Vikan - 29.08.1940, Blaðsíða 5

VIKAN, nr. 35, 1940
5
I œfintýraheimi Kyrrahafsins.
Jack London siglir á „Snark-
en“ á milli Kyrrahafseyj-
anna — kemst í tæri við
mannætur — verður að fara
heim vegna fjárhagsvand-
ræða, en hverfur svo aftur
til baka og heldur áfram
ferðinni.
ann 6. desember 1907 komu Jack og
Charmian London til Marquesaseyj-
anna og vörpuðu akkerum í Tai-o-haé-fló-
anum eftir tveggja mánaða hættulega ferð.
Þau höfðu lent inn á lognsvæði svo að
,,Snarken“ lá hreyfingarlaus í marga daga,
og í hitabeltisskúrum, sem hvað eftir ann-
að höfðu nærri brotið þetta leka bátkríli
eins og eldspýtu. I tvo mánúði höfðu þau
ekki séð svo mikið sem segl eða reyk frá
nokkru skipi. Helmingnum af vatnsforða
þeirra skolaði fyrir borð, og þau hefðu
vafalaust dáið úr þorsta, ef forsjónin hefði
ekki sent þeim regnskúr, þegar mest lá
við. 1 augum Jacks var það lífshættan,
sem gaf ferðinni mest gildi. Hann var
heillaður eins og hrifnæmur unglingur.
Hann stýrði „Snarken“, veiddi höfrunga,
hákarla og sæskjaldbökur, lá endilangur
á framlúgunni og andaði að sér söltu sæ-
loftinu, skrifaði á hverjum degi 1000 orð
af „Martin Eden“ og auk þess margar
spennandi greinar.
I Nukuhiva leigði Jack sér húsið, sem
rithöfundurinn Robert Louis Stevenson
hafði dvalið svo lengi í, þegar hann var á
Marquesaseyjunum. Undir eins og áhöfn-
in var búin að ganga frá „Snarken“, fór
hún öll ríðandi inn í hinn dásamlega
Hapaa-dal, þar sem Melville segir í bók
sinni, að búi hraustur, herskár ættflokk-
ur, sem lifi þarna í frjósömum hitabeltis-
garði. En nú þegar Jack reið í gegnum
dalinn, var hann óræktaður og vaxinn ill-
gresi og frumskógum, og þeir fáu íbúar
dalsins, sem höfðu lifað af þá sjúkdóma,
sem menning hins hvíta kynstofns hafði
fært þeim, báru með sér einkenni dauð-
ans. Hann skrifaði þungorða grein um
gereyðingu þessa glæsilega kynstofns,
sem hann í virðingarskyni við Melville
kallaði Typee.
„Allur þróttur, öll fegurð er horfin, og
í Typee-dalnum búa fimmtíu volaðir aum-
irigjar í heljargreipum holdsveiki, berkla
og elefantiasis. Lífið er að rotna í sundur
í þessum dásamlega garði.“
Eftir tólf daga viðdvöl sigldi hann af
stað í áttina til Tahiti, þar sem póstur
beið hans. Þar frétti hann, að „Snarken“
væri enn þá einu sinni talinn af, og að
sjómennirnir í San Francisco hefðu bent á
spádóma sína um, að hann mundi farast,
af því að hann væri svo illa byggður og
illa útbúinn. Mörg af blöðunum fluttu
greinar, þar sem þau hörmuðu það ein-
læglega, að Ameríka hefði misst svo ungan
og efnilegan rithöfund, en ýms önnur blöð
ásökuðu hann um að breiða út kviksögur
um dauða sinn, einungis til að vekja eftir-
tekt á sér.
Banki nokkur í Oakland, sem var sann-
færður um, að hann lægi á botni Kyrra-
hafsins, sagði upp veðsetningunni í húsi
Flóru. Nokkrar ávísanir, sem Jack hafði
gefið út í Hilo voru afsagðar í öðrum banka
í Oakland með áletruninni „engin inneign
fyrir“, og var þessu hampað mikið í blöð-
unum.
Jack hafði gefið Ninettu Eames umboð
til að stjórna f jármálum sínum. Hún hafði
ákveðið sér tíu dollara laun á mánuði fyrir
það, en hækkaði það nú upp í tuttugu
dollara, auk þeirra fjörutíu dollara, sem
hún tók í leigu fyrir herbergin í „Wake
Robin“, en Jack notaði ekki neitt. Þegar
Jack fór í gegnum reikningana, sá hann,
að hún hafði notað 1000 dollara til að
byggja við hlöðuna á Hills Ranch, svo að
ráðsmaðurinn og kona hans gætu búið þar.
I desember höfðu verið notaðir 1400 doll-
arar handa Flóru, Johnny Miller, Jenny
gömlu, Bessie og tveim dætrum hennar, í
vinnulaun, til matar og efniskaupa á bú-
garðinum og til þess að borga vátrygg-
ingar. Annar reikningur, sem samtals nam
1000 dollurum, var fyrir útbúnað á
„Snarken“, allt frá 4000 lítrum af olíu upp
í 100 pakka af egypskum sigarettum og
tíu dósir af brjóstsykri.
Og auk allra þessara útgjalda kostaði
útgerðin á „Snarken“ 1000 dollara á mán-
uði. Þó að „Macmillan“ hefði borgað hon-
um í desember 5500 dollara í ágóðahluta,
þó að hann hefði selt blaðinu „Century"
„Listin að kynda bál“, fyrir 350 dollara,
þó að Ninetta Eames hefði selt fjögur
handrit, og þó að komið hefðu peningar
frá enskum, frönskum, skandinaviskum,
þýzkum og ítölskum umboðsmönnum,
komst hann að þeirri niðurstöðu, að í
fyrstu viku ársins 1908 var aleiga hans
sextíu og sex dollarar og engin von um
nýjar tekjur í nánustu framtíð.
Gufuskipið „Mariposa" lá í höfninni
ferðbúið til San Francisco. Jack ákvað að
fara heim og reyna að koma lagi á fjár-
mál sín. Hvernig hann fór að krækja sér
í peninga fyrir farmiðum handa sér og
Charmian, var ráðgáta. Hann skildi
„Snarken“ eftir í vörzlum Warrens skip-
stjóra og skipshafnarinnar. Allir ættingjar
hans, sem beðið höfðu kvíðafullir eftir
bréfi frá honum með „Mariposa“, urðu
undrandi, þegar þeir fréttu, að hann væri
kominn til San Francisco. Margir ásökuðu
hann um að hafa hætt við langferðma.
Þegar hann sagði þeim öllum, að hann
ætlaði að fara með „Mariposa", þegar hún
færi aftur eftir viku, reyndu þeir vinir
hans, sem ekki hlógu vantrúaðir að hon-
Typee-dalurinn, sem rithöfundurinn Melville halði lýst sem fögrum garði með hitabeltisgróðri,
varð Jack mikil vonbrigði. „Lífið er að rotna í sundur í þessum dásamlega garði“, skrifaði hann.