Fálkinn - 01.08.1947, Qupperneq 14

14
FÁLKINN
Sýning hafin á norsku myndinni
»Englandsfaramir«
HREINSAR FLJÓTT OG ÖRUGGT
K-V 44w-j<5
Ný oerð
strætis-
vagna
á leiömni
Reykjavík
—Hafnar-
fjörður.
Síðastliðinn föstudag var friun-
sýnd í Tjarnarbíó hin mikla norska
mynd, „Englandsfararnir“. Stúdenta
ráð Háskóla íslands annaðist frum-
sýninguna og bauð þangað gcstum
fyrir liönd Guðrúnar Brunborg,
sem siðar mun sýna myndina víðs-
vegar um landið. Allur ágóði af
sýningunum rennur í sjóð, sem frú
Guðrún Brunborg hefir stofnað til
minnangar um son sinn, Ólaf, sem
lét lífið í fangabúðum Þjóðverja í
styrjöldinni. Hann var enn á æsku-
skeiði, og missirinn er Guðrúnu því
mikill og' sár. En Inin hefir hafist
handa með dugnaði og elju um að
varðveita minningu hans með þvi
að stofna sjóð til styrktar norskum
og íslenskum stúdentum. Og það er
veglegt minnismerki, sem á að stuðla
að meiri samhug og gagnkvæmum
kynnum meðal norskra og ís-
lenskra stúdenta. Við Oslóarháskóla
er minningarsjóðurinn þeg’ar orðinn
álitleg' upphæð, og vafalaust verð-
ur Iiann einnig orðinn það við Há-
skóla íslands þegar í haust, því að
kvikmyndin „Englandsfararnir“ er
slík, að allir verða að sjá Iiana.
Hún er óður lil þeirra þúsunda eða
milljóna manna, sem deyja ungir,
en þrungnir af lífsþrá og kafti.
Hún er átakanleg harmsaga byggð
á sönnum heimildum, og ýmsir leik-
endur sýna frábæran leik.
Áður en frumsýningin hófst á-
varpaði frú Guðrún Brunborg gest-
ina. Hún lýsli sjóðstofnuninni og
minntist j>ess, hve góða dóma kvik-
mynd þessi liefði hvarvetna fengið.
Kvaðst hún vona og vita, að henni
yrði vel lckið hér sem annarsstaðar.
Færði hún liáskólaráði og stúdenta-
ráði bestu þakkir fyrir alla aðstoð
scm j)eir aðilar hefðu veitt sér. Sið-
an hófst sýning myndarinnar og
stóð hún yfir í 2 klukkutima. Efni
hennar er harmsaga 17 karlmanna
og einnar stúlku, sem flest eru á
besta aldri. Þau ætla að komast til
Bretlands og gerast virkir aðilár í
baráttunni fyrir endurheimt föður-
landsins. En þau eru gripin fyrir
innan skerjagarðinn og flutt í fang-
elsi. Karhnennirnir hafna í dauða-
klefanum á Grini og árla morguns
einn daginn horfir Hildur, hjúkr-
unarkonan, sem var með þeim, á
eftir þeim, er þeir hefja hinstu
göngu sína. Þeir eru allir skotnir.
Eins og kunnugt er, hefir póst-
og símamálastjórnin haft áætlunar-
ferðirnar til Hafnarfjarðar nú um
nokkurt skeið. Hefir hún fest kaup
á „Skoda“-bifrciðum frá Tékkósíó-
vakiu til ])ess að lialda uppi ferð-
um þessum. Eru það nýtísku vagnar,
sem rúma C1 farþéga, og búnir ýms-
um þægindum umfram það sem
hér hefir þekkst áður.
Alls eru vagnarnir 8, en auk þess
8 tengivagnar, sem rúma 35 far-
þega liver, og eru ])eir gerðir til
þess að tengja þá aftan i aðalvagn-
ana.
Vafalaust mun almenningur fagna
koniu péssara nýju vagna, og 'Vcrða
þeir mikil úrbót á samgöngum milli
Reykjavikur og Hafnarfjarðar.
Heimsókn Norðmannanna.
Framh. af bls. 5.
margskonar jarðfræðilegan fróðleik
um slaðinn. Hákon Bjarnason flutti
þá erindi um endurræktun dalsins
og fyrirætlanir um skógrækt. Sig-
urður Nordal kynnti gestunum sögu
Gauks Trandilssonar mjög itarlega.
Ank rústanna að Stöng var Gjáin
skoðuð og Hjálp'arfoss.
Að Ásólfsstöðum var borðað fyrir
og eftir ferðina inn í dalinn. Á tún-
inu þar töluðu þeir Páll Stefánsson
á Ásólfsstöðum; Steinþór Sigurðs-
son, sem skýrði frá gangi Heklu-
gossins, og frú Gladtved Prahl.
Tengdasonur hennar er íslenzkur,
og er frúin mikill íslandsvinur og
einkar skýr kona.
Skilnaðardagurinn,
Laugardaginn upp úr nóni skyldu
gestirnir halda af stað með „Lyra“
til Björgvinjar. Ilafði norska Snorra-
nefndin efnt til skilnaðarsamsætis
kl. llVz þann dag í Sjálfstæðishús-
inu og boðið þangað forsetahjónun-
um og fjöhnörgum öðrum ísending-
um, svo að hvert sæti var skipað
í húlsinu.
H. Shetelig prófessor, varaform.
Snorranefndarinnar norsku, bauð
forsetahjónin velkomin og lýsti
hrifningu sinni og annarra gesta
yfir komunni hingað. Hún hefði eigi
aðeins orðið til þess að skýra bet-
ur hugmyndir Norðmanna um hið
gamla ísland heldur eigi síður lil
þess að kynna hið nýja ísland og
framfarir þess.
Forsetinn svaraði og gat þess hve
ánægjulegt hefði verið að fá gesti
þcssa, undir forustu Olavs rikis-
arfa, sem nú væri kominn heim til
sín. Bað liann viðstadda að hylla
Hákon Noregskonung og var það
gert með húrrahrópi og ræðan þökk-
uð með lófataki.
Nú tók til máls A. Skáslieim,
bankastjóri, ritari Snorranefndar-
innar og hélt hann aðalræðuna.
Hann rakti sögu minnisvarðamáls-
ins frá öndverðu, hvernig norsku
ungmennafélögin hefðu beitt sér
fyrir því og hvernig önnur félög' og
einstaklingar hefðu stutl það, þánnig
að segja mætti, að öll þjóðin stæði að
minnisvarðasöfnuninni. Hann gat
komu sinnar hingað til lands árið
1912, og þess að hann varð sam-
ferða Matthíasi Jochumssyni lil
Reykjavikur og þjóðskáldið flutti
eldlieita ræðu fyrir Noregi. Einnig
minntist hann próf. Guðbrands Vig-
fússonar og Noregsfarar hans, og
hve glöggur hann var á skyldleik-
ann milli íslendinga og Vestlen I-
inga. Var ræða hans hrífandi enda
dundi lófatakið við cr Skásheim
hafði lokið máli sínu.
Af íslendinga hálfu hélt Jóh. Þ.
Jósefsson, fjármálaráðherra aðal-
ræðuna og talaði fyrir hönd rikis-
stjórnarinnar. Hann minntist kveðju
þeirrar, sem Norðmcnn sendu ís-
lcndingum við útför Jóns Sigurðs-
sonar og vitnaði í útvarpsræðu próf.
Francis Bull kvöldið áður, cr liann
sagði að báðar þjóðirnar hefðu sama
hugsunarliátt, sömti trú og lifsskoð-
anir.
Einnig tóku til máls Ólafur Thors,
Johan E. Mellbye, sein m. a. þakkaði
Andersen-Ryssl sendiherra alla að-
stoð, en hann svaraði, og Jónas
Jónsson, form. ísl. nefndarinnar, er
afhenti Mellbye að gjöf vandað
skrautbundið eintak af Heimskringlu.
Loks talaði Sveinn Björnsson, forseti,
og ilrap á gildi vináttunnar, sem
móteiturs gegn hatri og ófriði í
heiminum. Var öllum ræðunum á-
gætleg'a tekið. Að lokum voru sungn-
ir þjóðsöngvar beggja þjóða.
En nú leið að skilnaðarstundinni.
Klukkan var orðin þrjú og liéldu
gestirnir allir til skips. Frá þilfar-
inu á „Lyra“ kvað við „Ó, Guð
vors lands“. Og þegar skipið leið
hægt frá hafnarbakkanum söng
mannfjöldinn á bryggjunni „Ja vi
elsker“. Það var það síðasta sem
norsku gestirnir heyrðu frá íslandi
í þetta sinn.
Þannig lauk þessari fyrstu stór-
lieimsókn Norðmanna. Bæði náttúr-
an og mennirnir hjálpuðust að því
að gera hana góða. Og í hugum
þeirra, sein þar áttu hlut að rnáli
mun hún seint fyrnast.