Fálkinn - 23.01.1953, Side 12

12
FÁLKINN
FRAMHALDSSAGA:
Karl í krapinu
þar sem saltpétursnámurnar eru. ÁSur en
hann kom hafði járnbrautarfélagið reynt
marga menn í þessari stöðu, en árangurinn
var hörmulegur. En þá hafði komið verkfræð-
ingur frá Chicago til að leggja innanhússíma
í stjórnarráðshöllina, og hann hafði sagt járn-
brautarforstjóranum, að engir nema Irar
dygðu í þessa stöðu. Af þessari ástæðu hafði
John Cafferty verið fluttur inn í landið og
settur á fimm gulldollara daglaun. Afleiðingin
varð sú að flutningar jukust að mun, járn-
brautin var lengd og lestirnar urðu fleiri. En
að því er Cafferty snerti varð árangurinn sá
að hann beið tjón á sálu sinni.
Eins og sönnum Erins syni sæmir fórst
Cafferty ekki sem öðrum útlendingum, að
'hann bölvaði Sobrante í sand og ösku. Hann
varð gagntekinn af Sobrante undir eins og
hann steig fæti á land, og var ófeiminn við
•að játa að hann væri horfinn af landinu. Sum-
part mun þetta hafa stafað af því að staða
hans var einstaklega skemmtileg, fast að þvi
eins og fjárhættuspil eða návígi. Því að
verðlagið hjá járnbrautarfélaginu var ekki
þannig að það áynni stöðunni vinsældir. Frá
þeim degi að hann tók við stöðunni og þangað
til hann fór var lif hans ekki túskildings virði.
Loftslagið í Sobrante mun hafa valdið því
að skapfestu Caffertys hnignaði og hann varð
hirðulítill um eigin velferð. Því að einn góðan
veðurdag tók hann upp á því að taka að sér,
án undangenginnar blessunar prestsins, dótt-
ur manns sem hét Esteban Manuel Enrique
José Maria Pascal y Miramontes, heiðarlegs
daglaunamanns, sem varð guðsfeginn að losna
við telpuna og spurði ekkert nánar um ráða-
haginn. En samkvæmt landsvenju hafði Este-
ban eftirlátið Cafferty að taka við allri sinni
fjölmennu fjölskyldu og settist sjálfur í helgan
stein og hvarf frá starfa þeim, sem hann hafði
neyðst til að gegna í mörg herrans ár, og var
í því fólginn að salta og bingja nautshúðir í
sláturhúsi einu. Þessi byrði hafði orðið svo
þung á sjóðum Caffertys að í örvæntingu
sinni hafði hann sparkað í tengdaföður sinn
(maður verður vist að kalla hann svo) á þann
stað, sem skyrtan endar að aftanverðu, og
með þessu sparki hafði hann slitið um aldur
og ævi þau vináttubönd, sem ávallt höfðu
haldið fjölskyldunni saman. Frú Cafferty (til
hægðarauka köllum vér hana svo) dó skömmu
síðar af barnsförum; og undir eins og hún var
komin í gröfina fékk Cafferty sér viku leyfi
til að drekkja sorgum sínum.
Meðan hann var í því ástandi sem af þess-
um sorgardrekkingum leiddi hafði hann heim-
sótt „tengdaföður" sinn og ausið yfir hann
rogbullandi skömmum. En virðulegur Este-
ban Manuel José Maria Pascal y Miramontes
vildi ekki taka við þessu ókeypis og þess vegna
sparkaði hann í magann á Cafferty. En þá varð
honum það á að skjóta úr skammbyssu, og
þegar Esteban kom af sjúkrahúsinu mánuði
síðar sneri hann sér til dómstólanna og krafð-
ist bóta. Rétturinn virti áverkann á tuttugu
þúsund dollara og var það talið í samræmi við
mannakjötsverð í lýðveldinu Sobrante. Þetta
fékk mjög á Cafferty og honum fór að hraka
í mannvirðingabrekkunni — deildarstjórinn
varð járnbrautaverkamaður, verkamaðurinn
snapasendill og sendillinn loks f jörulalli. I þess-
um mannflokki hafði hann nú átt heima
nokkra mánuði er við kynnumst honum. Og
meðan hann var að eyða þeim ævifresti sem
djöfullinn og áfengið hafði gefið honum, hafði
Þjóðverji nokkur, Leber að nafni, rétt honum
hjálparhönd. Leber stjórnaði stóru þýsku
heildsölufyrirtæki og var um leið afgreiðslu-
maður símans. Vernd sú sem Cafferty naut hjá
honum var í því fólgin að hann fékk að sofa
í vörugeymsluhúsinu og éta í eldhúsinu hjá
honum.
*T Áður en don Juan gat heilsað studdi
■ • Mamma Jenks fingurgómnum á var-
irnar til að benda honum á að þegja.
— Farðu heim til Lebers aftur og komdu
svo eftir klukkutíma, hvíslaði hún. — Eg hefi
gildar ástæður til að láta það dragast dálítið
að símskeytið sé afhent.
Don Juan hafði ekki hugmynd um hverjar
þær ástæður voru, en hann neri á sér blóð-
hlaupin augun og samþykkti. Mamma Jenks
ætlaði að loka hliðinu, en don Juan smeygði
löppinni í gættina og hvíslaði hás: — Þegar
þér biðjið mig um að gera yður greiða, frú,
þá væri það ekki nema kurteisi að spyrja mig
um leið hvort ég sé ekki þyrstur!
— Ætlið ég viti ekki að þér eruð þyrstur!
Maður finnur lyktina af þorstanum í margra
metra fjarlægð, svaraði Mamma Jenks. En
af því að illa stóð á fyrir henni að rökræða
um þorsta við don Juan, labbaði hún að
• skenknum, hellti aquadiente í glas, en svo
heitir svartidauði þeirra þarna i Sobrante, og
rétti don Juan það út um gættina. — Yðar
skál! sagði don Juan með hæversku. Hann
saup úr glasinu í einum teyg, hvíslaði að hann
skyldi koma aftur eftir klukkutíma og rölti
svo af stað.
Þegar hann var farinn smeygði Mamma
Jenks sé inn fyrir skenkinn og fékk sér væn-
an morgunbitter. Þetta var orðinn vani hjá
henni til þess að hjálpa heilanum að starfa
fyrstu klukkutima dagsins.
— Sussu-sussu, tautaði frúin. — Nú hefi
ég verið að kvíða fyrir því í hálfan mánuð að
hann laumaðist á burt. Það er sveimér heppni
að hann skuli hafa orðið svona hrifinn af
myndinni af manninum minum sáluga. Hann
segir að hún sé svo lík því sem hann pabbi
hans var. En nú er ég hrædd um að skratt-
inn hafi hlaupið í hann. Eins og ég líka hefi
dekrað við hann til að fá hann til að tolla
hérna. Eg hélt að hann væri nú orðinn hag-
skapur hérna, og svo kemur þetta símskeyti,
sem hann hefir verið að bíða eftir í tvo mán-
uði. Alltaf hefir hann verið að jarma yfir
þessu símskeyti, sem ekki kæmi, og þess vegna
fengi hann ekki peninga. Eg vissi það nú alltaf
að þetta var ekki fyrirsláttur hjá honum með
símskeytið. Billy er heiðurs maður!
Mamma Jenks var ánægð yfir að hafa feng-
ið don Juan til að fresta símskeytiskomunni
um klukkutíma og fór nú upp í herbergið sitt,
klæddi sig og fór svo niður í eldhús, en þar
var Carmenlíta farin að eiga við morgunverð-
inn. Mamma Jenks skipaði henni áð brasa úr-
vals morgunmat handa tveimur, og fór svo
fram í gildaskálann og opnaði. Hún þvoði
glösin og þurrkaði af skenkinum meðan ofur-
langur Jamaicanegri þvoði gólfið og fágaði
gluggana.
Og nú kom maðurinn, sem allur hugur
hennar hringsnerist um, maður sem var réttu
megin við þrítugt. Við fyrstu sýn skyldi mað-
ur halda að hann hefði verið ættaður frá
Kákasus. Hann var langur og grannur en
breiður um bringuna, en hörundsliturinn eins
og á tæringarveikum Kínverja. Hárið var þétt
og hrokkið, en illa greitt. Augun blá en báru
þess vott að maðurinn hefði snert af gulu.
Munnurinn stór, þykkar varir, sem bentu á
að jafnvel þó að málhreimur Williams Geary
vottaði að hann væri amerískur borgari
mundi þó vagga hans hafa staðið í Irlandi.
Hann var með gamlan panamahatt — sorg-
legar leifar góðra daga — skælda inniskó úr
geitaskinni, í óbleikjuðum og velktum lérefts-
fötum, en með bros sem allt veraldarinnar
mótlæti hafði ekki getað unnið bug á. Reynd-
ur maður mundi hafa giskað á að þessi lura-
legi gestur Mömmu Jenks hefði orðið fyrir
moskítóbiti og þar af leiðandi fengið væga
mýrakoldu, sem lýsti sér í hrollköstunum, sem
fóru um hann.
— Dulce corazon mio! heilsaði hann þegar
inn kom. — Vona að þér hafið sofið vel í nótt,
Mamma Jenks, og að yður hafi ekki dreymt
illa þrátt fyrir allt appelsínumaukið og frijoles
refritos sem þér létuð ofan í yður í nótt.
— Sparið þér alla fyndni, Billy, kvakaði
Mamma Jenks. — Svei attan, eins og ég sé
kærastan yðar! Mikill glanni eruð þér, að
koma hér og viðra yður upp við dömu, sem
gæti verið móðir yðar!
— Dömu á hátindi yndisþokkans og þrjá-
tíu og sjö ára, sagði Billy alvarlegur.
Hann vissi að húsmóðir hans var talsvert
yfir fimmtugt, en írar fara nú svona að því
að koma sér í mjúkinn hjá fólki. Og kvenfólk
er nú einu sinni svo hégómagjarnt að Mömmu
Jenks datt ekki í hug að móðgast af aldurs-
ákvörðun Billys. Þvi að Mamma Jenks var
eins og aðrar konur. Henni hlýnaði um hjarta-
ræturnar við að heyra að hún væri ekki nema
þrjátíu og sjö, jafnvel þó að hún hefði ástæðu
til að trúa, að orðin væru ekki töluð af fullri
sannfæringu. En Billy hafði djúplæga ástæðu
til að slá henni gullhamra, þó að hann skamm-
aðist sín hálfpartinn fyrir að gera það núna,
er hann sat andspænis aumingja kerlingar-
fyllibyttunni.
En við skulum líta á málið frá sjónarmiði
Billys sjálfs og sýna umburðarlyndi. I tvo
mánuði hafði hann eingöngu lifað á góð-
mennsku og lánstrausti Mömmu Jenks. Hann
gat ekki borgað henni peninga en lifði í þeirri
von að geta gert það einhvern tíma. En ein-
hvern veginn varð hann að lifa þangað til. LJr
því að hann hafði ekki gull varð hann að borga
henni með gullhömrum, og hún var honum
þakklát fyrir það. Þegar maður gengst upp
við skjall er erfitt að reka þann á burt, sem
skjallið kemur frá. Og þó að Mamma Jenks
hefði oft verið í vafa um hvort hún ætti að
gefa Billy meira lánstraust þá hafði Billy
alltaf afvopnað hana þegar honum lá mest
á. Þegar hann hafði hugboð um að Mamma