Fálkinn - 30.03.1945, Blaðsíða 6

6
F Á L K I N N
Ameriskur Olifatnaður
^ i/"
Jakkar
Buxur
Siðkápur
Fyrirliggjandi.
Friðrik Bertelsen & Co. h.f.
Símar 1858 og 2872, Hafnarhvoii.
- litlr snsnn -
Robert Peiper:
Kölskatárið
ALLIR, sem þekkja Kairo kannast
við Shepherds Hotel lejftrandi
augu kvennanna. nöktu Arabakrakk-
ana og hinn sefjandi austurlanda-
iim. En þeir þekkja líka Aliebe,
ríka Arabann sem situr á Márakaffi-
liúsinu sveipaður hvítri silkiskikkju
og drekkur svart kaffi eða sætt
limonaði.
Bæði hvítar og brúnar konur
skjóta til hans augunum i laumi.
En þreytt fyrirmannlegt andiit
hans breytir ekki um svip..........
hann svarar ekki slíkum alúðar-
skeytum, ,
Eg kynntist Ahebe fyrir milli-
göngu Mariette, litla, feita Frakkans,
sem maður rekst á allsstaðar á
lcaffihúsum milli Raffles Hotel i
Singapore og Plaza í New York, og
er svo spaugilegur að jafnvel grát-
konur skellihlæja að honum.
Jæja, einn daginn sátum við þrír
saman og Aliebe sagði okkur sögu
sína.
AÐ var þegar ég var fátækur.
Eg var perluveiðari, eins og
allir Arabar á Bahreineyjum. Við vor
um ungir og óttuðumst ekki neitt.
Höfðum drepið margan hákarlinn
með löngu hnífunum okkar. Við
köfuðum og söfnuðum þúsundum af
skeljum og kannske var perla í
einni af þeim. Á kvöldin þegar við
rérum heim sungum við dillandi
ástarljóð meðan sólin lineig í sæinn.
Við Ilef vorum alltaf saman. Hann
var vinur minn og aðra vini liefi ég
aldrei átl. Hann var ungur og grann-
ur eins og pálmaviður.
Ilef elskaði Ame, hún var ættuð
ofan frá landamærum Persíu og
átti ríkan sheik að föður. En þessi
höfðingi rak Ilef á burt frá tjald-
borg sinni og sigaði blóðhundum á
hann, og sjálfur stóð hann úti á
meðan og liló að fátæka perluveið-
aranum, sem dirfðist að líta á dótt-
ur hans.
Ilef var harmi lostinn. reikaði um
mánuðum saman og hafðist ekki
að. En svo fór hann að vinna....
hamaðist eins og vitlaus maður! Hann
æ’tlaði að finna stóru perluna, fjár-
sjóðinn, sem átti að lijálpa lionum
að eignast Ame, en svo hét öræfa-
stúlkan fagra.
Eg var sá eini sem entist til að
vinna með Ilef. Við rérum út saman,
töluðumst ekki við, sungum ekki,
strituðum bara. Einu sinni þegar
ég var kominn úr kafi með fulla
körfu af skeljum og Ilef var al-
búinn til að kafa, opnaði ég eina
skelina og fann perlu, svörtu perluna
sem síðar varð heimsfræg undir
nafninu Kölskatárið. Hún var á
stærð við hnotu, blásvört á litinn.
Hef vatt sér inn í bátinn, liann
vildi dásama fund vinar síns því að
ég hafði fundið perluna og átti hana
samkvæmt óskráðum lögum perlu-
veiðaranna.
Allt í einu kom einhver angist
yfir mig og ég leit upp. Eg varð
hræddari en ég hefi nokkurntíma
orðið á æfi minni. Ilef, besti vinur
minn starði á mig, en augnaráð
hans var svo þrungið af hatri að
klaki kom um hjartað á mér. Ilann
var öskugrár i framan...........
Ilef starði á perluna, eins og
bjargvætt, sem gæti forðað honum
frá voða. Laut fram, lagðist liægt
á linén. Báturin'n vaggaði ofurlítið.
Ilef skreið til mín lafhægt, eins
og tígrisdýr nálgast varnarlausa
bráð. Eg skimaði eftir hjálp, en
við vorum einir þarna.
r
"p1 G veit ekki enn í dag hvernig
þetta gerðist. Eg sá beittan
skeljahnífinn blika í hendi hans.
Eg var svo óttasleginn — að þetta
skyldi vera Ilef, einkavinur minn,
sem þarna var, að mér hugkvæmdist
í fyrstu ekkert ráð til að bjarga mér.
Og áður en ég liafði liugsað mig
um greip ég svörtu perluna og þeytti
henni í sjóinn.
Eg leit á Ilef, augu hans glóðu
eins og kol er ég leit i þau, og mig
sveið í sálina.
Svo rak liann upp öskur og henti
sér útbyrðis eftir perlunni. Grannur
líkami hans var eins og áll í vatn-
inu.
Nú fyrst var mér ljóst að ég hafði
mist perluna, liinn ómetanlega fjár-
sjóð. Og ég fylltist sárri reiði gegn
Ilef, sem átti sök á þessu. Eg þreif
skeljahnífinn minn og kafaði á eftir
honum. Eg ætlaði að drepa liann.
Eg sá kafaralínuna hans í sjón-
um og skar á liana og kafaði sömu
stefnu og hann. Nú sá ég skugga
undir mér — það var Ilef. Eg sá
andlit hans glottandi og sigurglatt.
Um leið og honum var að skjóta upp
veifaðj hann til mín liendinni,
knýttri hendi.
Þá skildi ég að hann hafði fundið
perluna — ég stundi og fór upp
líka og synti eftir lionum. Eg ætlaði
að reka liann i gegn.
En þá kom jötunvaxinn skuggi
á milli okkar. Það var liákarl!
Ilef hafði tekið eftir lionum og
reyndi i örvæntingu að komast und-
an, en árangurslaust. Eg sá að ef ég
réðist á skepnuna neðanfrjá þá
mundi hann kafa eftir mér. Ilef
mundi fá nokkurra augnablika frest
og koma svo mér til hjálpar. . . .
En ég gerði ekkert. Ilef reyndi að
kafa undir hákarlinn opnaði krepptu
liöndina og perlan seig niður til
min. Þegar ég hafði gripið hana
skaut mér fljótt upp, komst upp í
bátinn og hneig lémagna niður í
kjalsogið. Skömmu síðar reis ég upp,
leit út yfir borðstokkinn. . nokkrar
rauðleitar loftbólur — gárar — og
svo varð allt liljótt....
Ahebe þagnaði. Hann liafði ekki
brugðið svip meðan liann var að
segja frá. Langa sígarettan lians
var búin.
Svo sagði Ahebe: — Eg hefði getað
bjargað honum........ Og ég hefði
bjargað lionum ef hann hefði
verið vinur minn! En uppi í bátnum
dó vinátta okkar. Við vorum orðnir
féndur án þes að ég vissi. Örlögin
geta verið grimm.... ég liefi verið
þjáður maður síðan þennan dag.
Eg seldi Kölskatárið, varð ríkur
niaður og kynntist veröídinni....
en oft sé ég Ilef sitja lijá mér. . . .
þann Ilef, sem var vinur minn.
Hann brosir til mín livítum tönnum
og augun eru svo vinaleg.
Við vorum vinir, en ástin til ör-
æfastúlkunnar skildi okkur.
— Og hvað varð uin hana? spurði
monsieur Mariette.
— Eg veit ekki, sagði Aliebe og
ypti öxlum, eins og honum kæmi
lÍEnri UiEuxtzmp
1820 - 1881
Á hverjum mannsaldri koma fram
margir afburða snillingar, sem gera
veröldina forviða, t. d. fiðlusnilling-
ar og menn deila um það, hver þeirra
sé mestur. En líklega er þó erfiðara
að dæma í milli fiðluleikara en
anara hjóðfærasnillinga, og alveg ó-
gerningur fyrir almenning, vegna
þess að fiðlan er raunverulega miklu
fjölþættara hljóðfæri, býr yfir miklu
meiru en nokkuð annað liljóðfæri.
Þessvegna þarf miklu meira til þess
yfirleitt að vera jafnvígur á allar
greinar fiðlutækninnar, en t. d. pianó
tækninnar. Það eru því ekki nema
örfáir menn á hverjum tíma, sem
hæfileika og þrautseigju hafa til þess
að ná slíku marki, og á svo glæsi-
legan hátt að þuð sé þeim sem leik-
ur einn að leysa allar þrautir. Og
svo eru aðeins örfáir, sem þó skara
enn langt fram úr, á hverjum tíma.
Einn slíkra manna var Vieuxtemp,
á sínum tíma, og — svo að ég nefni
annan, — Joseph Joachim (1831 -
1907) og munii þeir þó hafa verið
harla óskildir sem listamenn. Vieux-
það ekki við. — Hún fékk aldrei
framar ihnandi rósir eins og þær,
sem Ilef sendi lienni, liún veit ekki
einu sinni livað af honum varð. Hún
hefir sennilega beðið lians þangað
til hún var dregin inn í eitthvert
Arabatjaldið og gerð að húsfreyju.
Hún veit elckert að Ilef )ét lil'ið
fyrir hana. . . . hún hlær með börn-
um sínum i eyðisandinum og bros-
ir til bónda sins.
temp var einn þessara snillinga,
sem var jafnvígur á alt það sem
fiðlan býr yfir, og gerðist með sam-
landa sinum, de Beriot, -frumherji
liins fransk-belgíska „skóla“, en þó
er sagt, að tónn hans hafi verið
miklu „breiðari" og þróttmeiri en
títt er um þá, sem þann stil taka upp.
Henri Vieuxtemp var sonur upp-
gjafa liðsforingja, sem gerst liafði
hljóðfærasmiður í Verviers, í Belgíu,
og þar fæddist Henri hinn 20 febr.
1820. Drengurinn mun ungur liafa
eignast fiðlukríli sem leikfang, en
einhver kunningi föður lians varð
til að veita þvi athygli, að strákur
mundi vilja njóta þessa leikfangs á
annan hátt en gengur og gerist og
sá hinn sami maður, kom ]ivi til
leiðar, að ágætur fiðluleikari þar
í borginni, Lecloux að nafni, var til
fenginn, „að líta á“ snáðann, en það
varð, svo til þess að þessi fiðluleikari
tók að sér að veita lionm kerfis-
bundna tilsögn á fiðhina. Er svo að
sjá, að fiðlan liafi leikið mjög í
höndum drengsins, því að hann
var aðeins sex ára gamall, þegar
hann var látinn leika einn af fiðlu-
konsertum Rodes (hin fimmta),
Framihald á bls. 11.
ThEDdór flrnasun:
Merkir tónsnillingar