Verklýðsblaðið - 18.11.1935, Blaðsíða 4

Tímaritið
Árg. 5 kr.
RÉTTUB
kemur út mánaðartega.
Gerist áskrifendurl
VERHSBSBHOID
LESENDURI
Kaupiö hjá þetm, nm auglýsa
hjá okkur og -getið þá
VerklýðabiaSsins.
ur. Af hverju og hvað gæti Ham-
bros Bank gert?
Enn sem komið er hefir Ham-
bros Bank engin lagaleg réttindi
hér. Skuldir ríkisins eru fast um-
samdar, ríkisskuldabréfin seld
einstaklingum með ákveðnum af-
borgunum. Skuldir bankans eru
umsamdar, ákveðinn „yfirdrátt-
ur“ leyfilegur og stöðvað, ef þar
fer fram yfir. Hafi Island hótað
að taka lán í öðrum löndum, hefir
Hambros endilega viljað lána. —
Enn sem komið er getur Hambros
því ekki beitt neinum fantabrögð-
um, nema hann hafi til þess þau
verkfæri, sem hafi slíka valdaaf-
stöðu á íslandi, að þau geti kont-
ið sínu fram. Vald og möguleik-
ar brezka auðmagnsins til yfir-
drottnunar á íslandi eru mikil, —
en áhrifa þess á íslenzk stjórn-
mál getur því aðeins gætt, að það
fái slíka menn í valdasess á ís-
landi, sem séu viljugir til að beita
áhrifum fyrir það. Um það ber
stjóm Landsbankans, myndun ol-
íuhringanna, setning beinatollsins
o. fl. órækan vott.
Með Magnús Sigurðsson í valda-
sessi fjármálanna getur Hambros
Bank komið svívirðingum sínum
fj’am, meðan ráðandi menn þjóð-
arinnar trúa á Magnús. Sé hins-
vegar klíka Magn. Sig. og Rich.
Thors brotin á bak aftur í stjórn-
málalífi landsins og í staðinn sett-
i»' menn, sem ákveðnir eru í að
halda uppi rétti þjóðarinnar gegn
auðmannaklíku Reykjavíkur og
brezku drottnunarstefnunni ogbak
við þá standi sterk þjóðfylkingar-
stjóm, studd af alþýðu landsins,
þá geta Magnús og Richard brölt
eins og þeir vilja, jafnvel sem full-
trúar Hambros og Ajarabottis, —
en skaða gætu þeir lítinn gert,
því þá hefðu þeir misst skilyrðið
til að. geta verið hin dýrmætu
verkfæri útlends auðvalds, sem
sé: völdin í verzlun og fjármálum
íslands.
Þau áhrif, sem M. S. og klíka
hans nú hefir, byggist eingöngu á
því valdi, sem íslenzka þjóðin
hefir fengið þeim — og sem þeir
hafa misnotað erlendu auðvaldi í
vil. Þessum áhrifum verður að
svifta þá.
Við skulum næst athuga mögu-
leikana og skilyrðin til þess.
Attatín natnlrægir menn
heimta írelsi Thalmanns
liINKASKIiVfl 'III.
VliIíKl.ÝOSBl.AÞSlNS.
Kintpiii.höfn 15. iióv.
Á sunuudaginn gekkst nefnd sú,
sem vinnur að því að lrelsa þá, sem
lent haia i klóni Hitleríasismans,
ráðstefnu í Kaupmannhöfn. 80 þjóð-
frægir menn tóku þátt í henni sem
fulltrúar.
Aðalræðumaður var varaformaður
sósínlradikala flokksins franska, Eli-
ane Branlt. Lagði hann í ræðu sinnl
sérstaka áhcrzlu á að málaferlin gegn
ThSlmenn, sem nú vofðu yfir, snertu
livern einasta frjálslyndan mann.
„SÁ, SEM EKKI MÓTMÆUB NÚ,
GERIR SIG MEÐSEKAN í GLÆPN-
UM“. '
Peter Freuchen lagði sérstaka
aherzlu á samúðina með þýzku þjóð-
inni í baráttnnni gegn villimennsku
nazismans.
Moltved læknir og Veibel, docent í
eínafræði við Hafnarháskóla, flnttn
íyrirlestra.
Ráðstfenan samþykkti einróma
kröfnr til þýzku stjómarinnar nm að
láta Claus og Kayser lausa, stöðva
málaferlin gegn 25 verkamönnnm i
Bérlín strax og sleppa ThSlmann
undir eins.
NORDPRESS.
Hátekjuskattnr
Tillögar Kommúnist tlokksins iá almennt tylgi
Hvad g’erir tjárveitinganetnd ?
Seljnm bensín
Of imnrninfaolinr
fyrir báta og bíla
l*g*ta verði.
H.t. Natta
Símar 4493 Of 2368.
Kommúnistaflokkurinn hefir
með skýrum rölium sýnt fram á,
hvernig hægt er að afla ríkissjóði
til umráða 7—8 milj. króna með
sköttum á hátekjumenn og sparn-
öði A ríkisbúskapnum, til þess að
íramkvæma þær ráðstafanir, sem
nauðsynlegastar eru til að firra
alþýðuna til sjávar og sveita vand-
ræðum; og það án þess að gengið
sé nærri neinum.
Þessar tillögur hafa fengið geysi
mikið fylgi meðal fóiksins um allt
land. Utan af landi eru þegar
farnar að berast fregnir um fjöl-
menna verkálýðsfundi, sem ein-
dregið krefjast þess af Alþýðufl.
og Framsóknarfl., að þeir taki
höndum saman við Kommúnista-
ilokkinn á grundvelli ávarpsins
fvá 3. flokksþinginu. I Dagsbrún
var rætt um svipaðar ráðstaf;mir
og Kommúnistafl. benti á, í sarn-
bandi við tíllögur atvinnuleys-
isnefndarinnar og fór enginn í
grafgötur um fylgi fundarmanna.
í Jafnaðarmannafél. Islands voru
samþykktar svo að segja í einu
hljóði gegn atkvæðum afturhalds-
sömustu broddanna, tillögur um
ríflegan hátekjuskatt.
Mönnum er yfirleitt að veröa
það ljóst, að það, að ganga á móti
aðalatriðunum í tillögum Konim-
únistaflokksins, það er að ganga
á móti fólkinu í landinu.
Það fer ekki hjá því, að slíkur
þungi utan frá hafi áhrif á Al-
þingi. — Enda er það nú að koma
í ljós. — 1 fjárveitinganefnd eru
a ferðinni tillögur um hátekju-
skatt all verulegan (Sérskattur
af því sem er fram yfir 10 þús.,
50% af fyrstu tveimur þús. og svc
stighækkandi allt upp í 90%). —
Sá er að vísu galli á tiUdgum
þessum, að gert er ráð fyrn að
helmingurinn renni til viðkomandi
bæjarsjóða. Það þýddi eins og nú
standa sakir, að ríflegur hluti
skattsins kæmist í hendur íhalds-
ins í Reykjavík, sem síðan myndi
draga úr útsvörum hátekjumanna
að sama skapi — og gera þannig
helming skattsins að einskisnýtrl
pappírssamþykkt.
Alþýða manna krefst lagfæring-
ar á þessu — jafnframt því, sem
því er fagnað, að tillaga um há-
tekjuskatt skuli vera komin alla
leið inn í fjárveitinganefnd. —
En aðaiatriðið er, að meira verði
úr tillögu þessari en þinglegur
skrípaleikur, eins og allar slíkar
tillögur hafa verið til þessa, — að
AJþýðuflokkurinn og Framsóknar-
flokkurinn sjái til þess að rífleg-
um hátekjuskattur verði virkilegá
samþykktur. — Samfylking fólks-
ins utan þingsins er vald og því
valdi verður að beita. Hið vinn-
aridi fólk er búið að fá nóg af lof-
orðunum og sápukúlufrumvörpun-
um. Það krefst raunverulegra að-
gerða.
Hinsvegar þegir Alþýðublaðið
um afstöðu flokks síns? Hvort á
að ráða: Óskiptur \ilji alþýðunn-
ar í Alþýðuflokknum — eða vilji
Jóns Bald., Haralds og Héðins?
(samanber afstöðu þeirra á fundi
Jafnaðarm.fél.).
Það er heldur ekki nóg, að há-
tekjuskattur sé samþykktur. Það
verður að sjá til þess að hann sé
ekki notaður t. d. í mútufé, eins
og miljónin sem veitt er úr ríkis-
sjóði og fengin fisksölusamlaginu
til umráða, — heldur verði hann
notaður til þess að bæta úr brýn-
ustu þörfutn fólksins, til verklegra
íramkvæmda, til alþýðutrygginga,
til hjálpar fát.ækum bændum og
liskimönnum — í stuttu máli: í
aðaiatriðum í samræmi við tillög-
ur ICommúnistaflokksins.
Fátækramálin.
Út af klausu í Mogganum 12.
nóv. síðastl. er rétt að gefa þá
skýringu, að „fátækrafulltrúarn-
ir“ hafa tekið upp þá aðferð, að
taka ekki á móti nema einum
Daudinn 4 þriðju hæð
Framh. af 3. síðu.
gleymanlegar myndir, hverja með
sýnum hætti. Fyrsta sagan og
lengsta, Dauðinn á þriðju hæð, er
í raun og veru stærðar skáldsaga,
enda þótt hún gerist í einu húsi
á einni kvöldstundu og rúmist á
liðugum 50 síðum. Hér er brugðið
upp, í fáum en föstum dráttum,
rnilli 10 og 20 persónum, eins og
mislitum vafningi utan um hinn
rauða þráð, atvinnuleysingjann, á
!eið hans upp tröppumar — að
hengingarólinni. Sagan er einstök
í sinni röð . á vora tungu, vídd
hennar og þensla út í hina svörtu
nótt. Og hún er, eins og allar þess-
ar sögur, ægileg ádeila á meina-
rætur þjóðskipulags vors, fánýti
þess og manndrápseðli, — róleg
og jafnvæg ádeila að vísu, en þeim
mun bitrari í atlögum sínum.
Frásagnarháttur Halld. Stef. er
ekki ólíkur Schulze gamla bjórekli,
sem rak hnefann í lendina á mer-
inni Mettu, þegar aðrir höfðu grát-
ið út af því að verða að selja
hana. Stíllinn er hnitmiðaður,
djúpstæður og ósveigjanlegur,
eins og höfuðskepna — minnir
jafnvel á gráan klett í hjágötu.
En inni í þessum þunga, yfir-
bragðsgráa stílkletti syngur fög-
ur huldukona, — samúðin með
manninum, dýrinu (ekki mann-
dýrinu), vitræn og hjartanleg í
senn. Ef til vill er Ilalldór hið
virkilegasta verklýðsskáld, sem
vér' höfum eignast. Og trauðla'
verður af viti um það deilt nú, að
hann er hinn eini höfundur vor,
sem að kunnáttu og hæfileikum
rná nefna í sömu andrá og nafna
hans Kiljari Laxness. Megi þjóð
vór eignast sem flesta slíka Hall-
dóra!
En hver sagan er svo bezt af
þessum átta?
Því verður hver að svara fyrir
sig, með því að kaupa bókina og
lesa.
'Ný gjaldeyrisskriístoía
hofir vcríð 'sott. á. stoi'n i Lands-
liankahúsimi, scgir N. Dagbl — Að !
alhlutvcrk þcssarar gjaldeyrisskrif-
síofu mun vcra það, að neita. þcim
gjaldcyrisleyfum, scm gjaldoyrisncfnd
Vicfir vcitt. Fer Kaaber bankastjóri
annan daginn út i gömlu síinastöðina
og vcitir lcyfi, — hinn daginn ncitar
liánn þeim í Landsbanlíaliúsinu. — [
þctta heitir „skijiulagning" og ber
\ ott, um þá „sérþekkingu" i fjárinál-
um, sem bjarga á landinu.
manni í einu, til þess að hafa ekki
vitni að þeim lygum, sem þeir
daglega bera á borð fyrir styrk-
þegana, í stað framfærslustyrks,
en í þessu tilfelli þorðu „fátækra-
fulltrúarnir“ ekki annað en láta
undan að nokkru leyti. Annars er
skýrsla sú, sem Ólafur hvítliði
géfur í Morgunblaðinu að miklu
leyti röng, eins og lögregluþjón-
arnir geta borið vitni um.