Fálkinn - 10.10.1936, Page 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kemur út livern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.50 á mánuði;
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftanir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter.
Herbertsprent prentaði.
Skraddaraþankar.
Menn líta mjög misjafnt á, hvers
virði það sje, að varðveita teiigslin
við fortiðinu. Og einkum bryddir
mjög á þvi, á yfirstandandi umbrota-
timum, að menn telji nauðsynlegt,
að rífa niður þá þjóðfjelagsskipun
sem fyrir er, til þess að geta bygt
upp nýja.
Leiðirnar til framfara og umbóta
eru tvær. Önnur sú að auka og endur-
bæta það, seni fyrir er, hin sú að
rýma á burt því sem fyrir er og setja
annað nýtt í staðinn. Hvorttveggja
hefir til sins ágætis nokkuð. En þó
má segja, að hin algilda þróun nátt-
úrunnar sje að auka og umbæta,
fremur en að' gerbreyta í einu vet-
fangi. Hin lifræna þróun fer bægt,
náttúruvalið er lengi að skapa jfýjar
dýrategundir og jurtategundir. Og
þær eru aldrei skapaðar úr engu —
þær eru framhald þess, sem fyrir var.
í þjóðfjelagsmálum berjast nú tveir
öndverðir flokkar. Annar vill gera
að engu það, sem ráðandi var í þjóð-
fjelagsmálum fram á þessa daga, og
enn er ráðandi í mörgurn löndum.
Hinn vill reyra alt í gömlu skorðun-
um — jafnvel banna mönnum að
láta i ljósi liugsanir sínar. Hann vill
jafnvel setja „klukkuna aftur“, hverfa
til fortíðarinnar. Milli þessara flokka
eru svo margar stefnur, sem hallast
mismunandi mikið til hinna beggja.
Sú þjóð veraldar, sem tryggust hef-
ir verið við fortíð sína eru Bretar.
Engin þjóð virðir meira það sem
var. En hún sættir sig ekki við það
sem var, þrátt fyrir það. Hún veit,
að heimurinn er í framför og að
það sem var gott fyrir einni öld er
ónýtt i dag. 0,r framför hennar er
liæg og jöfn. Hjá öðrum þjóðum
verða framfarirnar í stökkum. Og
það er eðlislögmál, að þar sem kyr-
staða skapast, verða framfarirnar i
stökkum, ef þjóðin blátt áfram ekki
lognast útaf og hættir að vera til.
Það er kyrstaðan sem skapar stökk-
in — byltingarnar. En stökkin hafa
þann slæma ágalla, að þeim fylgir
að jafnaði afturkast; stökkið þarf
ekki að vera stórt til þess, að sá
sem stekkur hrati til baka.
Það þykir leiðinlegt verk að greiða
flækju. Það er þolinmæðisverk. En
þeir óþolinmóðu gera ýmist að sker.i
á flækjuna eða slíta þættina, svo
fljótar gangi að greiða. Þegar flælcj-
an er greidd er þráðurinn heill eftir,
en annars er hann slitinn. Það er
munurinn. Eins er um þjóðfjelags-
og þjóðskipulagsmálin. Þeir sem slíta
þráð þeirra, eyðileggja um leið
tengslin við fortíðina.
íslensk sýning
i Hollandi.
A síðastliðnu sumri átti há-
skólinn i Útrecht á Hollandi
300 ára afmæli. Er hann stærsti
liáskóli þar í landi og frægur
fyrir lærdóm að fornu og nýju.
Við Utrecht er lcent handrit eitt
af Snorra eddu, sem geymt er
Jiar á háskólanum og kallað
Trektarbók. Áhugi er og mikill
þar i landi á íslenskum fræðum
að fornu og nýju og liafa á sið-
ustu árum allmargir hollenskir
slúdentar komið til íslands,
dvalið á islenskum sveitahæj-
um i sumarleyfinu og numið is-
lensku. í fyrra fóru fram kenn-
araskifli milli háskólans í Ut-
recht og háskólans islenska á
þann hátl, að prófessor van
Hamel kendi hjer í Reykjavik,
en próf. Alexander Jóhannes-
son í lians stað í Utrecht. Eftir
lieimkomu sína gerðist hann
hvatamaður að stofnun íslensks
hókasafns, sem afhent var há-
skólanum í Utrecht að gjöf á
300 ára afmælinu. Bókasafn
þetla er 750 hindi og nær yfir
allar lielstu nútiðarbókmentir
þjóðarinnar. Veitti Alþingi nokk
urn styrk lil stofnunar þessa
bókasafns, en með bókunum
fylgdi prentuð skrá á islensku
og hollensku, er Gutenberg-
prentsmiðja hafði gert, af mik-
illi smekkvísi. Meðan háskóla-
hátíðin fór fram, var haldin
sýning. á bókasafninu og um leið
voru sýndar allmargar myndir
frá íslandi. Hvatamaður að sýn-
ingu þessari var Hollendin lur
einn, dr. Quintus Boss í Utrecht,
og' vakti sýningin inilda athygli
á Hollandi og var víða getið i
hollenskum blöðum. Síðan liafa
komið fregnir um, að húið sje
að binda inn allar þær bækur,
er óbundnar voru, Sjetja á þær
bókmerki (ex libris) og stofna
með þeim sjerstaka deild við
háskólasafnið i Utreclit. —
Myndin sem hjer fylgir er af
íslensku bókunum, sem gefnar
voru Utrechtháskóla í afmælis-
gjöf.
TITULESCU UTANRÍKISRÁÐ-
HERRA RÚMENA.
er sá maður, sem um langt skeið hef-
ir borið mest á af öllum stjórnmála-
mönnum jiar i landi. Hefir hann um
langt skeið komið fram fyrir hönd
þjóðar sinnar i öllum vandamálum
ríkisins út á við og in. a. verið aðal-
fulltrúi Húmena á fundum alþjóða-
sambandsins. — En nýtega var hann
rekinn úr stjórninni. Og um sama
leyti varð hann hættulega veikur og
komust læknarnir, sem skoðuðu hann
að þeirri niðurstöðu, að sjúkdómur-
inn stafaði af eitri. Komst sá orð-
rómur fljótlega af stað, að andstæð-
ingar Titulescu liefðu ætlað að drep;i
liann á eitri. En við nánari rann-
sókn fjekst önnur skýring á sjúk-
dómnum. Titulescu, sem er maður
mjög feitlaginn, hefir notað „megr-
unarpillur" til þess að eyða á sjer
spikinu. Og hann hefir þann sið að
taka 3—4 sinnum meira af öllum
lyfjum, en fyrirskipað er — til þess
það „hrífi“. — Nú liafa læknarnir
komist að þeirri niðurstöðu að hann
muni liafa tekið margfaldan skamt
af megrunarpiltunum.
Hreinn Þorsteinsson, fyrrum
bóndi i Kvíjarholti, Rangár-
uallasýslu, nú til heimiíis Suður-
götu 19, Hafnarfirði, varð átt-
ræður 7. þ. m.
Þýsk hefðarkoua, greifafrú von
Rothkierch i Darmstad, var nýlega
dæmd í 8 mánaða fangelsi fyrir að
hafa sagt eittlivað niðrandi um
Hitler. Þjónustufólk frúarinnar kærði
liana. Frúin er 62 ára gömut.
Prófessor fíjarni Þorsteinsson,
Siglufirði, verður 75 ára ÍA.þ.m.
Friðrik fíjarnason frá Mýrum
Ásv.g. 17, yerður 75 ára 13. þ. m.
Frií Guðrún Clausen Sólvallag.
17, varð HO ára í gær.
Sigurður Kristjánsson Hafnar-
firði verður 55 ára 1h. þ. m.