Vikan - 08.04.1954, Blaðsíða 10

^IIMIIIIIIIIIMIIIII........ 1,,
t fi f
MMJULL
BITSTJÓRI: ELIN PALMADÓTTIB
rU ■|llllll■■l■lll■llll■llllll■ll■llll■llll■lllllll■lllll■lll■ll■llllllllllllll■■IIM**MIIII■llll■llllllll•llllllllllllllllllll■llllllll■l■llll■ll■l••llllP''
PÁSKASIÐIR OG PÁSKARÉTTIR
HÉR á Islandi er lítið um
páskasiði og pástarétti,
nema hvað við höfum tekið
upp þann sið, sem algengur
er víða um heim, að gefa
páskaegg. Þessi heiðni siður
hefur einhvern veginn bland-
ast saman við hina mjög svo
kristnu hátíð. Eggið var sem-
sagt tákn upprisu í augum
heiðinna manna.
Á Norðurlöndum eru hænueg'g'
mikið notuð til hátíðabrigða á
páskunum og þá oft skreytt á
mjög hugkvæman hátt. Sumir
láta sér nægja að sjóða þau og
mála alla vega lit. Síðan er þeim
raðað í körfu, sem höfð er á
morgunverðarborðinu á páskadag.
Aðrir búa til úr eggjunum ljúf-
fenga rétti.
Danskt páskabrauð.
Idönsku blaði er brauð, smurt
á eftirfarandi hátt, kallað
páskabrauð og ætlað á morgun-
verðar- eða kvöldborð: Skorpan
er skorin af franskbrauðsneiðum,
sem síðan eru steiktar í nægu
smjörlíki. Eggin eru harðsoðin og
skorin í tvennt. Þegar brauðsneið-
arnar eru orðnar kaldar, er hálft
egg lagt ófan á hverja sneið,
mayonnaisi sprautað I kring og
lítil klessa sett á eggið, og ein
rækja á toppinn. Þetta lítur ljóm-
andi vel út á borðinu, ekki síst
ef salatblöðum og tómötum er
líka raðað á fatið.
Eina fjölskyldu hef ég heyrt
um í Danmörku, sem heldur
páskana næstum eins hátíðlega
og jólin og finnur upp á ýmsu til
hátíðabrigða. Meðal annars safn-
ast fjölskyldan saman laugardag-
inn fyrir páskadag og skiptist á
um að hræra í stórri skál með
eggjasnapsi, og sá sem hrærir
segir sögu. Þegar allir hafa lokið
sinni sögu, er snapsinum skipt í
glösin (eftir aldri og lyst). Hver
bætir svo út í eggjasnapsinn sinn
því, sem honum þykir bezt: möndl-
um, rifnu súkkulaði, ávaxtamauki,
portvíni — eða gömlu rommi.
Á páskadagsmorgunn fer hús-
bóndinn snemma fram úr og fel-
ur lítil páskaegg í silkipappír
víðsvegar um stofuna: innan um
blómin, bak við útvarpið o. s. frv.
— en húsmóðirin skreytir morg-
unverðarborðið með páskaliljum,
gulum ungum og mislitum eggj-
um. Og þegar börnin koma á
fætur, fara þau í eggjaleit, hvert
með sína körfu.
Franskur eggjaréttur.
1r Frakklandi eru egg líka talin
sjálfsögð í páskamatinn. Hér
er franskur réttur, sem margir
nota á páskunum. Hann heitir:
Æufs a la Neige, og í hann þarf
6 egg, 1 pott af mjólk, 150 gr.
af sykri og salt.
Sykrinum er bætt út í mjólk-
ina og suðan látin koma upp.
Hvíturnar skildar frá rauðunum
í eggjunum og þær stífþeyttar.
Um leið og suðan kemur upp í
mjólkinni, er þeyttri hvítunni
skvett út í, einni matskeið í einu.
Eggjahvítunum snúið við og suð-
an látin koma upp aftur (það tek-
ur aðeins 50—60 sek). Þá er heitri
mjólkinni hellt yfir eggjarauðurn-
ar, salti og vanilludropum bætt í
eftir smekk og hún hituð við mjög
hægan hita. Hrært í meðan þetta
er að þykkna, en það má ekki
sjóða. Hellt í skál og þegar rétt-
urinn er orðinn kaldur, eru eggja-
hviturnar settar ofan á.
Kússnesk páskakaka.
UM daginn rakst ég i blaði á
gamla rússneska páskaköku,
sem kemur okkur Islendingum dá-
lítið einkennilega fyrir sjónir.
Mér er ekki kunnugt um það,
hvort hún er enn borðuð í heim-
kynnum sínum, en rússneskir út-
lagar viða um heim, láta hana
aldrei vanta á páskaborðið. Kak-
an er kölluð Paskha og er venju-
lega búin til í þar til gerðum
kassa, sem kræktur er saman á
hornunum, en venjulegur blómst-
urpottur getur vel komið i stað
formsins, ef tvöfalt lag af votu
gasefni er lagt inn í hann. Óþörf
væta getur þá lekið út um gatið
á botni blómsturpottsins. Og svona
er þá uppskriftin (á 24 diska):
4% pund af mjúkum osti, 18
eggjarauður, 3 msk. vanilla,
1 y2 bolli sykur, 1 bolli þykkur
rjómi, 680 gr. smjör, 225 gr.
blandaðir og sykraðir ávextir,
1 bolli af hvítum sundur-
skornum möndlum.
Gasefni er látið í sigti og diskur
undir. Síðan er osturinn látinn
standa í 8 klukkustundir í sigt-
inu og eitthvað þungt ofan á hon-
um. Þegar hann er orðinn þurr,
er honum þrýst í gegnum gróft
sigti eða kairtöflukvörn. Eggja-
rauðurnar hrærðar, þangað til þær
eru orðnar léttar i sér, en þá er
vanillu og sykri hrært vel saman
við. Rjómanum bætt út í og hrært
í. Síðan er smjörið brætt við lit-
inn hita og kælt. Þegar það er
orðið ilvolgt, er það hrært saman
við. Ávöxtunum og hnetunum
bætt út í.
Nú er tvöfalt gasefni sett inn-
an í formið (eða blómsturpott-
inn), það vætt og deiginu hellt
i það. Formið er svo látið standa
á diski í ísskápnum í nokkra
klukkutíma, en þá er kökunni
hvolft á disk og hún skreytt með
lituðum brjóstsykri og nýjum
blómum, eftir efnum og ástæðum
heimilisins. Oft er hafður kross
á einni hliðinni og stafirnir XB
á annarri. Þeir tákna „Kristos
voskresye“ — Kristur er uppris-
inn.
Venjulega segir heimilisfólkið
líka þessi orð hvert við annað,
þegar það kemur heim frá mið-
næturmessunni og lætur þrjá
kossa fylgja. Svarið er: „Hann er
vissulega upprisinn“.
Og áður fyrr var sezt að íburð-
armestu máltið ársins um nóttina,
þegar komið var frá messunni.
Stundum var þá kakan á mynd-
inni borðuð sem ábætir oða hún
geymd til næsta dags með síð-
degisteinu.
Heitt brauð með osti
og aspargus.
ENNILEGA eigum við fransk-
brauð og ost heima um pásk-
ana, en þá væri líka gott að eiga
aspargusdós í skápnum, ef gestir
skyldu koma óvænt. Brauðið er
smurt, ostur og aspargus sett of-
an á, brauöið vafið upp og stung-
ið í það eldspýtu (brennistein-
inn verður að brjóta af). Síðan er
brauðinu stungið i ofninn svolitla
stund. Þá bráðnar osturinn og
aspargusinn inn í brauðið. Borið
á borð heitt. Það er líka fallegt
að stinga kokteilpinnum í brauð-
ið í stað eldspýtnanna, áður en
það er borið á borð.
En nú er ekki hægt að geyma
leyfarnar af aspargusnum, eftir
að búið er að opna dósina, en þá
er ágsett að nota hann í súpu dag-
inn eftir. Súpuna má baka upp
með soðinu úr dósinni og hafa
bitana heila í henni.
Kuldi og fjallaloft éru hressandi og lífgandi. Hjartað
slær örar, taugarnar endurnærast. Húðin tekur einnig
við meiri blóðstraum, en kuldi og væta draga fró henni
verðmæt lífefni. Svo sem kunnugt er, hættir henni til að
verða grófgerð, rauðleit og sprungin ó þessum tíma órs.
Einfaldasta róðið við pessu erað nota NIVEA-CREME, vegna
pess að pað inniheldur Eucerit, sem bæði verndar húðina
gegn’ utanaðkomandi óhrifum og stælir hana gegn óföllum.
U
<
10