Fálkinn - 17.05.1940, Page 4

4
F Á L K I N N
Steinbryggjan aö hverfa undir iippfyllingu hafnarinnar.
Frá fíeykjavíknrhöfn 1906.
í liafnarnefnd og bæjarstjórn, a$
bærinn byggi bátabryggju. Auðvit-
að voru áður til bryggjur, sem ýmsir
kaupmenn áttu og leigðu þeir að-
gang að bryggjum sínum fyrir visi
gjald. En almenningsbryggja var eng-
in til. En 1874 kemur hugmynd um
opinbera bátabryggju, þótt ekki yrði
|)á strax af framkvæmdum. Á fundi
bafnarnefndar Reykjavíkur er ákveð-
ið að ganga sem „fallegast frá land-
gangsbryggju“ þegar konungurinn
kemur. Kr þvi áiiti visað til bæjar-
stjórnar.
2. júlí á að halda bæjarstjórnar-
fund og taka ákvarðanir í bryggju-
málinu. En þá gat ekkert orðið úr
ályktunum eða öðrum framkvæmd-
um, því að aðeins 4 fjórir bæj-
En á þessu stigi málsins er bryggj-
unni ákveðinn staður. Skuli húu
liggja beint fram al' fyrirhugaðri
götu, sem vera skuli vestan hins ný-
bygða barnaskóla. Þessi gata er nú-
verandi Póstliússtræti, og barna-
skólaliúsið er núverandi lögreglu-
slöð.
Reykvikingar taka nú að gerast
langeygðir eftir bátabryggjunni og
leiðist þóf þetta. í ársbyrjun 1884
berst hæjarstjórn skrifleg áskorun,
undirrituð af 77 bæjarbúum. Skora
þeir á bæjarstjórn að hrinda bryggju
gerðinni i framkvæmd. Þetta verður
tii þess, að bæjarstjórnin tekur á
sig rögg og sámþykkir að veita ait
að 10 þúsund krónur til að byggja
bryggju úr trje og steini. Skyldi nú
leita tilboða i verkið.
Frá heimsókn dönskn
stúdentanna 1900.
um. Og þar sem áður skriðu bátar
undir reykvískum sjómönnum, und-
ir Skúla fógeta og Jörundi Hunda-
dagakonungi, þar gnæfa nú veggja-
traust stórhýsi. Lúsiðnir hafa Reyk-
víkingar herjað á Ægi konung og
tekist að sniða smáskákir af lönd-
um hans.
Og enn er verið að gera stóra upp-
aflahorfui' ræddar og þar stigu kon-
ungur og tignir gestir á land. Og þar
stóðu ungir elskendur og störðu út
á hin biáu sund. En þessar endur-
minningar fyrnast, þegar gamla
bryggjan hverfur, þá leika
blessuð börnin þín
i boltaleik er sólin skín
á svo til sama stað.“
Höfuðstaður íslands hefir sem
luinnugt er mjög breytt útliti síðustu
áratugina. Bærinn hefir margfaldað
stærð sína, þanist á allar hliðar út
'um mela og mýrar, húsagerð hefir
gerbreyst og ásjóna borgarinnar þiir
með og göturnar eru malbikaðar.
En líklega hafa breylingarnar
hvergi orðið meiri og stórfeldari en
við höfnina. Þar hafa menn ótæpt
gripið fram fyrir hendur náttúrunn-
ar og lagað srníðar hennar í hendi
sjer. Þar sem áður skvömpuðu bár-
ur, vindi vaktar, utan af Engeyjar-
sundi, hrærist nú fjörug umferð
starfandi fótks á malbikuðum stræt-
fyllingu í höfninni. I þá uppfyllingu
verður að hverfa einn gamall kunn-
ingi Reykvíkinga. Það er Bæjar-
bryyyjan eða Steinbryggjan, eins og
hún er nii venjulega köliuð. Grjótið
legst nú þegar að henni á alla vegu,
og eftir nokkur ár hefir senni-
lega mikill hluti æsluilýðsins í
Reykjavík litia hugmynd um það, að
þarna var bryggja, sem feður þeirra
og afar gengu niður á i sparifötun-
um á björtuin sunnudagsmorgnum.
Því að höfnin hefir altaf drjúgt að-
dráttarafl fyrir Reykvíkinga á helg-
um dögum. Á Steinbryggjunni skoð-
uðu menn skip og báta, þar voru
Frá konunyskomunni 19117.
STEINBRYGGJAN -
BÆJARBRYGGJAN -
Steinbryggjuna fram undan Pósthússtræti kannast allir
Reykvíkingar við. Hún er nú að hverfa í uppfyllingu þá
hina miklu, sem nú er verið að vinna við höfnina. —; í
eftirfarandi er gerð grein fvrir helstu atriðum í sögu
brvggjunnar.
Oy kvöld eitt niðri á bryggju hún kysti miy á vangann,
þaÖ kvöld yekk lítiö hjarta i fyrsta sinn úr skoröum.
„Hátið er til heilla best,“ segii'
máltækið, og vist er um það, að
hátíðaundirbúningur hefir oft mörg-
um framkvæmdum hleypt af stokk-
um, framkvæmdum, sem ella mundu
hafa legið i láginni. Hátíðareftir-
væntingin keiiiur róli á hugina,
mönnum dettur ýmislegt nýtt i hug,
enda þótt margar slíkar hugmyndir
nái ekki þá þegar framgangi, lield-
ur verði að híða hetri tíma. En
„hálfnað er verk þá hafið er“; fyrst
er að láta hlutina koma sjer i hug,
síðan er að framkvæma þá.
Þjóðhátíðin 1874 var ein þessara
vekjandi hátíða. Þá kom konungúr
landsins hingað i fyrsta sinn og
þótti mikið við liggja :ið taka sem
best á móti honúm. Og þá virðist
sú hugmynd koma fram í fyrsta sinn
arfulltrúar mættu á fundarstað. Viða
er pottur brotinn!
Þess skal getið hjer, að áður höfðu
komið t'ram tillögur um að byggja
hjer hafskipabryggju, en þetta voru
fyrstu sporin til þess að gera opin-
bera bátabryggju.
Eftir þennan ilia sótta bæjarstjórn-
ai-fund, sem áður gat um, virðist
hafa hljóðnað um málið. Þjóðhátíð-
in leið hjá og Hans Hátign Kristján
hinn níundi og hans fríða föruneyti,
steig ekki á neina opinbera bæjar-
bryggju þegar á land var gengið.
Nú verður lengi hljótt um bryggju-
gerðarmálið. Það er eigi fyrr en !)
árum síðar að nokkur skriður kemst
á það. Af gögnum hafnarnefndar má
sjá, að fyrir fundi hennar, höldn-
um í október 1882, liafa legið tvær
teikningar af fyrirhugaðri bryggju.
Var önnur teikningin gerð af Lydes
múrarameistara, en hin var frá
danska verkfræðingafjelaginu Smith
& Mygind. Á fundi þessum var sam-
þykt, að athuga möguleika fyrir
bryggjugerð, og að fara þess á leit
við Smith & Mygind, að fjelagið
sendi hingað verkfræðing til rann-
sókna. Sennilega hefir sá verkfræð-
ingur aldrei koinið, og enn varð
dráttur á athöfnum og ekkert er 'gert
um sinn.