Fálkinn - 23.05.1941, Qupperneq 5

F Á L K I N N
5
Frá Bodö.
Þenncui bæ
brendu Þjóð-
verjar til ösku
i striðinu í
Norður-Noregi
og 6000 manns
urðu húsviltir.
reyna að búa urn sig til mótstöðu,
hella þýskar flugvjelar sprengjum
yfir lier þeirra og vörnin fer því
mjög í handaskolum.
12. maí. Nýja enska stjórnin er
fullmynduð. Er það þjóðstjórn með
6 mönnum úr verkamannaflokknum.
Churchill er forsætis- og hervarna-
ráðherra, Cliamberlain lordkanslari,
Attlee innsiglisvörður, Halifax lávarð-
ur utanrikisráðherra og Greenwood
ráðherra, án sjerstakrar starfsdeild-
ar. Þessir fimm menn eiga sæti i
herstjórnarráðuneytinu, en áður
liöfðu setið 8 menn í því. Auk þess-
ara 5 eiga 19 manns sæti í stjórn-
inni, þar á meðal Anthony Eden
(hermálaráðherra) og Duff Cooper
(útbreiðslumálaráðherra).
13. maí. Þýskur her kemst i út-
jaðra Liége í Belgiu og ræðst enn-
fremur á Maginot-línuna, sunnan við
Saarbi-iicken. Líka taka þeir alt
Groningenhjerað í Hollandi. Sama
dag upplýstist, að Hollandsdrotning
og fjölskylda liennar og hirð sje
komin til London, og að herlið frá
Egyptum og Bretum hafi safnast
við landamæri Libyu og Egyptalands.
Loks er gerð sú breyting á frönsku
stjórninni, að tveir andstæðingar
Paul Reynauds forsætisráðherra,
Louis Marin og Ybarnegaray, eru
teknir í stjórnina og herstjórnarráðu-
neytið.
14. mai gefst Rotterdam upp. Var
það sú borg i Hollandi, sem Þjóð-
verjar höfðu lagt mest kapp á að
ná, og hafði hún orðið fyrir stór-
kostlegari skemdum af sprengjum
og stórbrunum en nokkur borg önn-
ur í þessari sókn. Eftir fall borgar-
innar gefst aðalherstjóri Hollendinga
upp og skipar hernum að leggja nið-
ur vopn. Þannig lögðu Þjóðverjar
undir sig Holland á fjórum dögum,
að undanteknu því, að enn var bar-
ist gegn þeim í Zeeland-hjeraði. —
Þennan dag taka Þjóðverjar Liege í
Belgíu, einnig Dinant og Givet og
komast vestur að ánni Meuse. Þeir
komast ennfremur gegnum framhald
Maginot-línunnar við Sedan og yfir
Ardennafjöll.
15. mal undirritar hollenski yfir-
herstjórinn skilyrðislausa vopnahljes-
samninga, en Þjóðverjar sækja enn
fram i Belgíu.
í Noregi er nú ekki um vopnavið-
skifti að ræða nema við Narvík. Þar
er bæði enskur og franskur fjalla-
her, svo og her frá Póllandi. Veitir
þar ýmsum betur og sjerstaklega geta
hinar frönsku og pólsku hersveitir
sjer góðan orðstír fyrir baráttu sina
i fjöllunum kringum Narvík.
17. mai. Þjóðverjar taka Briissel
og hrinda varnarlinu Belga við Dyle
og taka Namur. Þá hafa þeir komist
gegnum Maginotlínuna á 100 km.
svæði við Sedan. Og 18. maí taka
Þjóðverjar Antwærpen, Malines og
Louvain, en innlima hjeruðin Eupen,
Malmedy og Moresnet, sem með Ver-
salasamningunum höfðu verið inn-
limuð í Belgíu úr Þýskalandi, í þýska
ríkið.
19. mai eru Þjóðverjar komnir inn
í Frakkland og hafa tekið Le Chat-
eau og St. Quentin og farið yfir
árnar Sambre og Oise. Undanhald
Frakka vekur rnikla furðu og það
haldi og 20. maí taka Þjóðverjar bæ-
ina Arras og Amiens og komast vest-
ur undir liaf, til Abbeville, en 8.
franski herinn, undir forustu Gir-
auds, sem nýlega hafði tekið við
stjórn hans, er tekinn höndum ásamt
herforingjaráði sinu.
22. maí. Enska þingið samþykkir
i flýti ný lög, sem gefa konunginum
ótakmarkaðan umráðarjett yfir þegn-
um sínum og eignum þeirra. Þykja
liinir iniklu ósigrar Fraicka fyrirboði
geigvænlegra tíðinda. Churchill fer
til París til að ræða við frönsku
stjórnina og kemur aftur heim sam-
dægurs.
Fleygur sá, er þýski sóknarherinn
hafði skotið inn milli franska aðal-
hersins og enska hersins, sem send-
ur hafði verið suður yfir Erma-
sund undir forustu Ironside hers-
höfðingja, er nú kominn vestur að
hafi, svo að norðurherinn er af-
skorinn frá öllu samhandi við aðal-
herinn franska. Og
23. maí fer hægri armur þýska
hersins að þrengja að vesturodda
Ermasundshersins, í áttina til Calais.
Þykjast herrfræðingar nú vondaufir
um, að hinum einangraða her takist
að gera svo öfluga árás á þýska
fleygherinn, að samband náist milli
vesturveldaherjanna á ný. Belgar
veita enn viðnám í Flandern ásamt
breskum og frönskum herdeildum,
en þeirri andstöðu lýkur með því,
að Belgar gefast upp skiiyrðislaust
þann 28. maí og Leopold konungur
undirskrifar uppgjöfina, án þess að
ráðgast um við bandamenn sína. —
Stjórn hans afneitar þessari ráðstöf-
un og Pierlot forsætisráðherra flýr
ásamt ráðuneyti sínu til Englands, en
Þjóðverjar tiíka Leopold konung til
fanga og er liann síðan í gæslu i
höll á Norður-Frakklandi, að því er
sagt er. —
27. mai þrengir enn að hinum um-
kringda her við það, að Þjóðverjar
sækja fram í Fiandern og Artois.
Loftárásir eru gerðar á hafnarmann-
virkin i Dunkerque og standa þau i
björtu báli í tvo daga, en jafnframt
gera þýskar flugsveitir árásir á flug-
vellina kringum París.
29. maí heldur bardaginn enn á-
fram með fullum krafti í Flandern
og Norður-Frakklandi og Þjóðverjar
taka borgirnar Briigge, Ostende, Dix-
muiden, Ypern og Kemmel þennan
Þannig lita þver út herflutningabifreiðar þýska vjelahersins.
reynist svo, að Frakkar hafa engar
vjelahersveitir til þess að etja fram
gegn vjelaher Þjóðverja og undan-
liald þeirra er illa skipulagt og fát-
kent.
Yegna hinnar slæmu herstöðu
Frakka gerir Reynaud enn breyting-
ar á stjórn sinni. Petain marskálkur,
sem orðinn er 84 ára, verður vara-
forsætisráðherra i stað Camiíle Chau-
temps, en Daladier verður utanríkis-
ráðherra og Reynaud tekur við fyrra
embætti hans, hermálaráðuneytinu.
Jafnframt þessu er Gamelin, æðsta
herstjóra vesturveldanna, vikið frá
embætti, en Weygand hershöfðingi
tekur við í hans stað. Þessi breyting
stoðar þó litið, þvi að næstu daga
er franski herinn á sífeldu undan-
Pierlot forsœtisráðherra Belgiu.
sama dag, en þýskur her, sem sækir
á að sunnan, úr „fleygnum‘“, sem fyr
var nefndur, nær Lille á sitt vald.
Þannig herðist óðum járngreipin ut-
an um hinn einangraða norðurher
við Ermasundsbæina og þess fer að
verða vart, að farið er að koma her-
liði undan yfir sundið til Englands.
31. maí. Þann síðasta dag hins
viðburðarika mánaðar gerast þau
stórtíðindi, að franski herinn ásamt
leifuin belgiska liersins í Flandern
og Artois, gefur upp vörnina að
mestu leyti, eftir átta daga stór-
orustu. Tvístraðist L, 7. og 9. franski
herinn algerlega (en áður liafði 8.
herinn gefist upp) og voru hundruð
þúsunda teknir til fanga af Þjóðv.
En það er af enska hernum sunnan
Ermasunds að segja, að hann er
kominn i hnapp norður við sund,
skamt frá Dunkerque og byrjað er
að koma honmn í skip til Englands.
Þjóðverjar gerðu út sæg af flugvjel-
um til þess að tortíma þessum skip-
um, en enSkar flugvjelar voru jafn-
framt á verði á allri skipaleiðinni,
og þeim var það eigi hvað síst að
þakka, að það tókst að koma undan
langmestum hluta enska hersins á
meginlandinu ásamt frakkneskum og
belgiskum her.
-----Frá þvi i byrjun mánaðarins,
að enska setuliðið hvarf á burt frá
Frh. á bls. 14.
Paul Regnaud
forsætisráðherra Frakka.

\