Fálkinn - 24.09.1948, Qupperneq 11

FÁLKINM
11
Huzr íann upp:
Píanóið?
Fyrstn píanóið i veröldinni siníð-
aði Bartolomeo Christofori í Fir-
enze árið 1709. Gaf hann hljóðfæí-
inu sjálfur nafn það, sem það liefir
siðan borið, vcsna þess að hann gat
gefið tónununi mismunandi styrk
frá piano til forfe eða veiks lil
sterks, en það liafði ekki verið
háegt á þeim hljóðfærum, sem áð-
ni' voru notuð af þessu tagi, svo
sein klavicord og spinett.
Grammófóninn?
Fáar uppgötyanir hafa vakið eins
milda furðu og hrifningu og hljóð-
ritirin eða grammófónninn, sem að
vísu var kallaður fónógraf í upp-
hafi tilveru sinnar. Það var Thom-
as Alva Edison sem gerði þessa
uppgötvun árið 1877, og það furöu-
legasta er, að honum tókst að ráða
gátuna undir eins í fyrstu atrennu.
Hánn hafði gert drög að svona vél
og falið einuin aðstoðarmanni sín-
iiiii að smíða hana, en hjóst ekki
við inikhun árangri af þessari fyrstu
tilraun, og hjóst ekki við neinu, cr
hárin taiaði barnavísuna ,,Mary had
a little lamb“ inn í vélina. En þeg-
ar hann breytti svo til óg lét vél-
ina skila plölunni, komu orðin
fram, Eriison og inönnum líans iil
mikillar undrunai. Fór hann nú
mcð fónógrafinn til New York, tók
liann með sér til ritstjóra eins stór-
blaðsins og setti hann fyrir framan
liann og setli vélira i gang. „Góðan
daginn," sagði vélin, „hvernig líst
yður á fönögrafinn ?“ lvomst nú aill
í uppnám á blaöinu og gengu liinar
iriostu furðusiigur um Edison um
alla verölriina. Var sagt að hann
hefði selt sig stóru auðfélagi, sem
borgaði lionum að visu mikið kaup
en liéldu vörð uin hann dag og
nótt. Og i hvert skipti sem Edison
yæri i jiönkum, kæini einn varð-
maðurinn og spyrði: „Hvað eruð
þér að hugsa um núna??‘ Vitanlega
var ekki eilt orð satt í þessum sög-
um. Edison varð snemma óháður
Spekingslegur eins og prófessor
horfir hundurinn út frá sér og
virðisl liuga nánar að þvi, er
liann hefir nýlesið.
TENGDAM.EÐUR.
Það bar við í vesturlandinu i
Noregi, að hestur hjá bónda einum
sló tengriamóður bónrians svo að
hún beið hana af. Þegar hún var
jörðuð kom svo margt fólk í jarð-
arförina, að prestinn furðaði og
hafði hann orð á þessu við bónri-
ann. Gamla konan hlyti að liafa ver-
ið sérstaklega vinsæl úr þvi að
svona margir fylgriu henni til graf-
ir. „Það er ekki vegna jarðarfarar-
innar,“ sagði bónriinn. „Þeir eru að
reyna að láta tengdamæður sinar
koma nærri liestinum. '
ÖVISTI.EGT HÚS.
maður og græridist svo mikið fé á
uppgötviirjum sínum að hann gal
lialdið fjölda af verkfræðingum til
þess að vinna að tilraunum sinum
með sér og varði til þeirra gífur-
legu fé. Að kalla má allar upp-
götvanir hans byggjast á rafmagn-
inu, en eitt lukkaðist honum ekki,
sem hann þó eyddi meiri tima iil
en nokkurs annars. Það var að
finna léttan og sterkan rafgeymi,
sem jiyldi hristing, svo að hægt
væri að nota rafmagnið, til clæmis
til þess að knýja áfram bifreiðar.
Þetta túkst honum ekki, og þær
rafknúnu bifreiðar, scm nú eru í
notkun þykja ekki haldgóðar og
ekki eru j>ær hæfar til langferða.
LAUKUR TIL L.EKNINGA.
Þeir eru margir. sem liafa trölla-
trú á lauk til lækninga, sérstaklega
við kvefi. Skottulæknar hafa dá-
samað lækningakraft hans í .margar
aldir. Prinius hinn eldri hélt því
fram, að laukurinn læknaði 28 sjúk-
dóma. ,.Time“ telur það ekki ó-
hugsandi að laukurinn komist til vegs
hjá læknavísinduuum aftur. Rúss-
ar hafa sem sé komist að raun um
að laukur og aukagufur græða sár.
Þeir kalla hið gerladrepandi efni i
lauknum pfytoncide. Matvöruefna-
fræðingur einn. Edward Kogman
segir að efnið sé thioaldeiiyd, sem
er náskylt sóttvarnarefninu for-
maldeliyd. Kogman malaði lauk í
venjulegri ketkvörn, eimrii laukinn
og gerði ýmsar tilraunir á honum.
Segist hann hafa náð 1/20 gramms
af thioalriehyri úr 500 gr. af Jauk.
Kogman segir að ekkert gagn sé i
soðnum lauk gegn kvefi, en liins-
vegar ekki ósennilcgt að það sé
gott að tyggja hann hráan.
Húsið sem hinn alræmrii morð-
ingi, dr. Petiot átti heiina i, hefir
nú verið tekið i nótkun aftur eftir
að hafa staðið autt siðan dr. Petiot
var hálshöggvinn lyrir að hafa myrt
05 manneskjur. Fyrst í stað fékkst
enginn til að flytja í lmsið, al' bví
að orð lék á því. að myrta fólkið
gengi aftur þar. En þegar Pierre
Piolet, 38 ára gamall maður, kom
iil Parisar, flutti liann samt í húsið
með konu sína og tvö hörn, þrátt
fyrir allar aðvaranir um drauga-
ganginn. „Eg fékk hvergi annars-
staðar inni,“ segir hann. Kalkgröf-
ina, sem dr. Petiot geymdi líkin í
eftir að hafa drepið fólkið með eit-
ursprautum, notar Piolet fyrir vín-
kjallará.
YrorkIæðnaður frá París. Jafn
vel sportdragtin verður fgrir á-
hrifum lískunnar. Með þessari
laglegu dragt fylgir „öinmu-
slá“, lagt köflóttum bekk úr
sama efni og pilsið. Þegar heitt
er, skilur maður slána eftir
heimá og kann áreiðanlega het-
ar við sig áin þess.
Nýtísku sumarfrakki úr þunnu
rauðu utlarefni. Hann er að-
skorinn í mittið (stundaglas-
snið) og hentar með 3 hnöpp-
um klæddum með sama efni
og er í frakkanum. linappagöt-
in eru fallega útbúin. Einnig
kraginn er nýjung.
- TÍZKUMYMDIB -
Kvöldkjóll. Þó þessi kjóll geti
ekki verið einfaldari i sniði fer
hann samt mjög vel. Rykkta
mjaðmarslykkið, sem er ný-
asta tíska, er hans einasta
skraut.
Sumarkjóíl.
Þessi kjóll er einlitur og frá-
brugðinn lískunni, sem mesl
sýnir mislita kjóla. Pikkolo-
blússan er með nýju sniði á
kraganum og sterklitri slaufu.