Stúdentablaðið - 24.11.1980, Blaðsíða 2

Stúdentablaðið
2
• •
á nýjum
tillögum
um
námslán
Þriöjudaginn 4. nóvember
boóuóu 3 samtök námsmanna,
SHl, SINE og BÍSN (Bandalag
islenskra se'rskólanema) til
blaöamannafundar i þeim
tilgangi aö skýra afstööuna til
nýs frumvarps um námslán og
námsstyrki. Eins og komiö hef-
ur fram i sföustu tölublööum
Stbl. er nýlokiö endurskoöun á
fyrri reglum og hefur endur-
skoöunarnefndin lagt fram af-
rakstur vinnu sinnar.
Mennta málaráöherra hefur
máliö nú til athugunar og mun
væntanlega leggja fram frum-
varp I nóvember eöa desember.
Ýtarleg kynning
SHI er eini aöilinn sem
ályktað hefur um niöurstööur
nefndarinnar og er sú ályktun
birt annars staðarhér i blaöinu.
Fariö hefur veriö meö dreifirit
um háskdlasvæðið og máliö
kynnt með dæmum og útreikn-
ingum af ýmsu tagi og kynntur
ýtarlega fundur námsmanna
um þessar niðurstööur (sjá
annars staðar i blaöinu).
A blaöamannafundinum röktu
námsmannaleiðtogarnir, Þor-
geir Pálsson og Einar Birgir
Steinþórsson, sögu lanamála
bárattunnar. Þegar námslán
komu fyrst til sögunnar áriö
1967 var þegar aö þvi stefnt að
þau skyldu nægja til fram-
færslu. I þvi máli geröist ekki
neitt i meira en 10 ár.
Ýmislegt hagstætt
Starf fulltrúa námsmanna i
kynning
TIL KYNN'm;
C-
UPPLYSINGARIT UM
NÁMSLÁN I
«tg. shi. sine. eg bisn.
3. II. 1980.
pÍRulitill formöli.
f rívl «r>< sl.ýri»r heXstn br*yTÍftafttillÐg;»r 5«t:»
»-.tff:yj Mr.&utwa, tt$»fnMr.nn og ki::>xr>, e.öiX.t, tmfuc r
tfi - ckt. I5SC. NiAxmscBAtrr honn.tr- hata voríí i««ít«i
tyrir wr.n■.3*~ílariöberia í ícrai X«j;«fníSVArpst c* hoíur
Ínfnfvaat vcrlö l*Kt ti* aö þifc fyrir 4iþln&i.
.........*vé dœmi um
útreikning némslónn.

HAHS GEHti

IHSIRUti
þeirri endurskoöunamefnd sem
nýlokiö hefur störfum beindust
einkum aö þvi aö tryggja aö
100% lán kæmu til fram-
kvæmda. Nú er áætlaö aö þaö
gerist haustiö 1982. Auk þess eru
i niðurstöðum nefndarinnar
ýmis atriöi er veröa aö teljast
fremur hagstæö námsmönnum.
Þar má geta um aukna mögu-
leika á því aö fá endurgreiöslum
frestaö, ef ástæöur eru slæmar
ogfjárhagsstaöaerfið. Auk þess
munu tillögurnar um lifeyris-
sjóösgreiöslur námsmanna
(námsmenn leggi fram 4% og
rlkið láni 6%) vafalaust létta
mönnum lifsróöurinn þegar þeir
koma nær miöaldra út lir
menntastofnunum. Þá veröur
aö likum tekiö meira tillit til
þeirrar þarfar námsmanna aö
afla sér fjár meö sumarvinnu
þannig aö sumartekjur veröi
ekki alfarið dregnar frá láns-
upphæö.
Fjöldi lána
A fundinum voru lagöar fram
fróölegar tölur um fjölda láns-
umsókna og úthlutun. Þannig
sóttu 1300 stúdentar i H1 (3200
innritaöir) um námslán i fyrra,
en 1100 fengu lán. Meöallánið
var 1,1 milljón. Af þeim 4—5000
námsmönnum sem tilheyra
BISN, sóttu ca. 1000 um lán, en
860 fengu lán, að meöaltali 1,1
milljón. 1570 námsmenn erlend-
issóttuum lán, en af þeim hlutu
1400 náö fyrir augum sjóösins.
Meöallán til námsmanna er-
lendjs var 1,6 milljón, en hlut-
falliö milli landa var nokkuö
misjafnt. Hæst námslán fengu
námsmenn i Englandi, 2,5
miljónirað meöaltali.en lægst i
Kina 340 þiísund.
Byltingarleiðin ?
Háskólaráð kaus s.l. vor s.k.
laganefnd. Hlutverk nefndar-
innar er aö vinna úr þeim breyt-
ingatillögum reglugeröanefndar-
innar sálugu, sem ekki hlutu af-
greiöslu i háskólaráði, vinna úr
erindum sem til hennar berast á
starfstima hennar (2 árum), aö
skera úr um ágreining sem veröa
kann á túlkun ákvæöa gildandi
laga og reglugerðar — og aö hafa
frumkvæöi aö breytingum.
Nefndinni er ætlaö aö skila tyrstu
tillögum i april n.k. vor. Er liklegt
að fyrstu tillögur veröa tengdar
störfum dómnefnda, en málefni
þeirra hafa nokkuö veriö rædd i
nefndinni. Annaö sem nokkuö
hefur komiö til umræöu er starfs-
sviö rektorsembættis, meö
hugsanlega skiptingu á þvi i huga
(stefnumótun-framkvæmd), og
um kjörgengi til þess og kosn-
ingarétt.
Er rétt aö benda nemendum,
deildarfélögum eða námsnefnd-
um, aö nýta sér fulltrúa stúdenta i
nefndinni (þeir eru tveir) til aö
koma á framfæri breytingatillög-
Fréttir úr
Þann 15. nóvember siöast liöinn
rann út umsóknarfrestur fyrir þá
sem hyggjast fá lán i febrúar. Er
vonandi aö allir sem ætla aö nýta
sér lán úr sjóönum hafi sótt um
fyrir þann tima.
Mikiö annrflri er nú á skrifstofu
LIN, enda greiöslur til náms-
manna á Islandi, sem og erlendis,
þegar hafnar. Er málum oft
þannig háttar á þessum tima og
liggja þar aö baki margvislegar
ástæöur. T.d. er vafamál hvort
skrifstofan búi yfir nægjanlegum
fjölda starfsmanna. Slikt er óviö-
unandi ástand og hefur valdiö töf-
um á úthlutun lána. Gera veröur
kröfur til úrbóta. Einnig eiga
námsmenn i erfiðleikum meö aö
nálgast þau gögn sem um er beo-
ið. Veröa stundum af þessu
leiðindatafir.
Eins og sagt var frá i siöasta
Stúdentablaöi, lögöu námsmenn
um viö núverandi lög og reglu-
geröir Háskóla Islands, benda á
nýjungar eöa annaö sem betur
má fara.
Fulltrúa stúdenta I nefndinni
eru Atli Eyjólfsson, læknisfræöi,
og Stefán Jóh. Stefánsson, þjóð-
félagsfræöi. Þá má finna i gegn-
um skrifstofu SHl i sima 15959, ef
aörar leiöir þrýtur.
s.
Kristniboð
Byltingin i
Eþiópiu-Kristniboð
Fyrirlestur i Arnagarði i st. 14
fimmtudaginn 27. nóvember kl.
17.00.
Jónas Þórsson og Helgi
Hróbjartsson kristniboðar flytja
framsöguræður og svara fyrir-
spurnum. Allir velkomnir.
Kristilegt stúdentafélag
K.S.F.
LÍN
fram tillögu um breytingu á út-
hlutunarreglum um að burt falli
ákvæöi er meinar hjónum eða
sambýlisfólki aö skrifa uppá
sömu abyrgð eða ábyrgjast lán
hvort fyrir annað. Er skemmst
frá þviaðsegja að sú tillaga náði
fram að ganga. Hins vegar hefur
hin hvimleiöa regla um aldurs-
mörk roskinna þegna þessa
lands, enn verið notuð varðandi
skuldabréf. Hafa fulltrúar náms-
manna tekið þetta mál til umræðu
og er það nú i athugun.
1 kjölfar nefndarstarfsins,
lögöu námsmenn samþykkt SHI
varöandi tekjuumreikning fram
til kynningar i stjórn LIN á dög-
unum. Er ætlunin aö fylgja þeirri
kynningu eftir meö tillögu.
Veröur hún væntanlega samin af
fulltrúum samtakanna þriggja,
SHI, SINE og BISN.
Einar Páll Svavarsson og
Garöar Mýrdal
Fátt um fína drœtti
Fimmtudaginn 6. nóvember s.l.
var haldinn fundur um störf
nefndar sem menntamálaráö-
herra skipaöi 24. april I ár til aö
endurskoöa lög og reglur um
námslán og námsstyrki. Nefndin
lauk störfum þ. 10 október og hef-
ur hún skilaö af sér frumvarpi til
laga um námslán og námsstyrki
til menntamálaráöherra. A fund-
inum voru kynntar helstu niöur-
stööur, starf nefndarinnar
almennt og auk þess viöruöu
nefndarmenn sjónarmiö sin.
Fundinn sóttu um 100 manns.
Veröur þaö aö teljast frekar
dræm fundarsókn. Fundar-
boöendur voru stjórnir þriggja
námsmannasamtaka, SINE,
BISN og Stúdentaráös, en innan
þeirra tveggja siöarnefndu eru
um 2500 námsmenn á Islandi sem
fá námslán. Er þessi mæting þvi
hiö mesta sinnuleysi og má i þvi
merkja nokkra hættu i okkar
baráttu. Góö kynning á málinu i
fjölmiðlum og dreifiritum er eng-
in afsökun.
Námsmenn ánægðir?
Þvi hefur veriö haldiö fram aö
námsmenn séu ánægöir meö
umrætt frumvarp. Þaö er hin
mesta firra. I samningaleik
nefndastarfsins uröu allir, þ.m.t.
námsmenn aö slá af kröfum sin-
um. Uppi stöndum viö meö
frumvarp sem t.d. SHI telur þol-
anlega lausn, — fari frumvarpiö
óbreytt I gegnum Alþingi og veröi
aö lögum. En námsmenn skyldu
sist treysta þingmönnum I þessu
efni. Guörún Helgadóttir, fulltrúi
þingflokks Alþýöubandalagsins,
var eini þingmaðurinn i nefnd-
inni, sem sagðist standa viö
frumvarpiö eins og þaö er i dag.
Sagöist hún þar einnig mæla fyrir
sinn þingflokk. Skulum viö vona
aö Jiessum oröum megi treysta.
Hvaö Sjálfstæöisflokkur og
Alþýöuflokkur gera, er ailsendis
óvist. Helstu forkólfar þeirra i
lánamálunum. Friörik Sophusson
og Vilmundur Gylfason, eru til
alls liklegir. Menntamálaráð-
herra er ekki enn, þegar þetta er
skrifaö (11/11 1980), búinn aö
leggja frumvarpið fyrir rikis-
stjórn. Þvi er ekki ljóst hvort
hann geri á þvi einhverjar breyt-
ingar — né hvort frumvarpið
veröi lagt fram i nafni rikis-
stjórnarinnar.
I blaöinu hefur áöur veriö gerö
itarleg grein fyrir þeim breyting-
um sem frumvarpiö felur i sér.
Þvi er ekki þörf aö fara nánar Ut i
þaö hér. Þess i staö vil ég geta
nokkurra atriöa annarra sem
fram komu á fundinum.
Þaö þóttu nokkuö eftirtektar-
verö ummæli sem höfö voru um
VÖKU, félag frjálshyggjusinna.
Fulltrúi BISN lýsti furðu sinni á
málflutningi þeirra, Eirikur
Tómasson sagði aö ekki væri heil
brú til I ummælum VÖKU. Bætti
Eirikur viö aö hann heföi haldiö
aö VAKA heföi batnaö siöan hann
var i háskólanum, en nú komist
aö raun um aö svo væri ekki.
Friörik Sophusson sagöi aö hug-
myndir VOKU um umreikning
tekna (engar tekjur dragist frá
láni) væru óraunhæfar.
Vilmundur Gylfason taldi
sjónarmiö Auöuns Svavars
Sigurössonar, fulltrú aVÖKU i
nefndinni, lágkúruleg, og aö meö
þessum málflutningi væri aöeins
veriö aö búa til æsing i málinu
(þetta má sjá nánar á dreifiriti
sem VAKA gaf út fyrir fundinn).
Smekkleysa
Svo bregöast krosstré sem önn-
urtré. „Lýöræöisflokkarnir” eins
og VAKA gjarnan kallar þá og
jafnan kennir viö sig, töldu f rjáls-
hyggjublaöur VÖKU-stauranna
algjörlega út i hött.
Þó kastaði fyrst tólfunum er
Auöunn sté eitt sinn i pontu og
ætlaöi aö rökstyöja þaö hve léleg
námslán væru með þvi aö taka
mál einnar persónu og gera þvi
þannig skil aö nokkuö ljóst var
fyrir marga fundarmenn hver
viökomandi væri. Varö Þorsteini
Vilhjálmssyni, formanni stjórnar
LIN, þá að orði, aö aldrei hefði
hannheyrt aöra eins smekkleysu.
Þakkaöi Þorsteinn sinum sæla
fyrir aö sllkir menn sætu ekki i
stjórn LIN, en þar er fjöldi
persónulegra mála tekinn fyrir á
hverjum fundi.
Aö ööru leyti kom fátt markvert
fram á þessum fundi, sem
Vilmundur Gylfa kvaö „vondan
fund”. Þaö var þó helst er hann
sjálfur steig i ræðustól, aö lif
færöisti leikinn. Sagði hann ýms-
ar sögur af sjálfum sér — og tvær
ræður fóru i þaö að koma
Guörúnu Helga i skiining um þaö,
aö þaö væri bara helviti gott aö
vera menntamaöur, en aö sama
skapi leiðinlegt að vera
sjómaöur. Þvi til sönnunar nefndi
Vilmundur aö hann hefði sem
stráklingur veriö sendur sem
messagutti meö Esjunni hring-
ferö um landiö. Hann entist þó
ekki út túrinn heldur strauk i land
á Akureyri.
Vakandi auga
A fundum sem þessum er hætt
viö aömenn komist upp með sllka
útúrdúra. Þó er þaö ekki
alvarlegast, heldur hitt aö viö
námsmenn getum i engu treyst á
velvilja þing'manna. Viö verðum
að hafa vakandi auga yfir hverri
hreyfingu þeirra. Okkar valda-
staöa er ekki sterk úr þvi sem
komiöer. Styrkur okkar felst i þvi
aö vera tilbúnir til fjöldaátaka,
veröiá kjörokkar ráöist ennfrek-
ar. Námsmenn hafa áöur veriö
sviknir — búast má viö þvl aftur.
s.