Nýtt kirkjublað - 15.06.1909, Blaðsíða 2

NÝTT KTjlK.TtjBLAÖ
Nunnurnar:
Hvílið bæði blítt frá þraulum,
böli og ást á jarðlífs brautum,
eilíft félag þráðuð þið!
Hverfi mæða,
heim til hæða,
heim í Drottins ljós og frið.
M. J.
Ijlbelarð og jfelóísa.
Á gullöld íslenzku kristninnar, þegar þeir sátu að stólum
Gissur Isleifsson og heilagur Jón, var Abelarð uppi, suður á
Frakklandi, eitt hið allra skærasta andans ljós í kristinni
kirkju.
Hann deyr 1142, rúmÍfega sextugur.
Abelarð var svo langt á undan sínum tíma, að það stóð
eigi til að hann fengi verulegt fylgi. Klerkdómurinn með
munklífis bugsjónirnar var að ná beimsvöldunum, og leik-
menn voru of sinnulitlir og mentunarsnauðir til að skilja
hann.
Þegar munkarnir geta yfirstigið hann, færist miðalda-
myrkrið yfir með skólaspekinni, sem enn situr að völdum í
katólsku kirkjunni, og viða fyrir utan hana.
Frægastur er hann fyrir rannsóknarfrelsið, sem var svo
alveg einstakt á þeirri öld: Hver mannssál á að byggjasína
trú á sjálfstæðri rannsókn og hugsun. Hver verður að fá
að móta sér sannfæring sína í fullu frelsi. Lúter tekur síð-
an upp hugsanir hans, og heldur uppi því merki, meðan hann
enn var ungur og óbilaður og óskemdur af áhyggjum og
trúarstælum.
Maðurinn trúir ekki beint af því að það er nú svo og svo í
biblíunni, heldur af því að maðurinn sjálfur sannfærist um
trúar fullgildi þess og þess.
Mæliu skynsamleg rök eigi komast að í trúarmálum,
væri ómögulegt að bera lil baka villukenningar, eða leiðrétta
neitt í trúarefnum.
Slíkar voru kenningar Abelarðs.