Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1956, Blaðsíða 2

2
TlMARIT IÐNAÐARMANNA
að Landssambandið teldi samiþykkt
þess aðeins spor i rétta átt, en að
lokatakmarkinu væri ekki náð, fyrr
en Alþingi og ríkisstjórn sýndu í
verki sama stuðning við lánastofn-
anir iðnaðarins, og lánastofnanir
landbúnaðar og sjávarútvegs.
Frumvarpið náði þó ekki sam-
þykki Alþingis, en bar þann árang-
ur, að framlagið til Iðnlánasjóðs
var á fjárlögum hækkað upp í kr.
450.000,00.
Frv. þetta var enn flutt i byrjun
þessa þings af þeim Magnúsi Jóns-
syni og Jólianni Hafstein, og taka
flm. m. a. fram í greinargerð, að
frá því er Iðnlánasjóður tók til
starfa skv. lögum frá 1935, hafi liann
verið nær eina lánastofnunin i
landinu, er veitti iðnaði og iðju
sanmingsbundin lán til langs tíma
með hagstæðum vaxtakjörum. Hafi
starfsemi sjóðsins því komið mörg-
um að góðum notum, svo langt sem
hún hafi náð, en starfsfé sjóðsins
'hafi frá byrjun verið alltof lítið, en
þarfir iðnaðarins fyrir aukið láns-
fé vaxið með ári hverju. Þróun
iðnaðarins hafi og verið sérstaklega
ör undanfarin ár, og sé hann nú
mikilsverður þáttur í atvinnulífi
landsmanna, þriðji höfuðatvinnu-
vegurinn við hlið landbúnaðar og
sjávarútvegs. Með þvi að auka fjár-
ráð Iðnlánasjóðs séu iðju og iðnaði
veittir auknir möguleikar til nauð-
synlegrar fjárfestingar.
IÐNAÐURINN FÁI SJÁLFUR AÐ
BYGGJA UPP SINN STOFNLÁNA-
SJÓÐ.
Eftir að framangreind samþykkt
síðasta Iðnþings um byggingarlána-
sjóð var birt, fluttu sömu þingmenn
og standa að fyrrgreindu frv. ann-
að frv., þar sem lagt er til, að gjald
af innlendum tollvörutegundum
skiptist að jöfnu milli ríkissjóðs og
Iðnlánasjóðs. í greinargerð vísa
flm. fyrst til frv. síns um Iðnlána-
sjóð, er að framan greinir, en segja
síðan:
„Síðan frv. þetta var lagt fram,
hefir Iðnþing rætt ýtarlega lánamál
iðnaðarins og Iagt áherzlu á nauð-
syn þess, að iðnaðurinn fái sér-
stakan byggingarlánasjóð, hliðstæð-
an stofnlánasjóðum landbúnaðar og
sjávarútvegs."
Flm. telja hér um fullkomið sann-
girnismál að ræða, vegna hinnar
miklu þjóðhagslegu þýðingar iðn-
aðarins, en Iðnlánasjóður sé nú
þess alls ómegnugur að veita lán
til stórframkvæmda, og tvöföldun
á framlagi til hans bæti ekki úr
þessari miklu þörf, heldur sé með
þvi aðeins leitast við að auðvelda
sjóðnum að hlaupa undir bagga með
smálánveitingum, þvi þótt sjóður-
inn hafi ekki getað veitt stórlán,
hafi hann samt tryggt mörgum iðn-
fyrirtækjum starfsgrundvöll.
Ennfremur segja flm. í greinar-
gerð, að þeir telji sjálfsagt, að Al-
þingi mæti sanngjörnum óskum iðn-
aðarsamtakanna um stofnlánasjóð.
Þeir benda á, að Fiskveiðasjóður sé
byggður upp af sjávarútveginum
sjálfum með ákveðnu gjaldi af sjáv-
arafurðum, og á sama hátt sýnist
eðlilegt og sanngjarnt að iðnaður-
inn njóti sjálfur að verulegu leyti
þess gjalds, sem honum er gert að
greiða af framleiðslu sinni. Loks
vísa flm. til þess, að þeir hafi áður
iagt til, að Iðnlánasjóður verði ein-
göngu stofnlánasjóður, og virðist
þeim því heppilegra að leysa stofn-
lánaþörfina í gegnum liann, en að
stofna nýjan sjóð.
Á frv. til fjárlaga fyrir árið 1957
er gjald af innlendum tollvöruteg-
undum áætlað 11 millj. króna, og
er þannig með framangreindu frv.
lagt til, að Iðnlánasjóður fái þarna
árlegt framlag, er nú mundi nema
eigi minna en 5,5 millj. króna. Væri
að því mikill fengur, þar sem eins
árs framlag næmi þá hærri upphæð,
en allt það fé, sem sjóðurinn hefir
nú til umráða, eftir 20 ára starf,
sem er aðeins ca 4,7 millj. króna.
Má í þvi sambandi minna á, að frá
stofnun Iðnlánasjóðs var árlegt
framlag ríkissjóðs kr. 25.000,00 fram
til ársins 1941, en þá var það hækk-
að í kr. 65.000,00, og árið 1946 var
það loks hækkað i kr. 300.000,00, og
stendur svo enn, þótt framlagið
hafi verið hækkað i kr. 450.000,00 á
fjárlögum tveggja siðustu ára.
Ekki er þó síður ástæða til þess
að veita þvi athygli, að hér er lagt
til, að farið sé inn á nýja braut, sem
er sú, að iðnaðurinn fái tækifæri
til þess að byggja sjálfur upp sína
lánastofnun, með því að til hennar
renni hluti af því mikla fjármagni,
sem árlega rennur til rikissjóðs frá
iðnaðinum. Kemur þá og til álita,
þar sem innlendar tollvörutegundir
eru aðeins litið brot af innlendu
iðnaðarframleiðslunni, hvort Iðn-
lánasjóður gæti eigi á einhvern hátt
notið tekna af allri seldri iðnaðar-
framleiðslu og þjónustu, og liggur
þá beinast við, eins og nú er málum
háttað, að tiltekinn hluti þess sölu-
skatts, sem iðnaðurinn greiðir, yrði
látinn renna i Iðnlánasjóð.
FYRIRHEIT IÐNAÐAR-
MÁLARÁÐHERRA.
Þegar fyrrgreint frv. til laga um
Iðnlánasjóð kom til 1. umræðu á
Alþingi um miðjan nóv. s.l. kvaddi
iðnaðarmálaráðherra, Gylfi Þ.
Gislason, sér hljóðs og lýsti afstöðu
sinni til Iðnlánasjóðs. Hann sagði
að iðnaðurinn væri nú orðinn lang-
stærsti atvinnuvegur þjóðarinnar,
og væri þvi fyllsta ástæða til þess
að hyggja að því, hvernig að hon-
um væri búið hvað lán snerti. Til
skannns tíma hefði aðeins verið til
ein stofnun, er hefði átt að sjá iðn-
aðinum fyrir lánum, þ. e. Iðnlána-
sjóður. Hefði hann átt að sjá um
stofnlán, en síðan hefði Iðnaðar-
bankinn verið stofnaður til þess að
sjá um rekstrarlán. Ráðherrann
gerði síðan samanburð á stofnlánum
til atvinnuveganna, og sýndi fram
á, að árið 1955 hefði sjávarútveg-
urinn fengið 12 milljónir króna og
landbúnaðurinn 52 milljónir króna
til stofnlána, en iðnaðurinn aðeins
0,4 millj. króna. Kvaðst hann ekki
telja eftir það fé, sem færi til land-
búnaðar og sjávarútvegs, en iðnað-
urinn þyrfti einnig að fá sinn hlut.
Væru lánsfjármál iðnaðarins og nú
i athugun hjá rikisstjórninni, og
mætti brátt vænta tillagna hennar
um eflingu Iðnlánasjóðs.
Vert er að fagna þessuin yfirlýs-
ingum iðnaðarmálaráðherra, þar
sem þær gefa vonir um, að í tillög-
um ríkisstjórnarinnar verði búið
svo um hnútana, að iðnaðurinn fái
sinn hlut réttan. Hljóta rnenn að
bíða þeirra lillagna með eftirvænt-
ingu, og að öllu samanlögðu virðist
rökstudd ástæða til þess að mega
vænta þess, að Iðnlánasjóður verði
efldur verulega, áður en yfirstand-
andi Alþingi lýkur störfum. Mun
verða fylgst af athygli með því,
hver afstaða Alþingis verður til
þessa mikla nauðsynja- og réttlætis-
máls iðnaðarins.