Fálkinn - 24.04.1953, Blaðsíða 9

FÁLKINN
9
þegar ljósmyndarinn ætlaði að
taka mynd hafði tónsnillingurinn
mikli barið í myndavélina svo að
hún hraut langar leiðir út á
gólfið.
Og nú var Brairubinsky horf-
inn án þess að blöðin hefðu fengið
nokkra línu og því síður mynd af
honum. Frammi í salnum ágerð-
ist hávaðinn sí og æ, og einn
gagnrýnandinn sagði við fram-
kvæmdastjórann: — Farið þér
inn og segið eitthvað við fólkið.
— Já, segðu eitthvað! hrópaði
frúin í geðshræringu.
Framkvæmdastjórinn vogaði
sér inn á nýjan leik. Enginn mað-
ur 'hafði farið út, og loks kyrrðist
svo í salnum að manngarmurinn
gat fengið hljóð. — Dömur og
herrar! byrjaði hann. — Við
biðjum alla um að afsaka, en v. . . .
ehe .... hm .... Herra Brairub-
insky varð því miður að yfirgefa
okkur strax .... En við megum
ekki gleyma því að við höfum
fengið tækifæri til að heyra þenn-
an sniliing í heila tvo tíma..
Já hm .... hljómleikunum er
lokið!
Hann brosti ofurlítið og hypj-
aði sig út aftur.
Áheyrendur tóku þetta gilt.
Þeir voru þegar búnir að hamast
svo mikið að nú fyrirgáfu þeir
Brairubinsky, — af því að lista-
menn eru stundum svo einkenni-
legir í háttum.
En hvernig fer með veisluna?
andvarpaði kona framkvæmda-
stjórans.
— Ætli hann geri ekki vart við
sig á eftir, sagði framkvæmda-
stjórinn og reyndi að sýnast ró-
legur, þó að hann væri allt annað.
SÍÐAR vitnaðist að Brairub-
inski hafði komið með járn-
brautarlest áður en flugvélin kom
og hann hafði fengið afgreiðslu
hjá tollmönnunum áður en það
komst upp hver hann var. Þegar
öll móttökunefndin kom á flug-
völlinn og blaðamennirnir, var
hinn frægi maður horfinn inn í
borgina fyrir löngu. Klukkutíma
eftir að hljómleikunum lauk var
stór peningaupphæð afhent rit-v
stjóra eins blaðsins í borginni.
„Borgun fyrir skemmdir á ljós-
myndavél“, stóð á blaði sem
fylgdi. En áður en viðtakandinn
hafði áttað sig var sendillinn sem
kom með peningana horfinn.
Þegar Brairubinsky kom til
borgarinnar setti hann mest af
farangri sínum í geymslu á járn-
brautarstöðinni og gekk svo út
til að skoða bæinn. Hann hafði
ekki annað meðferðis en litla
handtösku með kjólfötunum sín-
um. Sem ungur og ókunnugur
píanóieikari hafði hann einu sinni
komið í þessa borg með umferða-
hljómsveit og nú ætlaði hann að
rifja upp endurminningarnar.
Hann lét hattinn slúta svo að
hann þekktist síður, og honum
hló hugur í brjósti yfir að hafa
leikið á móttökunefndina. Þegar
hann hugsaði til framkvæmda-
stjórans og áheyrendanna hló
hann eins og skólastrákur, sem
hefir leikið á kennarann sinn.
Veðrið var indælt og fuglasöng-
ur og vor í lofti og Brairubinsky
komst áður en hann vissi út úr
miðbænum og í garðgöturnar í
úthverfinu. Hann vék úr vegi
fyrir börnunum sem léku sér á
gangstéttunum og brosti vin-
gjarnlega til hinna fullorðnu,
sem hvorki datt í hug að Ijós-
mynda hann eða fá rithöndina
hans eða spyrja hvaðan hann
væri eða hvert uppáhaldstónskáld
hans væri. Aðeins á einum stað
sá hann hvíta, stóra auglýsingu
með rauðu letri: „Mesti píanó-
leikari samtíöarinnar! Brairub-
insky! Allt uppselt á hljómleik-
ana!
Hann mun hafa gengið kring-
um klukkutíma eða vel það, þeg-
ar honum fannst hann verða að
snúa við inn í borgina aftur og
hitta móttökunéfndina. En þá
heyrði hann hljóma út um opinn
glugga, veika tóna úr Appas-
sionata.
— Hvílíkur leikur — mikið er
þetta hræðilegur leikur!
Meistarinn nam staðar. —
Þetta undraverk tónlistarinnar
— í c-dúr — spilað með einum
fingri! Snillingurinn stóð nokkrar
sekúndur og hlustaði. Svo sneri
hann við og gekk upp að húsdyr-
unum. Tónarnir þögnuðu þegar
hann hringdi dyrabjöllinni. Létt,
hikandi fótatak heyrðist fyrir
innan dyrnar, og lítill tíu ára
drengur stakk hausnum út um
gættina en hrökk til baka er hann
sá manninn fyrir utan.
— Varst þú að spila? sagði
listamaðurinn byrstur. Drengur-
inn horfði forviða á hann en
Brairubinsky var fljótur að af-
ráða hvað gera skyldi. Ef dreng-
urinn skyldi ekki orð hans þá átti
hann kannske ihægt með að skilja
tónlist hans. Hann ýtti drengnum
til ’hliðar, fleygði af sér frakkan-
um og hattinum og fór inn í stof-
una. Fyrst leit hann hikandi
kringum sig. Nei, þarna var eng-
inn til að trufla.
Drengurinn stóð frammi við
dyr. Brairubinsky sneri sér að
honum og brosti. — Komdu nær,
ég ætla að spila fyrir þig!
Drengurinn skildi 'hvorki orðin
né hitt, að hann var að lifa merki-
legustu stundina á ævi sinni. En
honum óx hugur er hann sá
manninn brosa, og þegar gestur-
inn settist við hljóðfærið færði
drengurinn sig nær.
Appassionata! Brairubinsky lét
lygilea t - en satt þó
★ ★ ★
Yngstu foreldrar Norðurlanda eru
27 ára — samtals. — Og bæði á barns-
meðgjöf af ríkisfé.
í hinum fornfræga stað Uppsölum
í Svíþjóð gerðist það undur 25. nóv-
ember síðastliðinn að þrettán ára
gömul stúlka ól barn, en faðir barns-
ins var rúmlega fjórtán ára. Þessir
ungu foreldrar eru þannig- ekki eldri
en svo að foreldrar þeirra fá barns-
meðlag frá ríkinu með þeim í tvö ár
enn. Meðlagið er að vísu ekki hátt,
aðeins 72.50 sænskar krónur á árs-
fjórðungi. En eftir að nýja barnið
bættist i bópinn vex meðlagið um 72.50
á mánuði fyrir þessa ungu fjölskyldu.
Barnið fæddist á fæðingarstofnun i
Uppsöium og móður og barni heilsast
vél. Barnið var stúlka og vóg 3,4 kiló
— eða rúmlega 13'A mörk að gömlu
tali.
Móðirin er nú orðin 14 ára, hún átti
afmæli á gamlaársdag. En faðirinn er
fæddur 17. niars 1938. Hann hefir lok
ið barnaskólanámi og er orðinn lærl-
ingur hjá verslunarfyrirtæki. Fulltrúi
barnaverndarnefndarinnar, sem hefir
liaft afskipti af þeim, telur engan vafa
á, að þetta kærustupar mundi halda
saman framvegis. Þau liafa þekkst
rúmt ár og elska hvort annað „út af
lifinu", segir hann.
Þegar hinn ungi faðir var spurður
af blaðamönnum um framtíðaráætl-
anirnar, svaraði hann ofur fullorðins-
lega: — Við höfum nú eiginlega ekki
hugsað mikið um framtíðina. Barna-
verndarnefndin vill láta okkur gefa
einhverjum barnlausum 'lijónum hana
dóttur okkar, en við höfum ekki af-
ráðið hvort við gerum það. Við skrif-
umst á daglega og erum ákveðin í þvi
að verða hjón. Eg vil ekki segja yður
ennþá livað barnið á að heita.
Þetta er sænskt met og líklega Norð-
urlandamet líka. Að visu eignaðist tólf
ára gömul telpa í Svíþjóð barn fyrir
nokkru, en þar var faðirinn miklu
eldri. Fyrir 40 árum kom það fyrir
í Kaupmannahöfn að 13 ára gamail
mjólkursendill eignaðist barn með 15
ára stúlku. Sá viðburður varð frægur
fyrir það, að þegar hinn ungi faðir
kom á spítalann til að liilta barns-
móður sína, var krakkinn hágrenj-
andi, en faðirinn lét sér hvergi bregða
fingurna leika um nóturnar. Það
voru orðin mörg ár síðan hann
hafði leikið þetta lag síðast.
Appassionata ......... Hann
gleymdi hvar hann var, að hann
hafði ruðst inn í ókunnugra hús,
einmitt á sama tíma sem 'honum
bar að vera á öðrum stað ....
Og listamaðurinn lék af meiri til-
finningu en hann hafði gert nokk-
urn tíma áður, tækni og andagift
runnu í eitt. Þarna voru engir
áheyrendur nema litli drengurinn
sem stóð há hljóðfærinu, þetta
var ekki fest á neina grammófón-
plötu eða gleypt af hljóðnema út-
varpsins.
TVEIR FORSETAR. — Eisenhower
stendur hér alvörugefinn fyrir fram-
an líkneski hins mikla fyrirrennara
síns, Abrahams Lincoln, meðan tveir
liðsforingjar leggja krans frá Eisen-
hower á fótstallinn. Athöfnin fór
fram á afmæli Lincolns, og voru þá
liðin 144 ár frá fæðingu hans.
og fór að liugga barnið, með þessum
orðum: „Hvorfor væler du saadan,
min dreng? Far er jo hos dig!“ (Hvers
vegna orgaðu svona, drengur minn?
Sérðu ekki að hann pabbi þinn er hjá
þér). Þessa setningu notaði hinn
ágæti kímnileikari Frederik Jensen á
Nörrebros Teater, með góðum árangri
í næstu „revy“ sinni.
Ef atburðurinn i Uppsölum hefði
gerst einhvers staðar í löndunum ná-
lægt miðjarðarbaug, hefði iiann ekki
vakið neina athygli. Þar þykir ekki
nema sjálfsagt að börn giftist tíu ára,
eða svo, til dæmis í Indlandi. En hér
telst saga 13 ára móður og 14 ára
föðurs til viðburða. Og hún hefir það
umfram söguna um sjö-burana i Chile,
sem flaug um alla veröld nýlega, að
hún er ekki lygi lieldur dagsönn. —
•
Og úr því að farið er að tala um
barneignir er rétt að segja aðra sögu,
þó að luin sé orðin gömul. Mektar-
bóndi í sveit eystra átti barn með
sonardótlur sinni. Ef það liefði verið
dóttir lians, þá hefði það heitað blóð-
skömm, og bæði fengið stranga refs-
ingu eða jafnvel líflát. En hvorugt
þeirra vissi, að þau voru skyld, því
að barnið hafði verið rangfeðrað.
Það er trú manna, að börn ná-
skyldra gefist ekki vel, en verði úr-
kynjuð, gagnslaus, og stundum fá- eða
liálfbjánar. En ekki varð því til að
dreifa i þetta skipti. Barnið, sem út
af þessu hlaust varð snemma efnis-
maður og síðan dugnaðarbóndi. Af
ætt haris i fjórða lið cr margt fólk á
lifi nú, þegar þetta er skrifað (árið
1897). Eru þeir afkomendur víða um
land, og einn þeirra hefir fengið heið-
ursverðlaun úr Styrktarsjóði Kristjáns
konungs níunda fyrir jarðabætur,
upptök að márgvíslégum framförum
í sveit sinni. Hann dó liáaldraður, og
þótti jafnan fyrirmynd allra manna
að likamsprýði og háttvisi, þó að
stundum deildi haftn á prest sinn, og
túlkaði heilaga ritningu á annan veg
en hann.