóta. Eins og við mátti bú-
ast, þoldi félag þjónanna þessar árásir lög-
reglustjóra ekki möglunarlaust og hefir nú,
að því er frétzt hefir lagt sinn skerf til mál-
anna.
Skýrsla þjónanna.
Að gefnu tilefni lögreglustjóra hafa þjónam-
ir á Hótel Borg nú gefið skýrslu í máli þessu
og varpar hún, eins og við mátti búast, tölu-
vert nýju ljósi yfir ástandið þar undir stjórn
glímukappans, sem undir verndarvæng Jónas-
ar frá Hriflu hefir fengið að leika þar lausum
hala. í skýrslu þessari, sem mun vera gefin
undir eiðstilboði, eru mjög ítarlegar lýsingar
á starfsaðferðunum á Hótel Borg, hvað vín-
sölunnni. viðvíkur. Lýsa þjónarnír því hiklaust
yfir, að þeir hafi verið hvattir til þess af
„húsbóndanum“ og „húsfreyjunni" (en þar
mun vera átt við Jóhannes og konu hans), að
selja sem mest af víni eftir leyfilegan tíma.
Skemmtilegar eru sagðar lýsingarnar í skýrsl-
unni um afhendingu vínsins og hræsni og leik-
araskap atvinnurekandannna. Afhendingin fer
fram í kjallaranum og annast þau Jóhannes og
konan hans hana til skiptis. Þegar svo bar að
að annaðhvort þeirra rækist á þjón í veitinga-
sal eða á göngum hússins vera að selja vín
á óleyfilegum tíma, var ráðist á hann með
skömmum svo gestir heyrðu og hann rekinn
aftur með vínið. En á meðan er hinn hjóna-
helmingurinn að afgreiða í kjallaranum! Dá-
lagleg verkaskipting! Enn er að sögn greint
frá ýmsu smávegis í skýrslu þjónanna, svo sem
lýsingar á því hvernig Jóhannes stóð í vín-
kjallara sínum og var að skafa verðmiðana af
flöskum þeim, sem smygla átti út úr húsinu.
(Þess skal getið til skýringar, að verðið á vín-
inu á gistihúsinu er mun hærra en frá áfengis-
verzluninni og gat því verið hætta á að
„sprúttsalan“ kæmist upp, ef verðmiðinn var
látinn vera á).
Ýmislegt fleira stendur að sögn í skýrslu
þjónanna, svo sem lýsingar á næturveizlum
„heldri mannanna“ og sprúttsölunni á her-
bergjum gistihússins o. fl.
Lögreglurannsókn hefst.
Þegar svo var komið neyddist lögreglustjóri
að hefja rannsókn í málinu. Rannsókn þessi
hefir farið fram í mestu kyrþey, en búið mun
vera að taka skýrslu af starfsfólkinu á Ilótel
Borg og fleiru. Þjónarnir gáfu upp nöfn um
40 manna, sem höfðu keypt vín á Hótel Borg
eftir leyfilegan tíma og munu á því skjali vera
„helztu“ borgarar þessa bæjar, valdsmehn
réttvísinnar, svo sem sjálfur lögreglustjórinn,
lögmaður, fjármálaráðherra o. fl., að ógleymd-
um hinum elskulegu „verklýðsforingj um“ okk-
ar, svo sem Sigurði Jónassyni, Stefáni Jóhann
og Héðni Valdimarssyni.
Hvernig máli þessu lýkur,
ef málssókn þá á annað borð verður hafin,
er ekki gott að segja um fyrirfram, en þó
bendir allt til þess, að Jóhannes muni missa
veitingaleyfið. Líklegt mun og að ýmsir drag-
ist inn í mál þetta, sem helzt hefðu kosið að
fá að vera utan þess, því enn munu ekki öll
kurl komin til grafar.
Verkalýðurinn mun standa við hlið þjónanna
og annars starfsfólks á Hótel Borg í baráttu
þess fyrir því að hreinsa sig undan hinum
mjög svo óréttmæta áburði lögreglustjóra og
verjast svívirðilegri framkomu hóteleigandans
í sinn garð. X.
setursbygginguna í Mosfellsdal. Stjórninni
kvað hann aðeins veitt heimild til 300 þús.
króna lántöku í því skyni að veita styrki til at-
vinnubóta, en nú hefði stjómin hvergi getað
fengið lán og útlitið heldur bágt. Svo gat hann
þess og, að þessar 300 þús. væru settar á fjár-
lög 1932, svo að ekki væri að búast við því,
að stjórnin fyndi sig knúða til að greiða það
út fyrr en eftir áramót.
Þetta eru nú atvinnubæturnar komnar lengst
á veg. Og eftir þeim anda, sem ríkti á fundin-
um, munu bæjarfulltrúarnir nokkurnveginn
ánægðir með þá afgreiðslu málsins, að fá að
tala utan að þeirri þörf, sem er fyrir atvinnu-
bætur, svo verkamenn geti lifað í þeirri trú, að
alltaf sé verið að undirbúa atvinnubæturnar,
og að verkamenn megi vera rólegir meðan
um það sé talað, hvað sé bezt að gera — á
hverju sé mest hægt að græða, ef einhvern-
tíma kemur til einhverra framkvæmda.
Verkamenn hljóta nú að fara að gera sér
það ljóst, að meðan þeir leggja ekkert til mál-
anna sjálfir verður ekert gert í þessu máli
nema meiningalaust kjaftæði fram og aftur.
Það er hverjum reykvískum verkamanni ljóst,
að hér þarf skjótra úrlausna og að nú dugar
ekkert venjulegt atvinnubótakák. Og meðan
bæjarstjórn hefir ekki tíma til að setja at-
vinnubætur í gang verða verkamenn að krefj-
ast atvinnuleysisstyrks af bænum, sem ekki
valdi réttindamissi , og fylgja málinu vel eftir.
— Verkamenn þurfa því að sækja fundi bæj-
arstjórnar, krefjast þess af fulltrúum Alþýðu-
flokksins, að þeir beri fram ákveðnar kröfur í
málinu og það nú þegar í stað.
Geri þeir það ekki verða verkamenn að gera
það sjálfir.
r.u.K.
stofnað á Eskifiröi
í gær barst Verklýðsblaðinu svohljóðandi
skeyti frá Eskifirði:
Félag ungra kommúnista var stofnað hér í
dag. Stofnendur 12. Formaður kosinn Jóhann
Clausen, varaformaður Óskar Lárusson, með-
stjórnendur Alfons Sigurðsson og Sigvaldi
Thorsteinsson.
Fréttaritari.
Verklýðsblaðið býður nýju félagana vel-
komna í hópinn og árnar þeim allra heilla í bar-
áttunni.