Spegillinn - 25.02.1938, Side 3

XIII. 5
SPEGILLINN
Síðasta mólið.
Án þess að vjer sjeum verulega klókir í blómgunartíma
hinna ýmsu plantna, sem vaxa á landi hjer, vitum vjer þó
fyrir víst, að hreppapólitíkin, sem þykir svo einstaklega fal-
legt einkenni á blessaðri þjóðinni okkar, blómstrar best í
febrúarmánuði og þar um bil á ári hverju. Þá minnast menn
með angurblíðu þess fjarðar eða skækils á landinu, sem þeir
eru fæddir á, og ekki er svo sem verið að leggja þessar til-
finningar í lágina, heldur er hóað saman sem flestum sam-
firðingum eða samskæklingum og þannig verða til þessi mót,
sem alt ætla að drepa um þetta leyti árs — ekki einungis þá,
sem eru svo hugaðir að sækja þau, heldur líka hina, sem
óforvarandis líta í blað eða hlusta á útvarp. Já, það er sjer-
staklega útvarpið, sem hefir það á samviskunni, að hafa
gert þau að plágu.
Vjer viljum gjarnan styðja að því, sem á einhvern hátt
getur plágað landslýðinn, en þótti þessum mótum oftast mark-
aður of þröngur bás, og vildum útfæra hugmyndina á nokkru
stórbrotnari hátt. Eftir að hafa ráðfært oss við þingmann
vorn, sem stakk upp á móti fyrir þann fjörðinn, sem mest
hefir lagt af mörkum í andlegu lífi þjóðarinnar, auglýstum
vjer í blöðum og útvarpi, og síðan var haldið við almenna
þátttöku hið einkar vellukkaða
VITFIRÐINGAMÓT.
Hin ytri umgerð var svipuð og á öðrum mótum, sem haldin
hafa verið: maturinn sá sami, nema náttúrlega orðinn dálítið
kaldari en á því næsta á undan, og svo var ekkert drukkið,
því þess þurfti ekki með. Ræður voru haldnar í stórum stíl
og kvæði flutt. Átti að útvarpa öllu saman, en tókst ekki, og
birtum vjer því hjer aðeins það, sem var svo þykkt, að það
komst ekki gegnum útvarpið. Fór það líkt og á Skagfirðinga-
mótinu, nema hvað það, sem hjer birtist, verður ekki endur-
tekið í útvarpinu af fyrrgreindum tekniskum ástæðum. Er
þá fyrst velkomstræða þingmanns vors, er hann flutti í byrj-
un mótsins:
Heiðruðu sveitungar, aldir og óbrotnir!
Það kann að þykja borið í tappafullan lækinn, að jeg
fari að tala hjer, en meðnefndarmenn mínir hafa sannað
mjer, að svo ætti að vera með spakmælinu: „Betri er þögn
en óþörf ræða“, svo að jeg tók að mjer aðalræðuna, hvort
sem þið svo takið nokkurn nonsens af henni eða ekki. En
jeg skal taka það fram — og það oft — að jeg hefi ekki
sókst eftir að halda þessa ræðu. Jeg sný þá strax upp á
mig að íhugsunarverðasta málinu, sem hjer liggur fyrir
— sem sje mæðuveikinni, og treysti spakmælinu, að aldrei
er góð vísa of oft kveðin í kútinn. Landbúnaðarráðherrann
okkar, sem hjer er nærstaddur í holdinu — eða lcannslce
rjettara sagt í gipsinu — skipaði þriggja framsóknar-
manna nefnd, og get jeg borið um, að hún hefir ekki legið
á lúalagi, heldur látið óspart greipar sópa fram úr ermum.
Jeg segi lika fyrir mig, að þegar jeg sá, hve mdlið var yfir-
fangsmikið, fór mjer ekki að standa á sel. En það fór hjer
sem oftar, að þegar hjálpin er stærst, er neyðin næst. Bless-
aður Imulblinaðarráðherrann kom nefnilega inn á fundinn,
eins og þruma á nóttu, 'og sagði okkur að hvaða niðurstöðu
við ættum að komast.
Jeg sje, að einn mótsgestur er farinn að skera ýsur og
annar að draga hrúta, svo jeg skal vera fljótur að binda
botninn á þetta, og koma með bombuna. Þið þeltkið öll hann
Braga, sem kvað hann Dungal á stampinn í Alþýðublaðinu.
Hjer í þingskjalamöppunni minni hefi jeg vottorð, frá
sama Braga uppá það, að jeg sje algjörlega gerilsneyddur,
hvað Deildartunguveikina snertir, og sje því öllum fjár-
smala landsmanna óhætt fyrir mjer, þó jeg fari um landið
þvert og endilangt, og það um ósmitfrí hjeruð, og skulu
illar tungur, sem hafa reynt að sverta mig í eyrum almenn-
ings, ekki aka feitum vagni frá þessari rógstarfsemi sinni.
Að lokinni ræðu þm. vors, las fundarstjóri upp samúðar-
skeyti frá báðum yfirlæknunum á Kleppi og Vísindafjelagi
íslendinga. Þá kvað sjer hljóðs þingeyskur útvarpshlustandi
og flutti eftirfarandi andvarp, sem hann tileinkaði Jónasi
Þorbergssyni og útvarpsráði.
Andvarp flutt á Vitfirðingamóti
Nú tek jeg í hönd mína blýant og blað
og brocandi gegnum mín tár,
þjer sendi jeg, Jónas minn, þökk fyrir það,
hve þú hefir reynst vera klár.
Því varla er hún ónýt sú andríkis bót,
sem útvarpsins hlustendur fá.
Og þú hefir „brillerað“ mót eftir mót,
svo mikil er snilld þín og há.
Og nú, er vor þjóð er í þrengingum stödd
og því verður tæplega spáð,
hver verður að svelta, hver sál verður södd
þá sýnist mjer úrslitaráð:
Að veita’ okkur háleita hugrauna bét
og hressa upp á volaða sál,
því mun þetta velmennta vitfirðingsmót
með virðingu drekka þjer skál.
* *
*
Jeg sje þarna í huganum Hermann og Jón
og Harald og Eystein og Finn.
Og hrossakets Gísli er hátíðleg sjón,
og Hjeðinn með stólfótinn sinn.
Og þarna er Ásgeir að ávarpa þjón
og afhenda loðdýraskinn.
Hann gerði úr Finnlandi fínasta prjón,
sá fróðleikur hleypti’ honum inn.
Og margt er þar fleira um foringja val,
sú fylking er dásemdarleg.
Mjer verður að líta á vopnfir kan hal
sem varpar út „Jeg bara, og jeg“.
Og loks má jeg kenna þar Ríkharl. raust
svo ráma, að biðja um hljóð.
Menn vilja ekki hlíta því hávaðai st,
að hann sje að þjóðnýta ljóð.
Hvort þekkið þið ekki hinn kynlega klið,
og köllin og margskonar óp.
Það er sem að stæðuð þið réttarvegg við
og væruð í sauðkinda hcp.
En þó eru margir, sem hafa ekki hátt,
og hljóðleg er foringjans rödd —
Sú þjóð, sem að Jónas og Odd hefir átt,
hún er ekki í vandræðum stödd.
39