Fálkinn - 05.09.1941, Blaðsíða 11

F Á L Ií I N N
11
Tíu voldugustu mennirnir í Washington.
Eftir Raymond Clapper.
T? OOSKVELT forseti er auðvitaÖ
fremstur í flokki þeirra tíu, sem
mestu ráða í Washington, að mínu
úliti. Hann liefir gert embætti sitt
óendanlega miklu áhrifameira en
það var nokkurntíma áður, því að
hann hefir komist að því leyndar-
máli, Jivernig fara skuli að því að
nota stjórnmálavaldið, til þess að
ná undir sig meiri völdum. Þó að
liann biði ósigur, þegar liann æfl-
aði að fjölga dómurunum í hæsta-
trjetti og þegar liann reyndi að
lireinsa til i öldungadeildinni, þá
urðu jæssi áföll ekki til þess að rýra
orku hans. Og ekki brást honum að-
stoð atvinnuleysingjanna, þó að hon-
um mistækist að uppræta atvinnu-
leysið. Mistök þau, sem hann gerði
sig selvan í á átta stjórnarárum sín-
um lirukku af lionum, svo að varla
sást nokkurt spor eftir þau. Þegar
kosningabaráttan fyrir honum til
þriðja kjörtímabilsins stóð sem liæst,
kom hann fram lögum um herskyJdu
— og er þetta til dæpiis um það
j)or, sem hann liefir jafnan sýnt á
uppgangs- og valdaaukningarárum
sínum.
TOHN L. LEWIS er utangáfta við
Hvíta liúsið um þessar mundir,
en eigi að síður er hann voldugasti
maður verkamannahreyfingarinnar í
U.S.A. Það er til marks um aðstöðu
hans, að hann gat lagst á sveif með
Wendell Willkie i síðustu kosning-
um, án þess að verða krossfestur
sem svikari við alþýðusamtökin. —
Hann hefði getað haldið áfram starfi
sínu sem leiðtogi alþýðusamtakanna,
ef hann hefði viljað. Eins og orðið
liefir i Englandi, er verkamanna-
flokkurinn að verða stórveldi í
stjórninálum Bandaríkjanna og Lewis
telur sig manna færastan til að
stjórna honum. Og liann er það. Eng-
inn maður innan alþýðulireyfingar-
innar hefir jafnmikla orku og hann
eða lag á að stjórna flokkssamtök-
ipn. John L. Lewis er ekki búinn.
Hann er nýbyrjaður.
^jrEORGE C. MARSHALL hershöfð-
ingi er yfirforingi herforingja-
ráðsins í Bandaríkjunum og í hans
hlut fellur nú að byggja upp herinn
úr eintómu brotajárni að kalla má.
Því er ólíkt varið um landherinn
og um flotann, sem aðeins þarf að
auka. í síðustu styrjöld tók Pershing
hershöfðingi Marshall sjer til að-
stoðar, og eftir stríðið varð liann
hans hægri hönd. Og árið 1939 gekk
Roosevelt framhjá mörgum eldri
lierforingjum er hann gerði Marshall
að yfirmanni herforingjaráðsins. í
mörg komandi ár mun landherinn
— og í rauninni landið alt — bera
þess merki, sem þessi hógværi, en
ágæti hermaður aðhefst nú.
T-TeNRY MORGENTHAU, yngri,
■*■ ■*■ ræður meiru um það en nokkur
annar, live Jiáan skatt Jjorgarar
Bandarikjanna greiða til þarfa ríkis-
heildarinnar. Þingið samþykkir fjár-
lögin, en fjármálaráðherrann býr til
tillögur og frumvörp stjórnarinnar.
Fjármálaóveðrin, sem hlutust af new-
deal-stefnu Roosevelts hafa gert
Morgenthau að ábyggilegum og
skylduræknum embættismanni, sem
er fær um að standa upp í liárinu
á nágrönnum sínum við Hyde Park.
Með því að koma upp voldugum
verðfestingarsjóðum og kaupa gull
og silfur af öðrum þjóðum, hefir
Morgenthau fengið stórkostlegt á-
hrifavald yfir gengi og fjárhag ann-
ara þjóða.
t>Ó AÐ WILLIAM S. KNUDSEN
■*■ gerði ekkert annað en að vera
eins og táknmynd þess trausts, sem
menn hafa á hervarnatilrnununum,
væri það starf lians afar mikilsvert.
En hann gerir í rauninni miklu
ineira. Hann er eini stóriðjuhöldur-
inn í Bandaríkjunum, sem hefir á-
unnið sjer afdráttarlaust traust
Roosevelts forseta; liann vinnur eins
og húðarklár og hann leitar uppi
verksmiðjur og fólk til að framleiða
liervarnagögnin. Hann kann skil á,
^livernig stóriðju skuli stjórnað og
hefir tekið föstum tökum um lier-
gagnaframleiðsluna, sem var frem-
ur laus í böndunum áður. — William
Knudsen er Dani og fluttist til
Bandaríkjanna fyrir rúmum 30 ár-
um og varð á skömmum tíma for-
stjóri eins mesta stóriðjufyrirtækis
Bandaríkjanna, bílaverksmiðjum Gen-
eral Motors.
TTARRY HOPKINS er ekki í em-
A ■*■ bætti Iengur, en hann er þó enn
n'ákomnari hásæti Roosevelts en
nokkur annar maður. Hann trúir á
new-deal-stefnu forsetans og hefir
gert það frá uppliafi, og hann dvel-
ur lengstum í Hvíta húsinu. Hann
þekkir skap Roosevelts og varast að
leggja fyrir hann stjórnarfarsleg mál-
efni, þegar forsetinn vill livíla' sig.
Þeir sitja stundum saman í vinnu-
stofu forsetans og mæla varla orð
frá munni; forsetinn er eitthvað að
dunda, en Hopkins að lesa. En þeg-
ar Hopkins liggur eitthvað á lijarta,
þá veit hann, hvernig liann á að
segja það. Hann hefir jafnframt verið
hesti aðstoðarmaðurinn, sem Roose-
velt hcfir átt í hervarnarmálunum.
Hopkins var undir verndarvæng for-
setafrúarinnar og komst innundir hjá
forsetanum þessvegna og er nú eins
og liann væri i sjálfri fjölskyldunni,
óaðskiljanlegur vinur, ráðunautur og
fjörgjafi forsetans.
P* ORDELL HULL utanríkisráð-
herra á meira trausti og áliti
að fagna en nokkur maður annar í
rikisstjórninni. Sem gamáldags þjóð-
ræðismaður frá Tennessee hefir hiann
litið margt í new-deal-stefminni
hornauga og var svo andstæður
þriðja hluta hennar, að hann neit-
aði beiðni Roosevelts um að verða
honum handgenginn. Hull skiftir
sjer aldrei af neinum deilumálunt,
sem ekki varða utanríkismálaráðu-
neytið. En ef einhver fer að bekkj-
ast til við stjórnarráð hans, þá býst
hann til atlögu, snar eins og fjall-
göngumaður — eins og Ray Moley
fjekk að finna, þegar hann reyndi
að ná ráðuneýtinu undir sig, en
hafði það upp úr, að honum var
vísað á dyr. Eins og sakir standa,
er Hull sennilega ekki i eins nánu
sambandi við Roosevelt eins og
Suntner Welles vara-utanríkisráð-
herra, en að ytri sýn er það þó
hinn kyrri og yfirlætislausi Cordell
Hull, sem ltefir völdin.
T1 HURMAN ARNOLD er í rauninni
■*■ fyrsti maðurinn, sem hefir feng-
ið það hlutverk að framfylgja „anti-
trust“-lögunum. Áður voru þessi lög
eingöngu notuð til þess að brjóta á
bak aftur vald stórfyrirtækja og eyði-
leggja þau, en Arnold leggur meira
upp úr því að útiloka hátt vöruverð
og láta almenning njóta góðs af fram-
förum tækninnar. Hann hefir farið
þá leið í starfi sínu, sem kölluð er
„tollabrúin“ i atvinnumálum, og
heimtar tolla og skatta, sem ekki er
liægt að rjettlæta frá sjónarmiði
frjálsrar samkepni. Hann hefir eink-
um gengið í berhögg við hringa, sem
reka timburverslun, olíuverslun, bif-
reiðaframleiðslu, glerframleiðslu,
mjólkursölu og matvæla, lyfjasölu og
verslun með byggingarefni. Og hann
kvað hafa í liyggju að athuga við-
skiftareglur fleiri kaupsýslugreina.
TeSSE JONES hefir verið settur lil
J höfuðs peningavaldsins í Banda-
ríkjunum. Hann þekkir innyflin í
öllum meiriháttar peningastofnunum
þjóðarinnar og liefir liönd í bagga
með þeim. „Peningahringur“ fyrri
ára hafði aldrei af slíku eftirliti að
segja, sem liinn seigi þriggja álna
Texasbúi beitir nú við auðvaldið.
Hann er yfirmaður „Federal Loan
Agency", en þeirri stöðu fylgir um-
sjón með fjölda mikilsverðra pen-
ingastofnana. Auk þess er hann við-
skiftamálaráðherra, en það starf eilt
var fyrrum talið fullgilt verk dug-
andi manns, sem lieitir Herbert
Hoover, Það fara biljónir dollara um
greiparnar á Jesse .Tones, en eigi að
síður þykir ráðvendni lians og rjett-
ílæmi svo örugt, að þingið lætur
þessi miklu völd hvíla á þessum eina
manni ár eftir ár.
FlEANOR ROOSEVELT hefir haft
■*“* mikil áhrif á almenningsálitið,
forsetann og stjórnina. Hún hefir
nærri því eins mikil áhrif og opin-
ber ráðherra án stjórnardeildar. —
Henni ber að þakka ýmsa líknar-
starfsemi, sem stjórnin hefir látið
sig skifta, unglingaeftirlitið, tillögur
um nýbýlastyrk, hjúkrunarkvenna-
skóla, húsmæðraskóla, viðhald ör-
eigahæla, leikvelli, sundlaugar o. s.
frv. 1 átta ár hefir hún verið á sí-
feldu ferðalagi sem einskonar auga
og eyra forsetans, og jafnan tíundað
vanrækshi og sleifarlag, jiegar hún
varð þess vör. Nú eru áhrif hennar
meiri en nokkru sinni fyr. I dálkin-
um, sem hún skrifar á liverjum degi
í eitt blaðið í Washington má lesa
á milli línanna, hvaða framkvæmdir
stjórnin hafi í undirbúningi á n'æst-
unni. Það má ekki aðeins telja frú
Roosevelt áhrifamestu konu vorra
tíma, heldur lika athafnamesta aflið
í opinberum inálum Bandarikja-
manna.
Takmarkið er:
FÁLKINN
inn á hveri heimili.