Fálkinn - 17.05.1940, Síða 8

s
F A L K I N N
SKA! — Þarna sat jeg fyrir
opnum glugganum. Ágúsl-
kvöldið var Idýtt og unaðslegt,
og jeg átti að vera að skrifa.
Þýðan blæ lagði inn um gluggann
<jl mín og ilmurinn frá blóin-
jiroska síSsumarsins var -svo
þrunginn og sterkur. Glugga-
tjaldið sveigðist í ljettum boga
inn á skrifborðið. Það var eins
og að laugast uiidir Ijettum fossi
unaðar.
Og jeg átli að skrifa síðasta
kaflann af bók um — já einmitt
um — æsku. Því var svo varið
um mig, að þegar jeg er kom-
inn að niðurlaginu á bqk, sem
jeg hefi samið, þá verð jeg ein-
Iivernveginn svo angurvær. Þetta
er auðvitað eins og liver önnur
vitleysa, og jeg veit ekki til, að
aðrir sjeu undir sömu sökina
seldir. En því er nú svona bátt-
að um mig, að jeg sit i þönkum
og er að brjóta heilann um það,
sem jeg hefi skrifað — um per-
sónurnar, sem jeg hefi skapað.
Því að nú er jeg að vissu leyti
búinn að leggja smiðsliöggið á
þær. Þær eiga svo að flögra út
í veröldina og þær eiga að verða
gæfusamar eða ógæfusamar —
þær eiga að sigra eða tortímast.
Enginn veit um það. Og nú er
þetta eins og hver önnur vitleysa,
sem enginn skyldi taka mark á,
en svona er því nú varið um mig
samt.
Svona sat jeg þarna við glugg-
ann og sóaði tímanum i stað
þess að snúa mjer að síðasta
kapílulanum, sem i rauninni átti
að vera búinn fyrir löngu. For-
leggjarinn minn hafði hnipt í
mig hvað eftir annað. En svona
gengur það stundum. Jeg bafði
heitið mjer því liátiðlega, að
verða búinn í kvöld — en þá bar
dálitið við, sem olli því, að verk-
ið lá óhreyft í marga daga. Og
forleggjarinn óhnaðist eftir því,
sem velsæmi og kurteisi leyfði,
Já, svona getur það farið. En
]iað var samt alls ekki mjer að
kenna.
Jeg sat þarna, eins og áður seg-
ir, og gat ekki komist á lagið og
byrjað að skrifa, svo að jeg
blandaði mjer veikan sjúss,
kveikti í pípunni minni og settist
út á svalirnar. Og nú má hver
hugsa, ]iað sem hann vill, en jeg
veit það að minsta kosti, að ef
jeg hefði ekki gert einmitt þetla,
sem jeg hefi sagt frá, þá er bágt
að segja hvernig og hvenær það
hefði tekist að liafa hendur í bári
mannsins, sem myrti hann Frede-
rik Smith. Takið þið nú eftir:
Næsti granninn við sumarhús-
ið mitt er Weber kapteinn, sem
á bvíta húsið á tanganum hinu-
megin við voginn. Þessi vogur
er ekki nema tæplega hundrað
metra breiður, og þar er besti
baðfjörusandur í heimi, og þetta
kvöld var vogurinn dimmur og
spegilsljettur og vatnið eins og
olíubrá. Það var nærri ]>ví fult
tungl og djúpir skuggar af trján-
um, og í garðinum lijá Weber
voru pappírsluktir og lagði frá
þeim litla, mislita lifandi tappa-
togara út á sjóinn.
Það beyrðist grammófónháv-
aði og glaðlegt hjal yfir voginn
og jeg andvarpaði og lmgsaði
sem svo: Þvílíkt kvöld! Var það
ekki tilkjörið fyrir æskuna og
gleðina — og fyrir útiskemtun
Elisabetar, sem nú stóð sem bæst
þarna hinumegin.
Hún hafði sagt mjer af þessari
skemtun sinni þegar við hittumst
i fjörunni um morguninn og vor-
um að fara í sjóinn, og hún hafði
verið svo eftirvæntingarfull og
glöð út af þessari skemtun sinni,
að hún gat varla um annað talað.
.Tá, sannast að segja — þegar jeg
hugsa út i það, þá hafði Elísabet
ekki verið eins og hún átti að
sjer þarna um morguninn. Það
var eitthvað svo óvenjulega ldýtt
í augunum á henni og einliver
annarlegur lireimur í röddinni.
Og jeg andvarpaði aftur og hugs-
aði til Elísabetar litlu, sem einu
sinni hafði setið á hnjenu á mjer
og hlustað á þau fáránlegu æfin-
týri, sem jeg setti saman handa
henni. Nú var hún orðin tuttugu
ára ......
Ih G vaknaði af draumórum
^mínum við að gamla klukk-
an inni í stofunni fór að búa sig
undir að slá. Já, þið þekkið sjálf-
sagt þessar gömlu fornsöguklukk
ur, sem þurfa að rembast marg-
ar mínútur áður en þær byrja
að slá, alveg eins og það sje ein-
hver aflraun. Þær andvarpa,
stynja og braka, svo murrar
langa lengi í þeim — og loksins
koma svo slögin. Jeg lýsi þessu
svo itarlega, því að maður getur
ekki að sjer gert að taka eftir
þessu. Og einmitt þetta átli eftir
að verða þýðingarmikið fyrir
það, sem síðar gerðist.
Siðasta höggið af tíu var nefni-
lega alveg að deyja út, þegar jeg
heyrði skvamp úli á voginum.
Skvamp af — já, hvað var það
og jeg sá hvernig hringgárar
komu á spegilsljettan vatnsflötr
inn og breiddust í allar áttir. Svo
hurfu þeir og vogurinn varð speg
iísljettur eins og áður. Og nú
mintist jeg þess alt í einu, að það
var stundarkorn síðan jeg hafði
hej'rt hljóðfærasláttinn og hlát-
urinn í garðinum liinumegin.
Líklega hafði unga fólkið farið
inn að borða.
En jeg gat ekki að því gert, að
jeg hugsaði áfram um þetta
skvamp. Hafi það verið fiskur,
þá hlaut það að hafa verið gerð-
arleg branda. Fiskur? Nei, það
gat ekki verið fiskur.
Hann var farinn að kólna, svo
að jeg flutti mig inn i stofuna
aftur. Settist við skrifborðið og
reyndi að vinna en þá var
hringt með miklum asa á dvra-
bjölluna.
Ungur maður stóð fyrir utan
dyrnar - smokingklæddnr, ber-
höfðaður, fölur. Jeg þekti hann.
Hann lijet Tor Melling. Jeg hafði
bitt liann einhverntima bjá
Weber.
Herra Barch þjer verðið
að afsaka mig, sagði liann og lók
andann á lofti, og jeg sá að hann
bafði hlaupið. En gæhið þjer
ekki komið með mjer undir eins?
Það liefir nokkuð borið við
bræðilegur atburður heima
hjá Weber!
Jeg fór með bonum eins og
jeg stóð, og meðan við lilupum
við fót fyrir vogarbotninn, sagði
bann mjer bvað við hafði borið.
Ungi Frederik Smith hafði verið
myrtur! Frederik Smith, hugsaði
jeg — skyldi það vera Fred sá,
sem Elisabet hafði talað svo
fallega um ?
Fólkið var all í stofunni út að
garðinnm og nú sá jeg, að jeg
þekti flest af því, sem betur fór.
Það voru tvær systurnar Ham-
mer og hún litla, ljóshærða ung-
frú Steen. Hún var að bogra yf-
ir Elísabetu, sem lá á legubekk
með augun aftur og hvít eins og
mjöllin. Og við svaladyrnar stóðu
tveir ungir menn. Annar þeirra
var Ferdinand Holger, sem er
fiðlnleikari, en liinn kynti sig fvr-
ir mjer og sagðist vera blaða-
maður og beila Harry Vik.
Jeg fór til Elisabetar, strauk
á henni hárið og reyndi að
segja einhver hughreystingar-
orð, en hún svaraði engu heldur
greip krampataki um hendina á
mjer og horfði tryllingslega á
mig. Og í sama bili tók jeg eftir
trúlofunarhring á bendinni á
henni og skelfingarótlinn læsti
sig um mig. Mig grunaði það
versta.
Fred! hvíslaði hún ofur-
lágt. — Fred!
Mjer fanst eins og hyldýpi
befði oimast við tærnar á mjer.
Sundurlausar lmgsanir geystu
uin huga minn á fleygiferð, og
jeg varð að taka á því, sem jeg
átti til, að ringlast ekki.
Nei, þau höfðu hvorki hringt
til læknisins nje hreppstjórans,
svo að jeg ljet það verða mitt
fýrsta verk. Jeg fjekk það svar,
að læknirinn mundi koma sem
skjótast, en lireppstjórinn var
eklci heima, liann var að eltast
við umrenninga, og það mundi
verða talsvert langt þangað til
hann kæmi.
Nú er jeg ekki beinlínis neinn
njósnari að upplagi, en mjer var
svo mikið niðri fyrir, að mjer
var ómögulegt að sitja þarna at-
hafnalaus. Og svo bað jeg ein-
livern um að koma með mjer út
og sýna mjer hvar Smitli vesl-
ingurinn liefði fundist. Mellirig
fór með mjer, tregur þó, niður
í garðinn og þar sat myrti mað-
urinn á bekk balc við runn. Jeg
þorði vitanlega ekki að snerta á
nokkrum hlut, en jeg kveikti á
eldspítu og virti fyrir mjer þög-
ult líkið — og sá svöðusái’ið á
höfðinu. Jeg vildi óska, að for-
sjónin hlífði mjer við þvi að sjá
nokkuð þvi líkt aftur.
Við settumst á svalaþrepiu,
Melling og jeg og sátum stein-
Jiegjandi í nokkrar minútur. Feg-
nrð kvöldsins var horfin. Dauði
og ömurleiki var á felum í skugg
anum.
— Segið þjer mjer — eru þau
ekki beima kapteinninn ogfrúin?
— Nei, þau eru inni í bæ. Þau
fóru í leikhúsið. Þau koma lieim
i kvöld.
— Segið þjer mjer atvikin að
þessu.
Atvikin að því? Jeg þekki
þau ekki.
Jæja, en segið þjer mjer alt,
sem þjer vitið.
— Já, við höfðnm dansað á
svöhmum og skemt oklcur í
garðinum og alt var glaumur og
gleði. En þegar við fórum inn að
borða, söknuðum við Frederiks.
Við gáfum því engan gaum í
fyrstunni, en svo dróst, að hann
kæmi, svo að við fórum að kalla
á liann og leita að honum. Og
loksins fann Ester hann. Ester
— það er yngri Hammer-systir-
in. Hún brópaði eins og brjólnð
manneskja, veslingurinn.
Melling andvarpaði þungan og
kveikti sjer í sígarettu.
— Þetta er hræðilegt, berra
Barch, sagði bann. Og einmitt
í kvöld, þegar bann og Elísabet
- —. Nei, það er eins og vond-
ur draumur.
Hann hafði á rjettu að standa.
Það var eins og vondnr draum-
ur. Þetta fallega kvöld um-
hverfið — æskan.
Við stóðum upp og fórum aft-
ur inn í garðstofuna. Jeg ljet
Elísabetu fara að liátta og bað
ungfrú Steen um að vera bjá
henni.
- Og síðan, vinir, verðum við
að taka þessu skynsamlega og
taka á málinu eins og það liggur
fyrir. Setjist þið nú niður, öll
saman. Fáið ykkur að reykja og
svo slculum við tala dálítið um
]ietta. í fyrsta lagi: — Getið þið
hugsað ykkur, að nokkur ókunn-
ugur hafi komist inn í garðinn?
Fimm sinnum tvö óróleg augu
ÆSKA
Smásaga aítir SuarrE KragEr.