Spegillinn - 18.10.1946, Blaðsíða 12

SPEGILLINN XXI. 18.-19.
niiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimmmmimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Óíafur Thors fær nú að kenna
á þeirri glóþsku sinni að hafa al-
ið konunúnistasnákinn við 'brjóst,
sér um tveggja ára skeið. Út af
fyrir sig er honum þetta mátu-
(legt.
þjóðinni, er vér sáum í gærkvöldi, þá ber hún engin þau
merki Eskimóa, er vér undanfarið höfum reiknað með. Þjóð-
in er komin af landnámsmönnum landsins, hinum fornu nor-
rænu sjálfstæðismönnum, en blandast nú óðum með bætt-
um samgöngum og verður alþjóðlegri með hverju ári sem
líður. En sem stendur virðist menning hennar í góðu lagi
og þá alveg sérstaklega hin listræna menning, svo að við
hérna megum vara okkur og fara að endurskoða afstöðu
vora til hennar. Væri máske ekki úr vegi að þing vort véitti
nokkurn styrk til þess að hægt væri að senda einhverja
norður þangað, í. þeim tilgangi að kynna sér þetta atriði og
benda oss hér heima á nýjar leiðir til úrbóta.
Svo mikið er víst að þeir geta sungið á við hvern sem
vera skal og" gera það alveg fyrirhafnarlaust. Raddirnar eru
imýðilega samofnar, en svífa þó mjög fimlega og hegða sér
oft eins og flóð og fjara gera og stíga oft upp á dramatiska
tinda, sem eru algengir í landi þeirra. Tenórarnir virðast
helzt vera írskir, enda hafa írar lengi seigir verið, en bass-
arnir sverja sig aftur á móti í ættina til gerzkra manna,
hvernig sem á því kann að standa.
Tónsmíðar þeirra eru ákaflega athyglisverðar og heill-
andi. Vér höfum verið að velta því fyrir oss hver orsökin
muni vera og þá einkum hallast að eftirgreindri skýringu,
sem við mættum vel skrifa bak við eyrað til eftirbreytni.
Gegnum undanfarandi landkynningu, sem hefur verið af-
burða vel skipulögð og framkvæmd, þá vitum vér að lista-
menn eru mjög í hávegum hafðir í þessu norðlæga landi,
sem vér látum oss detta í hug að byggt sé Eskimóum. Góðum
rithöfundi er eigi gert þar lægra undir höfði en slyngum
útgerðarmanni, en þeir eru mjög í hávegum hafðir, hvort
sem bæjarútgerðir kunna að breyta þar einhverju um eða
ekki. Auk góðs markaðar fyrir bækur sínar fá þeir háa
styrki, enda þykir þeim því meira sport í að neita viðtöku
164
þeirra sem þeir eru hærri. Hið tæra mál myndlistarinnar
skilja allir litlu verr en móðurmálið, svo þeim er ekki í kot
vísað er þá list stunda. Hvað tónskáldin snertir þá hlýtur
að vera vel með þau farið, að minnsta kosti með eitt slíkt
til jafns við tvo hinna, svo ekki sé meira sagt. Tónverk er
seinunnara en nokkurt annað listaverk og ólíkt skammlíf-
ara, einkum ef það er ekki flutt oftar en í eitt skifti. Fyrst
þarf tónskáldið máske að bíða vikum og mánuðum saman
eftir andanum, eða sambandi við hann, en er að því kann
að koma, þá er viðtalsbilið ef til vill svo stutt, að hafa verð-
ur hraðan á til þess að tapa engu, en slíkt kostar mikla
þjálfun og góðan viðbúnað, sem fæst ekki nema með sæmi-
legri velmegun. Samanburður við einn útgerðarmann nær
því skamt, enda þótt hann stundi ekki hallarekstur á nýjum
nýsköpunarbáti.
Svona höfum vér hugsað os að þetta hljóti að vera, ef
dæmt er út frá því sem vér höfum heyrt. Vér ættum að draga
af þessu nokkurn lærdóm, svo vér heltumst ekki úr lestinni
og erum því þakklátir fyrir, að hafa fengið í heimsókn einn
flokk af þeim mörgu, er þessi litla þjóð hefur sent út af
örkinni til vinveittra þjóða, í þeim tilgangi að leggja hönd
á plóginn til menningarlegrar nýsköpunar heimsins. —
Þannig farast þessum gagnmerka gagnrýnanda orð og
ættum vér bæði að vera stoltir og kátir yfir því, að vér
höfum getað sannfært einhvern um það, hve hátt vér stönd-
um á efsta og seinasta stigi listrænnar menningar.
Allegro von Brio.