Vikan - 26.09.1940, Blaðsíða 10

10
VIKAN, nr. 39, 1940
Afskorin blóm.
Hvað er hægt að gera til þess að
þau lif'i sem lengst?
Þýzk kona varð fyrir nokkrum árum doktor á
því að skrifa ritgerð um það, hvemig eigi að
meðhöndla afskorin blóm til þess að þau lifi sem
lengst.
Árangurinn af tilraunum þessa þýzka kven-
doktors, sem vel er þess virði, að honum sé gaum-
ur gefinn, má draga saman í eftirfarandi grund-
vallarreglur:
1. Ending blóma með trékenndum stöngli
verður meiri ef hann er skásneiddur — því stærri
sem skurðflöturinn er, því meira vatn getur legg-
urinn drukkið í sig. Á chrysanthemum, levkoj og
öðmm svipuðum plöntum er gott að kljúfa upp í
legginn.
2. Safamiklar plöntur (jólastjörnur, valmúar
o. fl.) endast bezt ef leggimr em sviðnir í sárið
eða þeim stungið nokkrar mínútur niður í sjóð-
andi vatn.
3. Bezt er að taka blöðin af þeim hluta stilks-
ins, sem á að vera niðri í vatninu — annars er
hætt við að þau rotni og vond lykt komi úr vatn-
inu.
4. Stuttleggjuð blóm em endingarbetri en
langleggjuð.
5. Blómin lifa lengur í svölu en hlýju lofti. Á
kvöldin er því bezt að taka þau úr stofunni og
setja þau í baðhergið eða eldhúsið eða annað
kaldan stað — forðast ber þó að láta þau vera í
frosti.
6. Afskorin blóm þola illa tóbaksreyk.
7. Hálfvisin eða hangandi blóm er bezt að
setja djúpt í vatnið, til þess að draga úr útgufun.
Við ný blóm er það hins vegar tilgangslaust.
8. Ef blóm með linum leggjum fara að hanga
niður, má hressa upp á þau með því að skera
ögn neðan af stilknum, vefja blómunum inn í
mjúkan pappír og láta þau eins langt niður í
Heimilið
Kemisk fatahreinsun
og pressun.
Matseðillinn.
Kjötréttur: Kjötfars.
1 % kg. kjöt, 45 gr. hveiti, 45 gr. kartöflumjöl,
4% peli mjólk eða rjómi og þrjár teskeiðar salt.
Kjötið er þvegið með veluppundnurn lérefts-
dúk, stærstu himnumar og sinarnar skornar af
og kjötið síðan hakkað fimm sinnum með salt-
inu og fimm sinnum með hveitinu og kartöflu-
mjölinu. Þá er mjólkinni (eða rjómanum) hrært
saman við, einni matskeið í einu, þangað til hún
er búin. Farsið er þá tilbúið og má nota það í
kjötrönd, bollur og kjötbúðing. Saltkjöt má líka
hafa í svona fars, bæði eintómt, og eins saman
við nýtt kjöt, en ekki má þá hafa salt í það.
Fiskiréttur: Fiskur á fati.
3 til 3V2 kg. fiskur, 100 gr. smjör, 100 gr.
steyttar tvíbökur og 3 litlar teskeiðar salt.
Fiskurinn er verkaður, roðið tekið af og flökin
tekin af beinunum. Skorinn í fremur litla bita
og þeim raðað í mót eða á fat og smjörbitar
settir hér og þar á milli og salti og tvíbökum
stráð yfir allt saman. Bakað í vatnsbaði í einn
klukkutíma og síðan borið á borð á fatinu eða í
mótinu, og með því brúnað smjör og kartöfiur.
Þetta er handhægur og ljúffengur réttur.
vatnið og hægt er. Eftir stutta stund verða þau
sem ný aftur.
9. Leggið ekki of mikinn trúnað á gömul hús-
ráð. Að setja sykur, aspirin, salt og annað þess
háttar í vatnið, gerir ekkert gagn, jafnvel þvert
á móti.
10. Ef þér eigið stofublóm, ættuð þér að
rannsaka nákvæmlega hvort nokkur óþrif séu á
þeim blómvöndum, sem þér setjið inn í stof-
una til þeirra. Afskorin blóm eru mjög algengur
smitberi, því að lús og alls konar óþrif eru
algeng í gróðurhúsum.
Hinar þýzku rannsóknir leiddu í ljós, að sú
gamla regla, að blómin lifðu lengur ef leggurinn
væri skorinn í sundur niðri í vatni, hafði ekki
við neitt að styðjast. Að endumýja skurðflötinn
reyndist heldur ekki að hafa nein veruleg áhrif
(nema fyrir örfáar tegundir, eins og valmúa og
narcis). Að endumýja vatnið daglega, sem
við höfum álitið þýðingarmest af öllu, reyndist
aðeins að hafa takmörkuð áhrif á endinguna.
Einnig í hinum daglegu smástörfum hafa vísind-
in þannig kennt okkur að endurskoða vinnuað-
ferðir okkar.
Þorskalýsi er, eins og menn vita, notað
sem styrkjandi meðal við alls konar sjúk-
dómum, og allt frá því í fornöld hefir fisk-
ur verið mikið notaður til lækninga. í bók
eftir fornrómverskan lækni er fiskur 342
sinnum ráðlagður sem meðal við sjúkdóm-
um eins og gulu, lifrarsjúkdómum, höfuð-
verk, meltingarkvillum, tannpínu og hita-
sótt.