Verklýðsblaðið - 11.07.1933, Blaðsíða 1

VERKLYÐSBIAÐIÐ
ÚTGEFANDI: KOMMÚNISTAFLOKKURISLANDS (DEILD ÚR A.K.)
IV. árg. Reykjavík 11. jiilí 1933 30. tbl.
Hverra erindi reka
Alþýðuflolcks-
foringjarnir?
í Alþýðublaðinu birtist 18. júlí
1932 grein um stofnun Sölusam- |
bands íslenzkra fiskframleiðenda
I
undir yfirskriftinni:
„Einkasala á saltfiski komin á
eftir beinni kröfu Ólafs Thors og
annara íhaldsmanna“.
í niðurlagi greinarinnar fórust
Alþýðublaðinu orð á þessa leið:
„í stjóm saltfiskeinkasölunnar
eru:
Richarð Thors,
Ólafur Proppé,
Kristján Einarsson,
Magnús Sigurðsson,
Helgi Guðmundsson.
Hinir þrír fyrstnefndu eru eins- j
konar fulltrúar stærstu fiskút-
flutningsfélaganna, en hinir tveir
síðastnefndu bankanna.
Enginn vafi er á því, að þessir
menn eru mjög vel til. starfans
fallnir, og er stofnun saltfisk-
einkasölunnar merkasti viðbmður
ársins“.
Fyrir verkamenn og sjómenn er
vert að minnast þessara orða Aí-
þýðublaðsins í tilefni af grein
Verklýð§blaðsins í dag um „Svind-
ilbrask fisksöluhringsins“.
Hvaða verkamaður, hvaða
sjómaður- vill verða til þess að
greiða Alþýðuflokksforing j unum,
erindrekum braskaranna í Kveld-
úlfi og Alliance, Útvegsbankan-
um og Landsbankanum, atkvæði
sitt við kosningarnar 16. júlí?
fietur Sigurjón Olafs-
son komizt á þing?
Við síðustu kosningar, 1931,
þegar Sigurjón var eins og nú
annar maður á lista Alþýðu-
flokksins, vantaði hann 1092 at-
kvæði til að komast að. Síðan
hafa kratarnir stórtapað fylgi.
Það er því gersamlega útilokað,
að Sigurjón komist að. Það er
fjarstæða, sem ekki er orðum að
eyðandi.
Samt nota kratamir þessa vit-
leysu til að ginna menn til að
kjósa A-listann. Það ætti ekki að
vera vandi fyrir alþýðufólk að
vísa þessum ósvífnu blekkingum
á bug með skýrum rökum. Látum
kratabroddunum verða hált á því
.að skáka í því skjólinu, að Al-
þýðukjósendur fylgist ekkert með
hlutunum.
Kjósum öll B-listann 16. júlí.
Svindilbrask
lisksöluhringsins.
Alþýðuflokksbrodd-
arnir og tollarnir.
Jónas frá Hriflu talar af sér.
Hvernig; 'útgerdaríélögin arðræna smá
útvegsbændur.
Fisksalan á Italxu
Fiskverzlunin íslenzka færist
meir og meir í hendur hinna
tveggja voldugu útgerðarfélaga,
Kveldúlfs og Allianee. Nú er svo
komið, að þau hafa fengið í sín-
ar hendur einkasölu á öllum verk-
uðum fiski.
Þegar auðfélögunum var veitt
þetta einkaleyfi sagði Alþýðu-
blaðið að það væri merkasti við-
burður ársins og væri stjórnin
vel skipuð mönnum eins og Rich-
ard Thors og Kristjáni Einars-
syni (fulltrúar Kveldúlfs og
Alliance), sem væru vel færir til
þessa starfs.
5 aura fyrir kílóið af þorski.
Útgerðarfélögin tvö hafa að-
gang að bönkunum og fá nægi-
legt rekstrarfé. Kveldúlfur skuld-
ar Landbankanum 4milj. En
l'yrir smáútvegsbændur eru
bankalánin stöðvuð meir og meír.
Þeir neyðast því til þess að selja
Alliance og Kveldúlfi fisk sinn
upp úr sjó, enda er þessi söluað-
ferð að aukast með hverju ári.
Verðið skammta auðfélögin.
5 aura fengu útvegsbændur í
Keflavík fyrir kílóið af þorski í
vetur, 514 eyri borgaði Kveldúlf-
ur í Vestmannaeyjum.
Firmað Gismondi í Genúa
býðst til að kaupa blautfisk.
Þeir smáútvegsbændur sem
nokkur efni höfðu á, verkuðu fisk
sinn frekar en 'láta hann fyrir
smánarverðið, sem í boði var. Um
sama leyti, sem fyrstu boðin í
blautfisk komu frá fisksölu-
félögunum bauðst umboðsmað-
ur fiskkaupfirmans Gismondi í
Genúa til að kaupa fisk upp úr
salti á 25 aura kílóið. Boð
fisksöluhringsins er 21 eyrir. En
snögglega dró firmað kauptilboð
sín til baka.
Fulltrúár útgerðarauðvaldsins
kaupa Gismondi til að hætta
við fiskkaup sín.
I lok maímánaðar fóru þeir til
Genúa á Ítalíu, Richard Thors og
Ólafur Proppé. Fóru þeir á fund
Gismondi og samdist þeim þanm
ig, að Gismondi skuldbatt sig til
að kaupa engan fisk hér á landi
í ár, gegn því að honum voru
greidd fjögur þúsund sterlings-
pund eða upp undir 90 þúsund ís-
lenzkar krónur.' 90 þúsund krón-
ur til þess að fyrirbyggja, að
smáútvegsmenn fengju 4 aurum
meira fyrir hvert saltfiskkíló! Það j
þurfti að tryggja að þessi mis- [
rnunur rynni í vasa Kveldúlfs og 1
■ Alliance.
I
Hvað er Bjarnason & Marabotti. ‘
Því er svo til hagað með fisk-
söluhringinn, að allir þátttakend-
ur í honum fá vissa útborgun út
á fiskinn og viðbót, ef reksturs-
afgangur verður af fisksölunni.
Auk þess sem stjórnendum
hringsins er í lófa lagið að fé-
fletta smáútvegsmenn um þeirra
hagnaðarhlut með óhóflega dýr- I
um rekstri á söluhringnum (há-
um forstjóralaunum, ferðakostn-
aði o. s. frv.), hefir útgerðarauð-
valdið aðrar aðferðir, sem um
leið eru skýring á Gismondimál-
inu.
Eitt stærsta firmað, sem kaup-
ir fisk á Ítalíu er firmað Bjarna-
son & Marabotti. Þetta firma er
eign Kveldúlfs. Með öðrum orð-
um: Auðfélögin í útgerðinni
hindra frjálsa samkeppni í kaup-
um á ísl. fiski. Þeir ganga svo
langt, að þeir kaupa keppinauta
sína burt af markaðinum með
mútum. Síðan selja þeir sjálfum
sér (B. & M.) fiskinn og ákveþa
af eigin geðþótta kaupverð. Þann-
ig skamta þeir smáútvegsbóndan-
um fiskverðið.
Hvar sem væri í heiminum
mundi slíkt hneyksli eins 0 g
þetta, sem gengur næst hreinum
og beinum þjófnaði, hafa orðið
til þess að mennirnir væru látn-
ir sæta ábyrgð verka sinna. En
hér? Hér heldur Ól. Thors, höfuð-
paurinn, smjaðursræðu fyrir smá-
útvegsmönnum í Keflavík og
Sandgerði og telur þeim trú um,
að hann sé bezti fulltrúi þeirra.
Og Alþýðublaðið flatmagar fyrir
einokunarforstjórum Kveldúlfs, og
telur fiskverkun þeirra stórt
spor í áttina til sósíalismans?
Kosníngaskrifstofa B-Iístans
er frá deginum í dag i litla salnum í fundarhúsinu vid
Bröttugötu. Sími 2184,
Alþýðuflokksforingjarnir vita
það ofurvel, að það er tilgangs-
laust að ætla að leyna verkalýð-
inn þess, sem það annars gjarna
vildi að væri í myrkrinu hulið.
Verkalýðurinn á nú sinn Komm-
únistaflokk og sitt Verklýðsblað,
sem hefir skýrt nákvæmlega frá
þeirri allsherjarlaunalækkun, sem
framkvæmd var á síðasta þingi,
með hinum gífurlegu tollahækk-
unum, hæklcun skemmtanaskatts-
ins, veitingaskattsins 0. s. frv.
1933 — en ekki 1928 — en þá
neytti Alþýðublaðið afstöðu sinn-
ar til að leyna alþýðuna þeirri
gífurlegu tollahækkun, sem þá
var samþykkt, nieð atkvæðum
Framsóknar og Alþýðuflokks-
manna. — Nú sér Alþýðublaðið
ekki annað ráð vænna, en að end-
urtaka þá skýrslu, sem Verklýðs-
blaðið var búið að flytja um tolla-
hækkanirnar. Það nefnir þá vei’ð-
hækkun, sem þegar hefir orðið á
mestu nauðsynjavörunum. Eins
og kunnugt er, hefir hvert kíló af
kaffi og kaffibæti hækkað um
40 aura, og hvert kíló af sykri
um 5—10 aura. Ódýrari tegundir
af skófatnaði, hafa hækkað um
allt að 20% í smásölu. Skór, sem
mest eru notaðir af alþýðu, sem
kostuðu áður 16 kr. kosta nú 19
kr. En fínu skórnir, sem yfir-
stéttin kaupir, hafa alls ekki
hækkað í verði.
Nú er Alþýðubl. að reyna að
koma því mn hjá „háttvirtum
kjósendum“, að það sé ákaflega
hryggt út af þessum tollahælck-
unum! Og það er ætlast til að
fjöldinn, sem fyrir löngu veit
að Alþýðuflokksforingjarnir
greiddu atkvæði með tollahækk-
unum, sem námu 5—6 miljónum
króna árin 1929 og 1930, trúi
þessu! -Kannske' kratamir séu
eitthvað betri, ef þeir eru í mála-
myndarst j órnarandstöðu ?
Við skulum nú athuga málið.
Framsókn bar fram í efri deild
frumVarp um hækkun tekju- og
eignaskatts um 40—100%. Jón
Baldvinsson greiddi atkvæði á
móti þessu og felldi frumv.
Framsóknar með íhaldsmönnum,
en hafði það sér til afsökunar,
að Framsókn vildi ekki ganga
inn á að láta 75% af tekjuauk-
anum renna til atvinnubótá. Nú
liafði Framsókn tilbúnar prent-
aðar tillögur um hækkun kaffi-
og sykurtollsins, og læzt nú gráta
fögrum tárum frammi fyrir kjós-
endum, að hafa þurft að fara
þessa leið, fyrst búið var að
fella tekju- og eignaskattsaukann.
Það var fyrirframákveðið, af