Fálkinn - 25.04.1947, Side 8

8
FÁLKINN
Það er nótt. Varka, barnfóstr-
an þrettán ára gömnl telpa, sit-
nr og ruggar vöggunni, scni
hvítvoðnngurinn liggur í. Hún
raular í liálfum hljóðum: Bíum,
bíum, ró-ró, barnið á að sofa.
Það logar á græna lampanum
undir dýrlingsmyndinni. Á snúru
um þvert lierbergið hangir
breinn línþvóttur og stórar,
svartar buxur. — Lampaljósið
varpai' grænum bletti á loftið,
og linið og buxurnar varpa
löngum skuggum á ofninn,
vögguna og Vörku.... Þegar
ljósið dvin verður bletturinn og
skuggarnir lifandi. Það er þungl
lofl i berberginu, daunn af káli
og skóarabiki.
Barnið grætur. Það er orðið
liásl og þreytt af langvarandi
gráti en heldur sarnt áfram að
gráta og ómögulegt er að segja
um livenær það muni hætla.
()g Varka er syfjuð, augnalokin
eru alltaf að detta, hún er með
sviða í hálsinum og þegar minnst
'varir dottar hún.
Bíum, bíum, ró-ró, raul-
ar bún, — nú skal barnið fá
graut.
Engispretta kliðar uppi á ofn-
inum. í næsta berbergi brýtur
meistarinn, og sveinninn Afan-
asi. Það vælir og brakar i vögg-
unni. Varka raular og allt
þetta rennur saman í liinn svæf-
andi næturliljóm, sem er svo
þægilegt að ldusta á, þegar mað-
ur hefir lagt sig. En nú er jK'tta
söngl aðeins hrellandi og þreyt-
andi, því að það gerir mann
syfjaðan, ög svo má maður
ekki sofa. Ef Varka sofnar,
guð forði henni frá því, þá lem-
ur búsbóndinn liana.
Það blaktir á dýrlingslamp-
anuin, græni bletturinn og skugg
arnir eru á sífelldu flökkti, þcir
skríða inn i hálfopin, blínandi
augun á Vörku og vekja óljósa
drauma i mókandi heilabúi henn
ar. Hún sér dökk ský, sem reka
hvert annað áfram á himnimun
og orga eins og óþekkir krakk-
ar. En svo fer allt í einu að
livcssa, dökku skýin hverfa og
i staðinn sér Varka breiðan,
aurblautan veg. Þar aka langar
lestir af kerrum, þar er krökkt
af fólki, sem ber poka á bakinu,
og sægur af kynjafullum skugg-
um iða fram og aftur. A báðar
hendur vegarins gægist skóg-
urinn fram gegnum kaldá, hroll-
i*aka þoku. Allt í einu leggsl allt
fólkið flatt ofan í svaðið.
— Hversvegna gerið þið þetta ?
spyr Varka.
— Við ætlum að sofa, svarar
l>að, og það steinsofnar á svip-
stundu. En á símaþráðunum
sitja krákur og reyna að vekja
það með því að orga eins og
smábörn.
Bíum, bíum, ró-rró, barn-
ið á að sofa, raular Varka, sem
þessa stundina finnur að hún
er í loftþungu herbergi.
Á gólfinu liggur liann faðir
hennar sálugi, Efim Staphanov,
og engist af kvölum. Ilún getur
eklci séð hann, en hún heyrir
hvernig liann stynur af kvölum
og byltir sér fram og aftur. Hann
er svo þjáður að hann getur
ekki talað, það er rétt svo að
hann getað andað að sér lofti
MOR
og framleitt hljóð, sem er likt
og í trumbu.
Pelageja móðir liennar hefir
hlaupið til húsbændanna til jæss
að segja þeinr að Efim líggi
fvrir dauðanum. Það er langt
síðan hún fór, Hún ætti áð fara
að koma úr þessu. Varga liggur
á ofnskörinni. Hún getur ekki
sofnað, en lilustar á þetta sí-
felda „bom-bom“, sem hevrist
í föður hennar. Allt í einu heyr-
ir hún vagn nema staðar út
fyrir kotinu. Það er ungi lækn-
irinn, sem hefir verið gestkom-
andi hjá húsbændunum, og þeir
hafa sent. Hann opnar dyrnar.
Hún getur ekki séð liann í rökkr
inu, en heyrir að Iiann hóstar
og þreifar fyrir sér frammi við
dyrnar.
— Kveiktu ljósið! scgir hann
— Bom, bom, bom, svarar
Efim.
Pelageja vindur sér að ofn-
inum og fer að leita að eld-
spýtum. Svo er þögn góða stund.
Loks þreifar læknirinn í vasa
sinn og kveikir á spýtu.
Augnablik, góði, væni lækn-
ir, aðeins augnablik, segir Pela-
geja, hleypur út úr stofunni
og kemur brátt aftur með kertis-
stúf i hendinni.
Efim er drevrblár i kinnum,
augun gljáandi og augnaráðið
FEUS
einkennilega skarpt, eins og
hann sæi þvert gegnum kofann
og lækninn.
Jæja, hvernig líður þér?
Hverju hefirðu nú tekið upp á?
spyr læknirinn og bevgir sig
niður að honum. — Jæja! Hef-
irðu haft þetta lengi?
Ænei! En ég hefi lifað
lengi, sjáið þér, hávelborni lækn-
ir, og það er tími til kominn
að ég fari að sálast úr þessu.
Ekkert bull! Maður hefir
einhver ráð með að koma þér
á lappir!
Það verður að vera eins
og yður þóknast, Jijartans þakk-
ir, hávelborni læknir, en ég skil
ekki hvernig ætti að fara að
þvi. . . . Því að þegar maður á
að deyja, þá gerir maður það
Læknirinn er um stundar-
fjórðung að rannsaka Efim, en
svo réttir hann úr sér og segir:
— Nei, ég get ekki átl við
þetta, þú verður að fara á sjúkra
húsið og láta skera þig undir
eins. Það er víst orðið framorðið
og þeir eru farnir að sofa, en
það stendur á sama. Eg slcal
skrifa nokkur orð, sem þú gétur
haft með þér.
En hvernig á liann að kom-
ast þangað, góði læknir, segir
Pelageja. — Við höfum engan
hest.
Það verða einhver ráð með
það. Eg skal biðja húsbændurna
að annast um flutning á honum.
Læknirinn fer, ljósið er slökkl,
og nú lieyrist aftur eins og fyrr
ekkert annað en „bom, bom,
bom“. Hálftíma siðar stansar
vagn fyrir utan lcotið. Húsbænd-
urnir hafa sent kerruna, sem
á að flvtja liann á sjúkrahúsið.
Efim er klæddur í föt og send-
ur af stað.
Svo eldar af degi, heiðskir—
um og fögrum. Pelegeja er ekki
heima. Hún er farin á sjúkra-
húsið til að spyrja hvernig Efim
liði. Varka héyrir barn liljóða
einhversstaðar, og hún heyrir
einhvern, sem raular með henn-
ar rödd:
Bíum, bíum, ró-ró, harnið
á að sofa.
Pelageja kemur heim. Hún
signir sig og segir:
Þeir sóttu hann í nótt og
í morgun fór hann heim til Guðs
föður síns. Friður veri með hon-
um! Þeir sögðu að hann hefði
átt að konia fyrr.
Varka gengur út i skóg og
grælur, en allt í einu kemur
cinhver og lemur hana bylmings-
högg i hnakkann svo að hún
rekur ennið í bjarkarstofn. Hún
opnar augun og sér að skóarinn
stendur fyrir framan lnma.
Stelpuómynd! Siturðu nú
og sefur og lætur barnið hljóða!
Hann klípur hana fasl i eyrað,
og hún hristir höfuðið, fer að
rugga vöggunni á ný, og syngur.
Græni bletturinn og skuggarnir
af þvottinum á snúrunni rúgga
lika og bráðum hafa þeir náð
vald'i á heilanum á henni. Hún
sér aftur aurblauta veginn, fólk-
ið með pokana og skuggana, sem
liggur þarna og sefur værl. í
sama bili og Varka sér þelta fær
hún svo óstjórnlega löngun lil
að sofa og langar svoddan skelf-
ing tii að halla sér, en Pelegeja
gamla er á siíeldu rápi og læt-
ur hana aldrei I friði. Þær eiga
að fara inn i bæinn til að leita
sér atvinnu.
— Gefðu okluir ölmusu, fyrir
Ivrists skuld! segir gamla koh-
an við fólkið, sem þær mæta.
General Franco Við líkbörur Primo de Rivera. Franeo, ein-
valdur á Spáni, sést hér við hátíðamessu í Madrid, sem haldin
var í tilefni þess, að lik Primo de Bivera var flutt frá kirkju-
garðinum í San Isidro, þar sem hann var grafinn fyrir 17 árum,
til fæðingarborgar hans, Jerez de la Fronlera. Hátíðamessan fór
fram, ér staðæinst var með likið i höfuðborg Spánar.