Fálkinn - 29.08.1947, Blaðsíða 3

F Á L Ii I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Sími 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaðið kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
HERBERTSprení
SKRADDARAÞANKAR
Það er hásumar, lengstu dagar
ársins nýlega liðnir, en i liönd fer
annatínii j)eirra, scin lifa af undir-
stöðu allra jijóðjirifa — jörðinni
sjálfri. Það var liagan og skipun af
náttúrunnar hálfu, að þorskgengd-
in i hafinu skyldi ekki lenda á
saina tíina og uppskerustörfin á ís-
lensku jarðríki, þvi að j)á hefði
farið svo, að meiri hluti landsbúa
Jiefði orðið að afla sér ársviðurvær-
is sins á sama tíma, en nota meiri
lduta ársins til að melta jiann feng.
Sílitin kom svo lil sögunnar og
gerðist keppinautur lieyskaparins,
og' síldinni vilja menn ekki afneita
sem jjjóðarverðmæti. þó að fæstir
íslendingar fáist til að éta hana
sjálfir. Á þeim meiði rikir ennþá
sá forni hugsunarháttur, að allt sé
„fullgott í andskotans kaupmann-
inn,“ t. d. í Svia — sem annars
eru nú taldir einna matvandasta
þjóð heimsins, og öllu góðu vanir.
En mjólkin er undirstaða allra
þjóðþrifa, og hún cr framleidd úr
islenskri mold, — og stundum, að
dálitlum hluta úr síldarméli. En nú
er sá gallinn á, að vinnuaflið hér
á iandi er orðið of dýrt til þess að
framleiða mjólkina úr grasinu, og
jafnvel til jiess að framleiða gras-
ið sjálft, fram yfir það, sem nátt-
úran sjálf skilar |)ví óbeðin. Og ó-
áran dýrtiðarinnar og yfir-skipu-
lags veldur þvi, að mjólkurpottur-
inn kostar nú tvær krónur, eða nær-
fellt fjórum sinnum meira en lijá
nágranna])jóðunum, jafnvel Norcgi,
sem er miklu lakara búnaðarland
en ísland. Það er ekki moldin, sem
skapar þetta verð heldur verkalaun-
in. Þau eru ólieilbrigð, sköpuð af
hernaðarvinnu hér á landi og hern-
aðarvitleysu í Bretlandi. Því ið
þjóðir í stríði gleyma öllum hug-
myndum iim sparnað, fyrir hinu
að: „fá ])að, livað sem það kostar“.
Á ])ví græddu íslendingar, en þeir
fengu líka að finna, að „kerling vill
líka hafa nokkuð fyrir snúð sinn“.
Útlenda varan varð dýr. En það
virðist svo að íslendingar ætli að
kaupa hana samt — alla leið fram
í sömu ógöngurnar og verslun lands
ins lenti í fyrir strið — eða jafnvel
enn lengra.
Er ekki tími til að gá að sér.?
GufnaUsstoðin
við Elliðaár
Á aðalfundi Sambands íslenskra
rafveitna fyrir fáum árum, sagði
Steingrímur Jónsson, rafmagns-
stjóri, að tvær leiðir kæmu til
greina til þess að fá aukið raf-
magn fyrir Reykjavík. Onnur
væri ný virkjun í Sogi, en hin
gufuaflsstöð við Elliðaár. Fleiri
leiðir væru að vísu til, en vart
færar. Gufuaflsstöðina kvað Stein-
grímur ekki mundu standast sam-
anburð við vatnsaflsstöðina, og
hún yrði líka dýrari orkugjafi. —
Þessvegna hafa verið áformaðar
auknar virkjanir í Soginu.
En svo stórkostlegu fyrirtæki,
sem nýja Sogsvirkjunin kemur til
með að verða, verður ekki hrund-
ið í framkvæmd á skömmum tíma
og því yrði fyrirsjáanlegur mikill
rafmagnsskortur í Reykjavík og
víðar, ef eigi hefði verið hafisi
handa um byggingu gufuaflsstöðv
arinnar við Elliðaár. Sú stöð er
að ínestu fullgerð, og stendur eitt-
hvað á nauðsynjahlutum til véla-
samstæðunnar. Það verður eigi
aðeins, að stöð þessi bætir úr
hinum daglega skorti á rafmagni,
sem gerir vart við sig, heldur er
gufuaflstöð miklu öruggari en
vatnsaflsstöð, og hefir því mikla
kosti sem varastöð.
Hér birtist mynd af gufuafls-
stöðinni eins og hún lítur út nú.
Ljósm.: Fálkinn.
Hnattflugsmenn í Beykjavík
Ferð umhverfis jörðina er vafa-
laust að verða mesta „sport“
mannsins, og slík ferð hefir ver-
ið hulin einhverjum ævintýrahjúp
í augum mannanna allt frá því
er Jules Verne skrifaði bók sína
„Umhverfis jörðina á áttatíu dög-
um“. Menn fara ýmist gangandi,
á hestbaki, í bílum eða flugvélum
og allskonar bátum. Þeir, sem
fara flugleiðis reyna venjulega að
setja met af einu eða öðru tagi.
Hinir, sem ferðast á annan hátt,
gera það sennilega oftast af ævin-
týralöngun eða frægðargirnd.
Nú um helgina komu hingað
til landsins tveir Ameríkumenn,
sem eru í hnattflugi. Þeir heita
Cliff Evans, frá Washington og
George Truman frá Los Angeles.
Þeir tvímenningarnir eru á litlum
flugvélum af „super-cruizer“-gerð
frá Piper Cup verksmiðjunum í
Pennsylvaníu, og þeir ætla sér
ekki að setja neinskonar met, held
ur aðeins að sýna það, að smáir
einstaklingar sem þeir geti flog-
ið umhverfis jörðina ,án þess að
stofna fjárhagnum í beinan voða.
Að vísu segja þeir, að ferðin
verði nokkuð kostnaðarsöm, „but
they will make it“. Hvor vél kost-
ar 22 - 23 þúsund krónur, og auk
þess kostar bensínforði og alls-
konar útbúnaður talsverða fúlgu.
Evans og Truman lögðu af stað
í ferðina frá New York 10. þ. m.
Flugu þeir til Grænlands, þar
sem illviðri og veikindi töfðu för
þeirra. Á sunnudaginn var héldu
þeir svo af stað frá Grænlandi
til Islands og gekk sú ferð vel.
Ef allt hefði gengið að óskum
telja þeir, að þeir væru núna
komnir austur yfir Evrópu og
Asíu, fast að Kyrrahafi. Flug-
Páll Ólafsson, kaupmaður í Fær-
eyjum, verður 60 ára 30. þ. m.
Empire State Building'.
stundir frá New York til Reykja-
víkur hafa verið 32, en alls er
áætlað, að þær verði um 250,
svo að þeir eiga góðan spöl eftir.