Vikan - 29.04.1976, Qupperneq 21

UT UM nLLON
„Afganginum af ofannefndu fé
skal varið til að stofna alþýðu-
bókasafn í Reykjavík undir stjórn
bæjarstjórnar."
Stofnun safnsins var síðan
Elfa Björk Gunnarsdóttir borgar-
bókavörður á skrifstofu sinni /
Esjubergi.
Lánþegi f Só/heimasafni.
ákveðin á fundi bæjarstjórnar 18.
nóvember 1920, það nefnt Alþýðu-
bókasafniðog útvegað húsnæði að
Skólavörðustíg 3 — i húsi, sem nú
hefur verið rifið. Sigurgeir Frið-
riksson var ráðinn bókavörður, en
hann var þá eini sérmenntaði
bókavörðurinn á Islandi.
Bókakostur safnsins fyrsta árið
var i kringum 1000 bækur, og var
uppistaðan i safninu bækur Bjarn-
héðins Jónssonar járnsmiðs, sem
safnið festi kaup á 1922. Ekki
þætti það stórt almenningsbóka-
safn nú, sem ekki hefði til útlána
nema þúsund eintök, en um
borgarbókasafnið má með sanni
segja, að mjór er mikils vísir, því
að í árslok 1975 var bókakostur
safnsins 255.230 bækur, og til að
sýna, hve ört safnið hefur bætt við
bókakostinn síðustu ár má nefna,
að árið 1967 átti safnið 114.542
bækur, eða rúmlega helmingi
færri en nú. Þó er mikil rýrnun á
bókum í stóru safni eins og
borgarbókasafninu, því að bækur
endast ekki endalaust, hve vel
sem farið er með þær. Sem dæmi
um rýrnunina má geta þess, að á
síðastliðnu ári voru afskrifaðar
7386 bækur í borgarbókasafni.
Alþýðubókasafnið var eins og
áður sagði fyrst til húsa að
Skólavörðustíg 3. Þaðan flutti
safnið árið 1928 á fyrstu hæðina í
Ingólfsstræti 12. Þar var safnið til
húsa allt til ársins 1952, að því var
sagt upp húsnæðinu og það varð
að flytja í skyndi þaðan. Á þessu
tímabili, nánar tiltekið árið 1936,
var nafni safnsins breytt og það
nefnt Bæjarbókasafn Reykjavíkur.
Þegar safnið varð húsnæðislaust,
festi Reykjavíkurbær kaup á hús-
eigninni Þingholtsstræti 29A —
Esjubergi — og hafðist handa við
að gera það úr garði sem bóka-
safnshús. Breytingarnar tóku all-
langan tíma og var safnið ekki
opnaö í Esjubergi fyrr en 1. janúar
1954. Hafði starfsemi þess þá
legið niðri í tæp tvö ár. I Esjubergi
hefur aðalsafn Borgarbókasafns
Reykjavíkur, en svo hefur safnið
heitið síðan um áramót 1961—61,
verið allar götur síðan og verður
væntanlega, þar til nýtt Borgar-
bókasafn verður risið í nýja bæjar-
kjarnanum í Kringlumýri, en teikn-
ingar af þeirri bókhlöðu eru full-
gerðar.
Sigurgeir Friðriksson var bóka-
vörður Alþýðubókasafnsins frá
stofnun þess til dauöadags í mal
1942. Lára Pálsdóttir var þá settur
yfirbókavörður til næstu áramóta,
en þá tók Snorri Hjartarson við
starfinu. Um áramótin 1916—62
varð Snorri fyrsti borgarbóka-
vörður í Reykjavík og gegndi þvl
starfi til 30. júnf 1966, þegar Eiríkur
Hreinn Finnbogason var skipaður
borgarbókavörður I hans staö.
Eiríkur Hreinn lét af starfinu I
endaðan nóvember slðastliðinn,
og I hans staö var Elfa Björk
Gunnarsdóttir skipuö borgarbóka-
vöröur. Þegar við litum inn á
skrifstofu Elfu Bjarkar I gamla
Esjubergi á dögunum, byrjaði hún
á að sýna okkur teikningar af nýja
Borgarbókasafninu, sem hún
kvaöst ákaflega ánægð með og
sagðist hún vona, aö það yröi reist
hið fyrsta, svo aö starfsaöstaða
aðalsafnsins batnaði, en hún væri
ekki sem best I Esjubergi, þótt
húsið sé fagurt og rómantlskt.
Lánþegar i aðalsafni bera saman bækur sínar.
Þóra Sigurbjörnsdóttir við vinnu i aðalsafni.
Lesstofugestir i Esjubergi niðursokknir i bók/egar iðkanir.
18. TBL. VIKAN 21