Vikan - 04.05.1939, Side 17

Nr. 18, 1939
VIKAN
17
Ógœfa Evu ...
Kristján Sig. Kristjánsson:
að var niðdimm nótt. — Suðvestan
stormurinn æddi um borgina og um-
hverfið. Rigningin dundi á húsaþökunum
og rann í lækjum um göturnar. Ekkert
heyrðist nema hvinurinn í storminum og
niðurinn í rigningunni, sem steyptist í stór-
um gusum út af þakbrúnunum.
En borgarbúarnir nutu hvíldar og
drauma. Fæstir þeirra vissu, hvað veðrinu
leið. En ekki gátu allir notið næturfriðar
og drauma. Eitt dæmi þess var að sjá á
afskekktum stað niður við höfn. Þar hafði
ung stúlka numið staðar í skjóli við báta,
sem þar voru á hvolfi. Þar sat hún og
horfði út í náttmyrkrið. Daufur bjarmi frá
næsta ljósi á hafnarbakkanum skein á
andlit hennar. Skuggi örvæntingarinnar
hvíldi þar yfir hverjum drætti. Regnið
dundi á herðum hennar og höfði, en hún
gaf því engan gaum.
En skammt frá henni stóð miðaldra
kona, sem auðsjáanlega hafði veitt ungu
stúlkunni eftirför. Þegar konan hafði stað-
ið þarna nokkra stund, færði hún sig nær
stúlkunni, sem auðsjáanlega vissi ekki af
neinum í nánd. En svo gekk konan til
hennar og laut að henni. Stúlkunni brá við
þessa óvæntu sjón. Hún reis á fætur og
ætlaði að leggja á flótta, en áttaði sig þó
fljótlega. Rödd konunnar var svo undar-
lega aðlaðandi. Og það var svo að sjá, að
áhrifavald hennar héldi stúlkunni fastri.
Hún leyfði konunni að taka undir hönd sér
og leiða sig. Þær mjökuðust síðan hægt
áfram móti storminum, frá myrkri höfn-
inni og inn í eina aðalgötuna. Bifreið kom
þjótandi á móti þeim, og þær færðu sig
upp á gangstéttina. Þær börðust svo áfram
mót regni og stormi. Nokkrir vegfarend-
ur mættu þeim og gengu fram hjá, án þess
að gefa þeim gaum. Þær hertu gönguna
og komust loks að litlu húsi í kyrrlátri
götu. Þar átti eldri konan heima og þangað
tók hún stúlkuna inn með sér. — íbúðin
var tvö lítil herbergi og eldhús. Húsmunir
voru snotrir. Allt var þar hreint og fágað.
Konan hlúði að skjólstæðingi sínum eftir
föngum, lét hana fara í þurr föt, gaf henni
heita mjólk og aðra hressingu, og bjó að
henni sem bezt. Lítið höfðu þær talazt við
og vissu engin deili hvor á annarri. Unga
stúlkan var mjög harmþrungin, en lét í
öllu að orðum konunnar. —■ Og nú hófst
viðkynningin. Konan komst fyrst að því,
að stúlkan hét Eva. — En sjálf hét hún
Hulda.
Eva var dóttir fátæks bónda í sveit. Hún
hafði alizt upp í föðurgarði til seytján ára
aldurs. Erfiðleikarnir höfðu oft verið mikl-
ir og þröngt í búi. En marga stundina
hafði hún unað sér við blóm og grænar
grundir að sumrinu, og á vetrum leitaði
hún oft upp í skíðabrekkur og snjóhengj-
ur með systkinum sínum.--------En svo
hafði hún hrifizt inn í strauminn með öðru
ungu fólki. Og straumurinn bar hana með
sér til Reykjavíkur. Þar átti hún nákomna
frænku, sem var gift kona. Hún greiddi
götu Evu eftir megni. Varð það til þess,
að hún komst í Verzlunarskólann og stund-
aði þar nám. Útskrifaðist hún úr skólan-
um með góðri einkunn, og komst að námi
loknu að skrifstofustörfum. Allt lék í lyndi,
og framtíðarhorfurnar voru bjartar. En
svo dó frænka hennar, og hún varð ein-
stæðingur. Ýmsir atburðir gerðust í lífi
hennar og oft valt á ýmsu. Og nú hafði
henni orðið það á að njóta ávaxta af skiln-
ingstré ástarinnar, og fyrir það hafði hún
fallið í ónáð, og örlagavætturinn hafði rek-
ið hana út úr Paradís,
Tildrögin voru þau, að hún hafði kynnzt
ungum manni, Höskuldi að nafni. Hann
var fríður maður sýnum og gleðimaður
mikill. Hann var hrókur alls fagnaðar í
hópi kunningja sinna. Allar meyjar vildu
með honum vera. Það voru því glæstar
vonir og innilegur fögnuður í sál Evu, þeg-
ar Höskuldur valdi hana úr meyjahópnum.
— Þau voru mikið saman, og voru heimu-
lega trúlofuð á annað ár. Hún varpaði sér
áhyggjulaus í faðm hans, trúði honum og
treysti, og gaf honum sig. — En svo fóru
vinstúlkur hennar að segja henni ýmsar
sögur af Höskuldi og gáfu með því í skyn,
að hann mundi ekki vera við eina fjölina
felldur. Sögum þessum gat hún ekki trúað,
— og vildi ekki trúa neinu því, er varpað
gæti skugga á ástir þeirra. Hún mótmælti
því öllu og hélt uppi öflugri vörn í hvert
sinn, sem slíkt bar á góma. En sögurnar
fóru þó ekki fram hjá henni án þess að
hafa áhrif. Hún reyndi eftir megni að verj-
ast áhrifum þeirra, — taldi sér trú um,
að þær væru sprottnar af öfund, og væru
í þeim tilgangi sagðar, að spilla vináttu
hennar og Höskuldar. En þær festu þó
rætur í sál hennar og grófu þar um sig.
Vörninni hélt hún þó uppi af fremsta
megni, eins og áður. En svo fór að lokum,
að hún komst að raun um, að sögurnar
voru ekki tilhæfulausar. Það kom greini-
lega í ljós í framkomu Höskuldar. Hann
varð fálátari við hana en áður, og fór und-
an í flæmingi, þegar hún minntist á fram-
tíðina. Um sama leyti varð henni Ijóst, að
samvera þeirra mundi á sínum tíma bera
augljósan vitnisburð. Henni varð í fyrstu
ekki ljóst, hvort hún ætti að fagna eða
hryggjast yfir þeirri vitneskju sinni. Áður
hafði hún verið áhyggjulaus. Traust henn-
ar á Höskuldi hafði verið óbifanlegt. En
nú vissi hún ekki, hvers var að vænta. Og
hún vildi ekki trúa því, að hann myndi
bregðast henni, þegar mest reyndi á. Hún
óskaði þess eins, að mál þeirra kæmust í
fast horf. — En allt þetta fór á annan
veg. Allar vonir hennar höfðu brugðizt.
Höskuldur hafði snúið við henni bakinu.
Frá síðasta samfundi þeirra hafði hún
ráfað niður að höfn. Það var um það bil,
sem óveðrið skall á.
Hulda hafði verið á ferð um sömu slóðir.
Einhver innri rödd hafði knúð hana út á
götu. Hún vissi ekki til hvers. En þegar hún
kom út, hafði hún komið auga á Evu, og
fékk hugboð um, að eitthvað væri bogið
við ferðir hennar. — Þannig hafði fundum
þeirra borið saman. Hún sagði Evu frá
þessu undarlega atviki, og Evu fannst það
býsna einkennilegt. En hvað, sem þessu
olli, þá var hún nú komin á heimili þess-
arrar ókunnu konu. — Og nú hafði hún
trúað henni fyrir raunum sínum. Og játn-
ingin hafði gert henni ofurþunga sorgar-
innar léttari. En þegar hún hugsaði um
framtíðina, lagðist þunginn aftur á sál
hennar. Hún sá sjálfa sig sem einmana,
fátæka móður, sem barðist áfram við skort
og erfiðleika. Allar leiðir hlutu að verða
henni lokaðar. Hvernig átti hún að geta
lifað því lífi? — Átti hún að fara heim —
til fátækra foreldra? — Nei, heim gat hún
ekki farið, eins og nú var komið. Hvers
vegna hafði hún hikað — og látið Huldu
hindra sig? Hefði kannske ekki veriðhetra
að láta allt enda í einni svipan? Og nu
fékk hún grátkast á ný. Hjartað barðist
ótt og títt og henni varð erfitt um andar-
dráttinn. — Hulda hagræddi henni í legu-
bekknum og hlóð svæflum undir herðar
hennar. Við það varð henni léttara, og að
stundu liðinni, var grátkastið liðið hjá. En
sömu hugsanirnar héldu áfram að ásækja
hana. Hulda hélt í hönd hennar og virti
hana fyrir sér.
■—- Erfiðleikum þínum hefði ekki verið
lokið, Eva mín, þó að áform þitt hefði tek-
izt, sagði hún svo.
Eva horfði undrandi á hana. — Hafði
Hulda lesið hugsanir hennar? — Henni
fannst undarlegt að verða fyrir slíku. Og
í raun og veru var það alls ekki þægilegt.
Hvernig átti hún að verjast því, að hugs-
anir hennar væru lesnar? — Var ekki rétt-
ast að yfirgefa Huldu og fara aftur út í
myrkrið ? — Hulda horfði athugandi aug-
um á hana, og Eva sá samúð og góðvild
brösa við sér í augum hennar.
— Þú mátt ekki vera hrædd við mig,
góða, mælti Hulda svo. — Alvarlegustu
hætturnar eru venjulega innra með okkur
sjálfum — í okkar eigin skapgerð.
Eva reyndi að yfirvega orð hennar. Hún
hafði aldrei hugsað um þær hættur.
— Nú eru þessar hættur að ógna þér,
hélt Hulda áfram. — Margir hafa átt við
þær hættur að stríða, og sumir hafa orðið
undir í baráttunni. Þeir hafa svift sjálfa
sig lífinu, í þeirri trú, að með því væri
Öllu lokið.
Eva horfði undrandi á Huldu meðan hún
talaði. Hún fann ástúð hennar vefjast um
sig eins og mjúka móðurarma.. Hulda hélt