Dvöl - 01.11.1901, Page 2

42
D V 0 L .
hefir til allrar hamingju verið svo lánsamur, að fá
að uppskera hérna megin“.
Gísli varð alveg hissa, pagði stundarkorn og
sagði svo: „En hvernig hefur hjúskapur þinn geng-
ið, ]>ar hafa œskuglöpin ekki skapað leikinn.
„Hann hefir riú gengið eins og til var stofnað,
vel. Eg gekk að eiga vinnukonu, sem mér leizt vel
á, og eg Jjekkti vel bœði skapsmuni og hæíileika svo
eg þurfti ekki upplýsingar þeirra, sem vildu góðfús-
lega gefa mér þær, ]>ví að eg hafði bæði augu og
eyru, eg sagði vinum mínum það, svo eftir það létu
]>eir ráðahag okkar afskiftalausan11.
„Ertu þá vissulega farsæll í hjúskaparlífinu“,
spurði Gísli.
„Já, svo farsæll sem framast má vei'ða hér, við
blessum ])á stund, • sem við bundumst tryggðum og
við eigum efnileg börn. Komdu til okkar og sjáðu,
— sjón er sögu ríkari“.
„Eg trúi þér maður, eg trúi þér til þess jsern mér
finnst ótrúlegt, en mér fmrist, að þó eg brygðist slúlku
eins og svo margir gera, þá ])urfi hvorki hefnd eða
óhamingju til að fylgja mér allt lífið út. Það á sér
nú heldur ekki stað í þeirri merkingu, sem þú skoð-
* ar það, hugarfar ])itt er enn þá óumbreytt, og á
meðan getur annað heldur ekki breytzt, hefirðu aldrei
óskað, að þú hefðir breytt öðruvísi?“
„Eg veit ekki, stundum dreymir mig um þetta
svo nefnda sæluástand, jiegar eg á öðrum heimilum
sé ríkja frið og eindrægni. Það er eitthvert fullkom-
leika ástand, sem eg skil ekkert í, en á sér þó stað
í heimi þessum“. Um leið og Gísli sagði þetta vatt
hann sér upp á slein og sagði;
„Er ekki þarna skip undir seglum?“ í því valt
steinninn um og Gísli hraut niður fyrir klettinn og
ofan í kolbláan sjóinn, og það vildi honum til lífs.
Arni hafði heyrt á ræðu þeirra og sá þessar aðfarir,
varpaði sér til sunds og hafði komið Gísla lifandi til
lands þégar fornvinur hans var kominn ofan til
þeirra, þar stumruðu þeir yfir honum, þar til Gísli
var koininn til fullrar rænu. „Nú sjáið þér“, sagði
Árni, „að ekki er æfmlega heppilegt að troða alla
í hel, þeir geta stundum orðið að liði“. Um leið
og hann sagði þetta gakk hann í burtu, en þessi orð
fengu meira á Gísla en sjóbaðið, hann horfði spyrj-
andi framan í Pétur sem sagði hlátt áfram: „Veiztu
ekki að þetta var Arni?“
„Árni, drengurinn sem —“
„Já, hann er sá hinn sami og er nú í þann
veginn að kvongast dóttur ekkjuririar, sem hann býr
hjá og ætlar að hætta utanferðum, en reisa hér bú
að vori“.
„Þá ber mér að launa honum lífgjöfina með
góðri brúðargjöf“.
„Fyrst ræð eg þér til að þú látir hann skilja,
að þú þykist hafa ofgert hið fyrra skiftið, því að
réttlætið skal fórnina fylla og gull ])itt gylla“, sagði
Pétur.
„Skyldi hann bjóða okkur?“
„Það gerir hann víst ekki, Gísli, en ])að hefir
verið sumra siður, þó að ekki sé göfugmannlegt að
gerast boðflennur“.
„Er þér alvara?“
Já, mér er bláalvara, því að hinum lægri her að
lúta hinum meiri“.
„Hinum meiri!“ tók Gísli upp eftir honum kýmn-
islega.
„ Já, sem sýnir meira göfuglyndið og er meiri mað-
urinn, þú liefðir naumlega lagt líf ])itt í hættu fyrir
hann“.
„Þá skulum við sækja boðið“.
Sex ár eru liðin síðan að þeir vinirnir sátu veizlu
Árna, sem endaði með vinfengi. Gísli missti litlu síð-
ar konu sína, og þó samhúð þeirra væri ekki góð,
vöknuðu hjá honum við dauða hennar blíðari til-
finningar, því þá var ekkert, sem hamlaði honum frá
])ví að leggja breytni sína gagnvart henni á réttari
vog, en meðan hún lifði og hann fann sárt til þess,
að mikill brestur var á hans hlið, og allt hefði getað
farið öðruvísi. Hann hætti ])á við verzlun og fór tif
viriar síns, sem bjó utanlands, og þar eð hann átti
enga erfingja, gaf hann börnum hans allar eigur sín-
ai', sein ekki voru alllitlar. Við friðinn og eindrægn-
ina, sem ríkti í húsi hans blíðkaðist hjarta Gísla smám
saman og áður hann andaðist, sagði hann:
„Dvöl mín í víngarði drottins hefir verið stutt,
en eg treysli á góðgirni víngarðsherrans“.
----ooo—
Meö hinum vitru (with the Sages.)
(iJýtt).
Þess vegna er því svo háttað, að þegar vér hug-
leiðum þessa hluti (þ. e. tilveruna) verðum vér að
álykta, að ]>að hljóti að vera til eitthvert takmark,
sem manninum sé ætlað að stefna að, og sem sam-
svari náttúru hans; einhver sérstök fullkomili og
varanleg gæði, því fyrst vér væntum þeirra árangurs-
laust innan um hin margvíslegu bágindi, sem úir og
grúir af í þessum táradal, frá því vér kominn inn i
lífið þar til vér yfirgefum ]iað, þá er oss ómögulegt
annað, en ólykta, að það hljóti að vera til eitthvert
frjósamara land og varanlegri tilvera, sem geymir
oss sæluna, og að þar muni verða tekið á móti oss
þegar vér flytjum héðan,
[Loighton erkibiskup].
Þýðing yfir varnarræðu Sókratesar,
(Eftir Plató).
XIII.
Segðu okkur enn fremur í Seifs nafni, Meletos,
hvort betra er að búa meðal góðra eða vondra sam-
borgara? Svara þú, kunningi, ]>ví að eigi er þetta
])ung spurning, sem eg legg fyrir þig. Er ])að eigi
allt af að hinir vondu gera eitthvað illt, en hinir
góðu eitthvað gott þeim, sem næstir þeim eru ? „Jú,
sjálfsagt“. Er nú nokkur sá, er heldur vilji skað-
ast, en gagn hafa af þeim, sem hann býr með ?
„Vissulega ekki“. Nú gott og vel, dregur þú mig
nú fram fyrir dóm og lög af því eg spilli hinum
ungu viljandi eða óviljandi? „Af ásettu ráði segi eg“.
Hvernig þá, Meletos, ert þú svo ungur maður að
aldri svo miklu vitrari en eg á efra aldri, að þú haf-
ir komist í skilning um ]iað, að hinir vondu geri