Fálkinn - 10.06.1949, Síða 14

14
FÁLkiríN
ÆSKULÝÐSHÖLLIN.
Framh. af bls. S.
fyrslu tillögunum, sem gerðar voru
um fyrirkomulag æskulýðshallárinn-
ar, var gert ráð íyrir saiiikomu- og
veitingasölum, húsnæði til fundar-
halda, lestrar- og setustofum og
húsakynnum fyrir ýmiss konar tóm-
stundaiðkanir, og virSast þær til-
lögur jafnan hafa veriS taldar góS-
ar og teknar upp i seinni tillögur,
og ýmislegt fleira til viðbótar.
ÆskulýSshallarmálið var fyrst
flutt á Alþingi af Jónasi Jónssyni frá
Ilriflu. Á þinginu veturinn 1943
flutti hann tillögu til þingsályktun-
ar í Efri deild um að Alþingi skori
á ríkisstjórnina að skipa 9 manna
nefnd, sem starfaði án endurgjalds
að athugun á skilyrðum fyrir þvi að
reisa og starfrækja æskulýðshöll í
Reykjavík. Tillaga þessi var af-
greidd á Alþingi með svohljóðandi
rökstuddri dagskrá:
„í trausti þess, að ríkisstjórn og
bæjarstjórn Reykjavíkur láti hið
fyrsta fara fram í sameiningu og i
samráði við æskulýðsfélög bæjarins,
athugun á skilyrðum til þess að
láta reisa og starfrækja æskulýðs-
höll í Reykjavík, tekur deildin fyrir
næsta mál á dagskrá.“
Á fundi sínum 4. febrúar 1943 eða
sama ár samþykkti bæjarstjórn
Reykjavikur svofellda ályktun:
„Bæjarstjórn felur bæjarráði og
borgarstjóra að framkvæma athug-
anir um æskulýðshöll og tómstunda
lieimili fyrir æskulýð Iiöfuðstaðar-
ins“. Þvi næst ákvað bæjarráð á
fundi sínum 2. apríl 1943 að fela
Ágúst Sigurðssyni, magister, að gera
tillögur um fyrirkomulag æskulýðs-
hallar, og gerði hann síðan þær til-
lögur og samdi ýtarlega greinargerð
um fyrirkonmlag æskulýðshallar og
tómstundaheimili í Reykjavík. í fram
haldi af þeiin tillögum skipaði þá-
verandi kennslumálaráðherra og
borgarstjórinn i Reykjavík nefnd til
að undirbúa byggiiigu æskulýSshalI-
arinnar, en í nefnd þeirri voru Ingi-
mar Jóhannésson, kennari, Einar
Erlendsson og Einar B. Pálsson.
Nefnd þessi lagði fram álit sitt um
byggingu æskulýðshallar 25. janúar
1944.
Sama vetur, 1944, flutti þáverandi
borgarstjóri i Reykjavík, Bjarni
Benediktsson, frv. vil laga á Alþingi
um Æskulýðsliöll í Reykjavík. Grein-
argerð frumvarpsins var svohljóð-
andi: „Frumvarp þetta er samið af
fyrrverandi dómsmálaráðherra, dr.
juris Einar Arnórssyni, og flutt i
samráði við hann.“ í þessu frum-
varpi var gert ráð fyrir að ríkið og
Reykjavíkurbær rejstu æskulýðs-
höllina í félagi og tækju báðir að-
ilar jafnan þátl í kostnaði af bygg-
ingu og rekstri hallarinnar, en jafn-
framt var gert ráð fyrir að taka á
móti framlögum frá æskulýðsfélög-
unuin i bænum. Frv. þetta var sam-
þykkt samliljóða í Efri deild en
náði ekki að komast i gegnum þing-
ið. Bjarni Benediktsson flutti það
aftur 1945 og enn komst það ekki.
lengra en í gegnum Efri deild. 1940
flutti Jóliann Hafstein síðan sama
frumvarp og tók upp í greinargerð
sína eftirfarandi ályktun, sem bæj-
arstjórn Reykjavíkur hafði gert við
afgreiðslu fjárhagsáætlunar bæjar-
ins 1940:
„Bæjarstjórn áiyktar að skora á
Alþingi aS samþykkja frumvarp það
um æskulýðshöll, sem Jiggur fyrir
þinginu, og að veita fé af sinni hálfu
á fjárlögum næsla árs til að liefja
framkvæmdir, enda er bæjarstjórn
reiðubúin að veita fé úr bæjarsjóði
til byggingar æskulýðshallar jafn-
skjótt og Aþingi veitir sinn stuðn-
ing.“
Enn fór svo 1940 að frumvarpið
um æskulýöshöll komst ekki í gegn-
um Alþingi, en sarna ár samjiykkti
íþróttasamband Ileykjavíkur á þingi
sínu að gerast virkur aðili að bygg-
ingu æskulýðsliallar í Reykjavík, og
á fleiri stöðum var lialdið áfram
að hreyfa málinu og lialda þvi vak-
andi. Bæjarstjórn Reykjavikur var
t. d. ekki að baki dottin, því að hún
samþyklcti einróma á fundi sínum
í febrúar 1948 tillögu frá Gunnari
Thoroddsen borgarstjóra þess efnis
aS luin væri reiðubúin að leggja til
ókeypis lóð undir æskulýðshöll og
greiða 507« af byggingarkostnaði
hennar gegn því að ríkið greiði 40%
og samtök æskulýðsfélaganna í bæn-
um 10%. í sama mund var hafinn
undirbúningur aS stofnun Banda-
lags- æskulýðsfélaganna í Reykjavík
sem stefnir að þvi marki að hrinda
æskulýðshallarmálinu í framkvæmd.
MeS stofnun þess 1. mars 1948 var
stigið stórt spor í æskulýðshallar-
málinu. Svo giftusamlega tókst til
að biskup landsins, herra Sigurgeir
Sigurðsson, sem jafnan liefir haft
mikil og góð afskipti af málefnum
æskunnar, liafði nú forgöngu um að
samstilla krafta æskulýSsleiðloganna.
Boðaði liann formenn flestra æsku-
lýðsfélaganna í bænum á fund að
heimili sínu 9. febrúar 1948, og eggj-
aði lögeggjan til samtaka um málið,
og á þessum sama fundi undirrituðu
formenn félaganna sameiginlega
ályktun.
Undir þessa ályktun rituðu t. d.
formenn stærstu íþróttafélaganna ' í
bænum, formenn skólafélaga, kristi-
legra félaga, stúdentafélaga, og síð-
ar formenn allra stjórnmálafélaga
ungra manna í bænum, sem standa
einhuga að þessu máli. Að réttu lagi
má þetta skjal teljasl stofnskrá B.
Æ-R„ þvi að í framhaldi af þessum
fundi lijá biskupi var boðað til stofn
þings B.Æ.R. og bandalagið form-
lega stofnað 1. mars.
Ásmundur Guðmundsson prófes-
ons var kjörinn formaður banda-
lagsins og endurkjörinn á ársþingi
þess s.l. haust.
í 2. gr. laga B.Æ.R. segir, að til-
gangur samtakanna sé sá, að sam-
eina krafta reykvískrar æsku í
fórnfúsu starfi að þeiin menningar-
málum, er mestu varða fyrir heill
hennar og þroska hverju sinni og
einstökum bandalagsfélögum er um
megn að hrinda fram. í 3. gr. laga-
anna segir svo, að íyrsta aðalverk-
efni B.Æ.R. sé að hrinda þeirri
hugmynd i framkvæmd, að reist
verði æskulýðshöll í Reykjavík, og
í næstu grein segir að framkvæmdir
skuli miðast við þrennt:
1. Að stofnunin geti rækt sem stærst
menningarlegt lilutverk.
2. Að rekstur hennar geti borið sig.
3. Að hún rísi sem fyrst.
B.Æ.R. hefir nú fengið glæsilega
lóð hjá Reykjavíkurbæ undir æsku-
lýðsjiöll. Af því, sem vitnað hefir
vcrið í lög B.Æ.R. hér að framan,
má nokkuð sjá, hvernig samtökin
hugsa sér sjálfa æskulýshöllina á
Jiessari lóð, og er ekki rúm til að
rekja það nánar. Þó má geta þess,
að stærstu salirnir verða skautasal-
ur, iþróttasalur, kvikmynda- og sam-
komusalur og veitingasalur. Bygg-
ingarkostnaður hefir verið lauslega
áætlaðar 14 milljónir.
Síðasti sunnudagurinn í maí var
fyrsti æskulýðsdagurinn, sem B.Æ.
R. gekkst fyrir til styrktar og kynn-
ingar æskulýðshallarhugmyndinni,
og voru hátíðahöld dagsins hins fjöl-
breyttustu og samtökunum til 'mik-
ils sóma.
RÁÐNING á þrautum á bls. 10.
SVAR: Pétur fyllir fyrst 9 litra föt-
una, hellir svo 4 lítrum á-þá minni,
svo að 5 verða eftir í þeirri stærri.
Nú hellir liann 4 lítrum af þeim i
minni fötuna, svo að 1 líter verður
eftir í þeirri stærri. Loks hellir liann
þessum 1 líter í minni fötuna, svo
að 3 lítra vantar upp á að hún sé
full. Svo fyllir liann þá stærri, og
hellir 3 lítrum af henni og fyllir
þá minni. Og þá verða 6 litrar eftir
í stóru fötunni.
SVAR: Eina leiðin er að brjóta þrjár
af fimrn livitu perlunum í miðjunni.
Kirkjugarðar Reykjavíkur
skrifstofutími kl. 9—1G alla virka
daga nema laugardaga kl. 9—12 f. h.
— Símar 81166 — 81167 — 81168.
— Símar starfsmanna: Kjartan Jóns-
son afgreiðsla á líkkistum, kistulagn-
ingu o. fl„ sími 3862 á vinnustofu,
7876 heima. — Utan skrifstofutíma:
Umsjónarmaður kirkju bálstofu og'
likhúss Jóh. Hjörleifsson, sími 81166.
— Umsjónarmaður kirkjukarðanna
Helgi Guðmundsson, sími 2840. —
Umsjónarmaður með trjá- og blóma-
rækt, Sumarliði Halldórsson, simi
81569. — Verkstjóri í görðunum,
Marteinn Gíslason, sími 6216.
GRÆNLAND
Frli. af bls. 5.
harðindum, þar sem landið inn af
fjörðunum er eða má heita snjólaust
alla veturinn.
Nú fýsir þig máske að vita hvern-
ig land þetta litur út i sumarskrúði
sínu og livernig þar er umhorfs að
vetrinum. Vera má að hægt verði
að greina frá því.
J. D.

Tilkynning
frá kirkjugarðsstjórn Reykjavíkur
Að tilhlutun kirkjugarðsstjórnariánar verð-
ur franivegis séð um útfarir og bálfarir Jiær,
er fram fara frá Fossvogskirkju, fyrir þá
bæjarbúa sein þess óska, og kostar hver út-
för kr. 1200,00 — tólf hundruð krónur —.
Líkkistur eru samskonar og venja er að nota.
Kjartan Jónsson starfsmaður hjá Tryggva
Árnasyni framkvæmir kistulagningu og af-
greiðir kistur. Vinnustofa Njálsgötu 9 (áður
vinnustofa Tryggva Árnasonar), sími 3862,
heimasími 7876.
Nýr líkvagn sem stofnunin hefir, verður lil
afnota við flutninga i líkgeymslur og kirkju-
garðana. Nýtísku líkhús til afnota, sömuleiðis
kirkjan.
Skrifstofur kirkjugarðanna gefa allar upp-
lýsingar og greiða fyrir fólki sem þess óskar.
Símar 81166 — 81167 — 81168. Framkvæmd-
arstjórinn til viðtals kl. 3—4 alla virka daga
nema laugardaga kl. 11—12 f. h.

LEIKARAR.
Frh. af bls. 1.
fyrir almeiining, og er mikið notað
•— ekki síst af skólafólki, því að
fræðslukvikmyndin er orðin stór
þáttur í allri kvikmyndagcrð og ryð-
ur sér æ meira til rúms. Jean Hers-
liolt liefir látið sér mjög annt um
að greiða fyrir afnotum fræðslu-
kvikmynda á safni akademísins.
Og nú er í efni að koma upp betra
kvikmyndasafni og í belri húsa-
kynnum, þar sem hægt sé að sýna
samfellda þróun kvikmyndanna frá
öndverðu og fram til siðustu stundar.