Fálkinn - 12.11.1953, Side 10

10
FÁLKINN
Úr Suður-Afríkuferðinni 1947. Peter Townsend kapteinn er að koma úr
útreiðartúr með Margaret Kose snemma morguns. Svo að kynni l>eirra
eru gömul!
MARGARET ROSE
III. GREIN.
ÞROSKAÁRIN.
Arið 1947 var sældarár í ævi Mar-
garet llose. Hún var 17 ára, stríðinu
var iokið, og árin finim, sem hún
og Elizabeth ihöfðu dvalist i Windsor-
höll, voru aðeins endurminning. Fólk
ól í brjósti nýjar framtíðarvonir. Öllu
ungu fólki fannst friðurinn glæða
nýjar framtíðarvonir, ekki síst
Margaret Rose, sem var svo lífsglöð,
en hafði haft svo litil tækifæri til
að njóta lífsins í uppvextinum.
Á stríðsárunum hafði hún stundum
verið með iiðsforingjunum, sem héldu,
viirð eða höfðu æfingar við höllina.
Ungu mennirnir voru stundum boðnir
í tedrykkju og j)á var dansað og farið
í leiki. Margaret Rose komst fljótlega
upp á að tala fullorðinslega og eðli-
lega við dansherra sína. Og þeir sögðu
lienni frá þvi sem á dagana dreif
er þeir höfðu ieyfi — frá ieikritum er
þeir höfðu séð i London, og frá því
sem talað var um á kaffihúsum og í
náttklúbbum.
— Hvað er náttklúbbur? spurði
prinsessan.
■Hún hefir eflaust hugsað sér að
það mundi vera miklu skemmtilegra
að koma i náttklúbb en að „fara i te“,
sem ifram tit þessa hafði verið ])að
skemmtilegasta sem hún þekkti. En
])að var sitthvað að drekka te eða
fara i náttklúbb, ek'ki síst á stríðs-
árunum. En undir eins og stríðinu
lauk greip Margaret Rose fyrsta tæki-
færið sem bauðst til að kynnast hinu
fræga grldaskálalífi stórborgarinnar.
Það var frænka Georgs V., Ena Spán-
ardrotting, sem bauð henni í hádegis-
verð á gildaskála i fyrsta sinn. Prins-
essan var lrrifin, eins og hvcr önnur
stúlka hefði orðið á hennar aldri, yfir
því að fá að koma á veitingastað.
Þegar Ena drottning simaði til
Margaret Rose og spurði hvort hún
kysi fremur að borða á einkasa'l á
II. hæð eða almennum gildaskála,
svaraði hún áköf: Æ, viltu láta okkur
borða í gildaskálanum. Mig langar svo
til að sjá allt fólkið!
Eg held að þessi fyrsta koma liennar
á veitingahús hafi haft mikil áhrif á
hana. Þarna var sýnishorn af því lífi,
sem hún hafði svo oft heyrt sagt frá.
Vitanlega hafði hún „séð fólk“ fyrr,
en ekki í þessu umhverfi. Fyrir einu
ári hafði hún gegnt skýldustarfi án
allrar aðstöðar frá konungsfjölskyld-
unni. Þá hafði hún heimsótt tvo skóla-
barnaklúbba i London, sem voru að
safna handa sjóðnum „Bjargið börn-
unum“. Og þegar hún var 14 ára hafði
hún haldið fyrstu ræðu sína opinber-
lega, til barnanna i Margaret Rose-
skólanum i Windsor, en þá var móðir
hennar með henni. Og hún hafði líka
séð margit fólk daginn sm hún og smá-
hesturinn hennar, „Gipsy“ unnu silf-
urbikarinn á hestasýningunni í
Windsor.
En þetta voru opinberar athafnir,
sem hún sjálf var virkur þáttur i, og
hún vissi að luin átti von á nógu slílui
í framtíðinni. Það var eitthvað annað
að mega koma á opinbera s-iði eins
og hver önnur manneskja. Þar gat
hún bæði „séð fólk“ og hugsað sér
að hún væri ekki annað en ein af
mörgum.
Það var árið 1947 sem Margaret
Rose fór í hina frægu ferð til Suður-
Afríku með konunginum og drottn-
ingunni. Þá kom hún fyrst fram í um-
liverfi á heimsmæiikvarða og fólk
hlaut að veita henni at'hygli.
MARGARET ROSE hafði um fleira
að hugsa um þær mundir en ferðina
sem fyrir höndum var. Hún hafði sem
sé orðið þeS'S vör, að systir hennar
var farin að veita ungum sjöliðsfor-
ingjá sérlega mikla athygli. Það er
mjög sennilegt að Margaret Rose
hafi tekið cftir þessu fyrr en nokkur
annar.
Það er ekki sennilegt að prinsess-
urnar tvær hafi tekið eftir þessum
bráðmyndarlega skólapilti ])egar hann
kom fyrst til London. Þetta var
skömmu eftir að fjölskylda hans hafði
orðið að flýja land, og þá Ijafði Philip
prins af Hetlas verið sendur til Lon-
don. Hann var frændi Louis Mount-
batt'en lávarðar, sonarsonur hinnar
miklu sjóhetju markgreifans af Mil-
ford Haven, og sonur hins landræka
Andresár prins, bróður Grikkjakon-
ungs. Pliilip prins kom oft til London
þegar hann átti fri frá skólanum, og
bjó þá stundum í Kensingston Palace.
Hann var barnabarn Alexöndru
fyrrum Bretadrottningar, og var ekk-
ert útlendingslegur í háttum né útliti.
Hann var heimavanari í Englandi en
á ættjörð sinni, Hellas. Hann ólst upp
á þann hátt, sem títt er um enska pilta,
var hár vexti og bláeygur og duglegur
i cricket. Þegar hann var átján ára
hætti hann i menntaskólanum og fór
í sjóliðsforingjaskólann í Dartmouth.
Tveimur vi'kum eftir að hann byrj-
aði námið kom Georg konungur VI. í
'heimsökn í skólann. Þegar konungs-
snekkjan sigldi inn liöfnina og kon-
ungur og drottning stigu á land stóðu
sjóliðsforingjaefnin í fylkingu og her-
mannastellingum, en áttu bágt með
að leyna hrifningu sinni er þeir sáu
prinsessurnar tvær, sem höfðu fengið
að ’fara með foreldrum sínum. Þær
voru báðar í pastelbláum kjólum og
með stráhatta á höfðinu.
Elizabeth gróðursetti tré á skóla-
lóðinni og Philip prins stóð og horfði
á hana á meðan. Þegar konungsfjöl-
skyldan fór aftur stýrði Philip einum
bátnum, sem fylgdi konungsskipinu út
úr höfninni.
Elizabeth prinsessa var fjórtán ára
er þetta gerðist og Margaret Rose níu.
Striðið skatl á aðeins sex vikum sið-
ar. Næsta skipti sem Elizabetli hitti
prinsinn var liann orðinn kapteinn
og hafði tekið ])átt í sjóorrustunni við
Matapan og hafði ])ótt ganga mjög
hraustLega fram.
í þetta skipti fengu þau tækifæri
til að vera saman og Elizabeth prins-
cssu þótti gaman að hitta nýliðann
aftur, sem uppkominn mann og fræga
sjóhetju,
Elizabeth fór líka að fullorðnast.
Á snyrtiborðinu liennar í Windsor-
'höll var allt í einu komin mynd af
Philip Mountbatten í einkennisbún-
ingi. Margaret Rose brosti og varð
hrifin er liún sá myndina. Því að
henni fannst mikið til. þessa unga
manns koma.
— Eg er handviss um að hún er
skotin i honum, Crawfie, sagði hún
einhvern tíma við mig og dep'laði
augunum.
Og nú fór fólk að pískra. Elizabeth
og Philip sáust saman í leikhúsum,
og hlöðin fóru að minnast á þau.
Skömmu siðar var Philip boðinn með
konuhgsfjölskyldunni til Balmoral.
Og þar átti konungur tal við hinn
unga sjóliðsforingja, undir fjögur
augu. Það er víst, að ákvörðunin var
tekin þá, en ekkert látið uppi um
málið fyrr en eftir Suður-Afriku-
ferðina.
En rneðan þetta var að gerast reyndi
Margaret Rose að sjá og upp'lifa eins
mikið og hægt væri af ])eirri veröld,
sem hún hafði heyrt svo mikið talað
um, og sem Philip vissi svo mikið
um, þvi að hann átti marga vini í
leikhúsaheiminum, meðal iistamanna,
rithöfunda og annars þess háttar
fólks. Margaret Rose varð mjög
áhugasöm um listdans. Hún var si og
æ i miðdegisverðum og danssamkom-
um á stærstu gildaskálunum í London.
Og vegna þess hve hún var smekk-
lega klædd varð hún sjálfsögð fyrir-
mynd að tískunni meðal ungu stúlkn-
anna i London.
/ | ; !
EN HÚN hafði lí'ka alvarlegri störf-
um .að sinna. Áður en hún fór i Af-
ríkuferðina varði hún miklum tima
til að kynna sér sögu Suður-Afríku
og siði og einkenni þjóðflokkanna þar.
Hún fór nieira að segja að læra
afríkönsku, hlendingsmál hollensku
íhúanna. Af bréfum þeim, sem hún
skrifaði mér í ferðinni var auðséð, að
þessi undirbúningur hennar hafði
stórum létt henni skilninginn á því,
sem bar fyrir augu og eyru, svo að
hún hafði rniklu meira gagn af ferð-
inni en ella mundi.
Það er sagt um Margaret Rose að
hún hefði getað orðið hvað sem hún
vildi, þvi að hún er svo fjölhæf og
a'llt liggur opið fyrir henni. Af hréf-
um hennar til mín, úr Afríkuferðinni,
sannfærðist ég til dæmis um, að hún
gæti orðið ágætur rithöfundur.
Þegar ég las hinar lifandi lýsingar
hennar á fossunum við Victoriavatn,
var líkast og ég sæi þetta furðuverk
fyrir mér.
Maður verður að ganga marga
kilómetra gegnum regnvotan skóg uns
komið er að úðabeltinu, sem sýnir
hvar fossarnir eru. Þennan úða legg-
ur upp af fossunum — og ])ess vegna
er loftið sífellt rakt þarna. Margaret
fór i baðföt og gamlan kjól utan yfir,
þegar hún kom í regnskóginn. Og
svo setti hún upp sjóhatt. Til þess
að sjá fossinn varð hún að ganga
fram á klettabrúnina og gægjast fram
af, niður í hyldýpið. Henni fannst
þetta dásamleg sjón — tryllingsleg
vatnskynstrin, sem steyptust fram af
berginu eins og hvítir fjaðraskúfar.
Margaret lýsti þvi svona: „Þetta var
brennandi sjóðandi vatnsgusutrylling-
ur, og manni datt ósjálfrátt í hug
hvítt og ískalt helviti."
1 bréfunum sagði hún mér lika frá
öllu því, 'Sem sig hefði langað til að
taka þátt í. Hana langaði mikið til
að fara ofan i gullnámu og kynnast
tilverunni og vinnunni þar. En engum
hafði skilist að unga prinsessu mundi
langa til slíks. En henni tókst að fá
leyfi til þess að fá að standa lijá
eimreiðarstjóranum í lestinni sem
flutti konungshjónin, og sj'á hvernig
ifarið var að stýra henni. Hún setti
það ekki fyrir sig þó að þarna væri
kalt og sótugt og mikil'l hávaði; þvert á
móti, henni þótti afar gaman að þessu,
og lnin lék á als oddi þegar hún fékk
að kippa í snúruna á eimblístrunni.
Og hún fékk lika að. fara til Zulu-
'lands til að sjá svertingjana dansa.
Og zulu-stelpurnar urðu svo hriifnar
af að sjá prinsessuna," að það lá við
að þær trylltust.
— Jæja, svo að þær dansa „boogie-
woogie“! sagði Margaret Rose.
Framhald í næsta blaði.
5.000 ára gömul brauð.
Egyptsluir visindamaður hefir efna-
greint stórt brauð, sem fannst í graf-
'hýsi og er sannanlega 4—5 þúsund
ára gamalt. Hann komst að þeirri nið-
urstöðu að B-bætiefnin í brauðinu
hefðu haldist óskert. Brauðið var úr
grófu méli, svipað grahamsbrauðum.