Fálkinn - 29.04.1949, Side 8

8
FÁLKINN
OITT kvöldið kom ég slangr-
andi fyrir hornið á 50. götu
og Broadway, og iivern lialdið
þið ég hitli nema Davið -— sem
líka er kallaður „Tilhaldsróf-
an“. Hann stendur í porti og er
að tala við gamla fuglahræðu,
spönsk er hún og gengur und-
ir nefninu Madame La Hinque.
Eða réttara sagt: það er La
Hinque, sem er að tala við Til-
haldsrófuna, og það versta er
að hann hlustar á hana, því að
ég heyri langar leiðir að hann
segir: „Jú, einmitt — það var
nú það,“ eins og hann segir
alltaf þegar liann nennir að
hlusta á einhvern, en það gerir
hann sjaldan.
Eg verð að segja að ég varð
hissa, því að Madame La Ilin-
que er ekki svoleiðis, að menn
liafi gaman af að lilusta á hana,
allra síst Davíð. Ef satt skal
segja þá er þetta gömul brengla
og alltaf eitthvað í henni. í 15
eða kannske 16 ár liefi ég séð
Madame La Hinque skrönglast
niður Broadway eða laumast
um hliðargöturnar, þar sem hún
selur stundum hlöð og stund-
um blóm, — en í öll þessi ár
minnist ég ekki að liafa séð
hana öðruvísi en talsvert hífaða
af gini. Yitanlega taka engir við
blöðunum, sem hún selur, þó
að þeir borgi henni fyrir þau,
því að þau eru venjulega frá í
gær eða stundum vikugömul,
— og enginn freistast heldur af
blómuniun hennar, jafnvel þó
að menn fleygi í hana aurun-
um fyrir þau, því að þessi blóm
eru rusl, sem hún snikir hjá
bænaþul í 10. Avenue, og það
veit sá sem allt veit að þau
Iiafa lifað sitt fegursta.
Eg fyrir mitt leyti get ekki
annað séð en að Madame La
Hinque sé gömul landplága,
þegar hún kemur haltrandi
móti manni og ræðst á mann
með harmaþulum um meinleg
örlög sín, en svona hjartagóðir
náungar eins og Tilhaldsrófan
sletta alltaf í hana einum eða
tveim skildingum. Hún er allt-
af hölt á sama fætinum, og þess
vegna er hún kölluð Madame
La Hinque, og ég hefi heyrt
sagt að liér fyrrum liafi hún
sýnt sig sem spönsk dansmær
og vakið fögnuð á Broadway,
en svo hafi hún orðið fyrir slysi,
sem varð til þess að hún varð
að leggja dansinn á hilluna. Og
ógæfa í ástum kvað hafa orðið
til þess að hún lagðist í drykkju-
skap.
Eg man heldur ekki betur en
mér hafi verið sagt að hún liafi
verið Ijómandi lagleg á yngri
árum, haft herbergisþernu og
allt í þeim dúr, en þessa sömu
lexíu heyrir maður altlaf um
alla ræflana sem maður sér á
Broadway, svo að ég legg ekki
mikið upp úr henni. Annars gel
ég fallist á að Madame La Ilin-
que hafi litið vel út einlivern-
tíma og að minnsta kosti verið
vel vaxin. Því að stundum rekst
ég á hana þegar lítið er í henni
og hún hefir greitt sér, og þá
er ekki sem verst að sjá hana,
jafnvel þó að ekki kæmi til
mála að liún sigraði í fegurð-
arsamkeppni.
Venjulega gengur hún í fata-
ræflum og með götuga skó, og
grátt hárið á henni lafir alltaf
niður á andlitið. Ef ég giska á
að hún sé fimmtug, þá tek ég
að minnsta kosti ekki of djúpt
í árinni. Þó spönsk sé þá talar
hún skrambans góða ensku, —
ja, ég held jafnvel að ég heyri
sjaldan bölvað jafn fallega á
enslcu, auðvitað undantek ég
þá Tilhaldsrófuna.
Nú jæja. — Davíð tekur eftir
mér ])arna sem hann stendur
og hlustar á Madame La Hinque,
og bendir mér að ég skuli biða,
og svo stend ég þarna þangað
til hún loksins hefir leyst frá
skjóðunni og staulast af stað.
Þá kemur Tilhaldsrófan, og
hann er afar áhyggjufullur.
„Nú er það svart, maður,“
segir Davið. „Ilún er í verri
klípunni kellingarskrukkan. Það
kemur á daginn að liún hefir
eignast stelpu einhverntíma þeg-
ar hún var ung, hún kallar
hana „Eulalie“ — og þessa
stelpu hefir hún sent systur
sinni i spönsku þorpi til þess að
láta hana alast upp þar, þvi að
Madame La Hinque hefir þá
lífsskoðun að það komist elckert
lag á ungar stúlkur ef þær halda
sig hérna á Broadway. Jæja, og
nú er stelpan á leiðinni hingað
—“ heldur Davíð áfra'm. „Já,
það er tilfellið að hún kemur
hingað á laugardag, og í dag er
miðvikudagur.“
„En hver er faðir stelpunn-
ar?“ spurði ég og Davíð svaraði:
„Það spurði ég ekki Madame
La Hinque um, þvi að mér
finnst ekki fínt að koma með
þess háttar spurningar. Maður
sem gengur um þennan bæ og
spyr liver feður þessarar og
])essarar séu, mundi liæglega fá
það orð á sig að liann væri
slettireka. Og þetta kemur að
minnsta kosti ekkert málinu við.
Mergurinn málsins er sá, að dótt-
ir Madame La Hinque kemur til
landsins. Og það keniur upp úr
kafinu að þessi Eulalie, sem er
18 ára, er trúlofuð syni mjög
tigins spansks aðalsmanns, sem
á heima í þessu litla spánska
þorpi. Það kemur líka á daginn
að þessi gamli, mjög tignr og
fíni spánski aðalsmaður ásarnt
heittelskaðri konu sinni, syni og
systur Madame La Hinque
koma öll með slúlkunni. Þau
eru á ferðalagi kringum hnött-
inn og ætla að standa hérna
við í tvo daga, eingöngu til að
hitta Madame La Hinque.
„Mér finnst þetta fara að líkj-
ast lygilegu kvikmyndunum,
sem þeir sýna á fjölleikahús-
unum,“ segi ég.
„Bíddu nú hægur,“ segir Da-
víð og fer að vera óþolinn, „þú
talar meira en mér fellur. Skil-
urðu ekki að þessi gamli tigni
aðalsmaður vill ekki láta son
giftast hverri sem er, og að að-
alástæðan fyrir þvi að hann
kemur er sú, að hann vill lita
á Madame La Hinque til að at-
huga hvort hún sé slarkfær
tengdamóðir. Hann veit ekki ann
að en að faðir stelpunnar sé
dauður og að Madame La Hin-
que sé gift einum af rikustu
og ættstærstu mönnunum í Am-
eriku.“
„Hvernig getur þessi tigni,
gamli spanski aðalsmaður lát-
ið sér detta annað eins í hug?“
spurði ég, „það segir sig sjálft
að hann hefir aldrei séð Madame
La Hinque og því síður mynd
af henni eins og hún er núna.“
„Eg skal skýra það fyrir þér,“
svaraði Tilhaldsrófan. „Það kem
ur á daginn að Madame La
Hinque liefir gabbað stel])una
í bréfunum, sem hún liefir skrif-
að henni. Skilurðu •— Madame
La Hinque hefir gólfþvotta i
fínu gistihúsi sem heitir Mar-
berry, — það er við Park
Avenue, og þar stelur hún bréfs-
efnum, sem hún skrifar dóttur
sinni á og ímyndar henni að
liún eigi þarna lieima og lýgur
hana barmafulla af sögum um
hve ríkur maðurinn hennar sé.
Og þó tekur það út yfir allan
þjófabálk að Madame La Hin-
que lætur dóttur sína senda sér
bréfin á þetta gistihús og nær
í þau úr póstinum til vinnu-
fólksins þar.
„Heyrðu nú, herra minn,“
sagði ég. „Madame La Hinque
er forhertur svindlari að gabba
fólk á þennan hátt, ekki sísl
þegar gamall og tiginn spánsk-
ur aðalsmaður á í hlut. Og auk
þess,“ sagði ég, „hlýlur þessi
tigni aðalsmaður að vera meira
flónið, úr þvi að hann lætur
sér detta í hug að nokkur móð-
ir vilji vera án dóttur sinnar í
öll þessi ár, sérstaklega er sú
sama móðir á nóg af peningum.
Hinsvegar veit ég vitanlega ekki
upp á hár hve kænir gamlir
spánskir aðalsmenn kunna að
vera.“
„Það er hægt að útskýra
þetta,“ sagði Davíð, „því að
Madame La Hinque segir mér
að það sem aðalsmaðurinn hafi
gengist mest upp við sé þetta,
að hún skuli hafa látið telpuna
vera á Spáni til þess að hún
fengi í öllum greinum það upp-
eldi, sem ekta spánskri mey
hentar, þangað til að hún er
orðin nógu gömul til að vita
sínu viti. En okkar á milli sagt
held ég heldur ekki að þessi
gamli aðalsmaður sé neitt gáfna
ljós,“ sagði Davið, „þvi að
Madame La Hinque segir mér
að liann lialdi sig alltaf í þessu
þorpi, þar sem ekki er svo mik-
ið sem vatn í baðherbergjunum.“
„En mergurinn málsins er nú
sá,“ liélt Davíð áfram, „að við
verðum að koma Madame La
Ilinque fyrir í stássherbergjum
á Marberrygistihúsinu og útvega
lienni rikan og höfðinglegan
eiginmann og ganga frá þessu
öllu áður en stelpan kemur, þvi
að komist sá spánski að því að
Madame La Hinque er ekki ann-
að en ræfilstuska, þá geturðu
hölvað þér upp á að hann rift-
ar trúlofun sonar síns og stelp-
unnar. Og þá steypir hann f jölda
fólks i ógæfu, þar á meðal svni
Damon Runyon:
MADAMELAHINQUE
Þetta er ein af kunnustu smásögum Damon Runyons,
íþróttafréttaritaranis, sem allt í einu fór að skrifa smá-
sögur, aðallega frá ranghverfunni á lífinu í New York,
og varð um tíma vinsælasti smásagnahöfundur Banda-
ríkjanna eftir O. Henry. Þessi saga hefir verið kvikmynd-
uð undir nafninu: „Lady for a Day“.