Iðnneminn - 01.09.1950, Blaðsíða 15

Ortattelgur
Endingin n sýnir það, að allar þýða setningarnar það sama, nefni-
lega: Hundurinn sér kött. Eins og áður hefir verið tekið fram verða all-
ar spurnarsetningar að byrja á spurnarorði. Setningin: Vidas la hundo
katon = sér hundurinn kött, er því ekki spurning, heldur frásögn um
það, að hundurinn sér kött. Til þess að gera setninguna að spurningu
verður að bæta „Cu“ fyrir framan: Cu vidas la hundo katon?, cu la
liundo vidas katon? o. s. frv., og þá fyrst getur hún þýtt: Sér hundur-
inn kött? Það er því afar áríðandi, að endingin n sé skeytt við á réttum
stað. Til þess að festa þessa reglu betur í minni, skulum við taka mál-
fræðina til hjálpar. Ef við athugum setninguna: La kato mangas la raton,
sjáum við, að hún skiptist í þrennt: 1) það sem framkvæmir verknað-
inn, frumlag, geranda, sem er la kato (kötturinn), 2) það orð, sem skýr-
ir frá verknaðinum, sem framkvæmdur er, umsögn, sem er mangas
(étur) og 3) það sem verður fyrir áhrifum verknaðarins, andlag, þol-
anda, sem er Ia raton (rottuna). Setningin: La kato mangas la raton
þýðir því kötturinn étur rottuna, eins fyrir því, þó við breytum orða-
röðinni og segjum: La raton mangas la kato, eða mangas la raton la
kato, eða la raton la kato mangas. Munið að andlagið (þolandinn) end-
ar ætíð á n, en frumlagið (gerandinn) ekki. Ennfremur að lýsingarorð
standa ávallt í sama falli og tölu og nafnorðin, sem þau eiga við. Dæmi:
Li havas purajn manojn — hann hefir hreinar hendur.
Mi vidas altan domon — ég sé hátt hús.
Mi amas belan fraúlino — ég elska fallega stúlku.
Leiðrétting. I síðasta tölublaði var villa í esperanto námskeiðinu. í
þriðja dálki, 4. línu að ofan stendur: seg gi estas varma, á að vera sed
gi estas varma.
Notkun vínanda á
benzínvélar
Framh. af 11. síðu
benzínið og fá úr því sífellt
hærri „octane“-tölur. Þvert á
móti gætu þær ýtt undir með
þeim endurbótum, því hvað svo
sem eldsneytið er fullkomið,
sem í geyminum er, þá getur
vökvainngjöfin bætt það um
nokkur stig.
Hvert einasta stig, áleiðis til
hærri „octane“ er þýðingarmik-
ill áfangi í áttina að olíusparn-
aði. Vökva-innsprautun gefur
góðar vonir með að gegna þýð-
Svör við Hver getur svarað rétt?
í siðasta blaði.
1. Pétur Guðjohnsson.
2. „Abstrakt": Þegar málarinn
hefur ekkert í huga, þegar hann
er að mála. „Representantiv
kunst“: Ef málarinn hefur fyr-
irmynd fyrir málverkinu. And-
stætt „abstrakt".
3. Glatgow.
4. Empire-stíllinn.
5. Kínverjar.
ingarmiklu hlutverki, að full-
komna hreyfilinn og gera hann
ódýrari í rekstri. (Lausl. þýtt).
Góðir lesendur!
Ritnefndin hefir ákveðið að
hefja þátt hér í blaðinu undir
þessari fyrirsögn. Hlutverk hans
er m. a. að gefa ykkur tækifæri
til að láta álit ykkar á blaðinu í
ljós, benda á það, sem ykkur
finnst miður fara og koma jafn-
framt með tillögur til úrbóta, ef
þær eru fyrir hendi. Auðvitað er
líka ætlast til að þið hælið rit-
nefndinni svolítið.
Einnig á þátturinn að vera
vettvangur ýmissa annarra
mála, þar sem þið t. d. getið
komið með fyrirspurnir varð-
andi hin fjölmörgu áhugamál
ykkar, og mun verða reynt að
leysa úr þeim eftir föngum.
„Okkar á milli sagt“, þetta á
að verða nokkurs konar „bað-
stofuhjal" um ýmislegt efni úr
„daglega lífinu“, sem „bæjar-
pósturinn“ flytur Iðnnemanum,
en hann mun síðan sjá um að
það „bergmáli" út um lands-
byggðina.
Sem sagt, eins konar „Hannes
á horninu“ Iðnnemans.
■JlllllllllllllllllllllllllllllllltllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIl'ÍlllllliJ
= Iðnnemar! =
1 Skrifstofa Iðnnemasam- 1
| bandsins er opin alla fimmtu |
í daga kl. 5.30—7.00 e. h. Þar i
§ eru gefnar ýmsar upplýsing- f
= ar um samtökin. — Þar eru i
Í einnig gefnar margvíslegar |
| upplýsingar er snerta iðn- \
Í aðarmál, lög um iðnaðarnám =
= o. fl. — Iðnnemar, leytið upp- |
Í lýsinga hjá stéttarsamtökum i
í ykkar sjálfra. [
■ IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII*r-*llllllllllllllllllllllllllll
IÐNNEMINM
13