Nýtt kirkjublað - 01.09.1910, Page 2

194
NÝTT KIRKJUBLAÐ
Hóladýrðin forna varð í huga mínum sem Ijúfur draum-
ur, sem eg að vísu hafði enga von um, að rætast myndi.
Þó var sem nýrri birtu brygði yfir Hóla, er þeir fyrir
drengilega forgöngu sæmdarmannsins Gunnlögs sál. Briems
urðu búnaðarskólasetur Norðurlands fyrir liðugum fjórðungi
aldar.
Það var ný dagrenning yfir Hólastað eftir meira en 80
ára dimma nótt.
Höfuðból norðlenzkrar bændamenningar gátu Hólar oi’ðið
á þennan hátt.
Mér var það gleðileg tilhugsun og sjálfsagt mörgum Skag-
firðingi.
Ef til vill ofmikið sagt, að búnaðarskólastofnun á Hólum
væri í fullu samræmi við hugsjón Illuga prests, en fjarri henni
lá það vissulega ekki, að efla menning og andlegan þroska ís-
lenzku bændastéttarinnar.
Hvað hafði og Hólaskóli hinn forni verið?
Aðalmenningarstöð íslenzkra bænda, þött vígðir væri Hóla-
menn flestir til kennimannlegs embættis. Um alla hans daga
báru íslenzku prestarnir alþýðumentun vora á herðum sér,
þeir voru mentuðustu bændurnir.
Að vísu ekki fjölbreytt mentun, en laus við alt tildur
og tilgerð, og undir henni stóðu sterkar stoðir fornrar mann-
dáðar og menningar.
Hólaskóli endurreistur að vísu í nýrri mynd, en með sömu
hugsjóninni að baki sér og fram undan sér og áður.
Að þessu leyti verður ekki ýkjalangt í sögu Hóla milli
þeirra Illuga prests og Gunnlögs Briems.
Mér var það hvimleið tillaga um árið, er það kom til
mála, að flytja bændaskólann frá Hólum, ef til vildi, á ein-
hverja kauptúnsmölina eða í nánd við hana.
Sú • ráðstöfun rifjaði upp fyrir mér brutlið á Hólum um
næstsíðustu aldamót.
En bændaskólinn fekk að standa þar á höfuðbólinu fræga
og fagra við hjartarætur Norðurlands.
Eg bað biskup minn hafa heiður og þökk fyrir, er hann
í fyrra gjörði það heyrinkunnugt, að hann myndi vígja hinn
nýja vígslubiskup norðanlands „Heima á Hólum“ og halda þar
prestastefnu.