Vikan - 17.07.1941, Blaðsíða 1

Nr. 29, 17. júlí, 1941
VlKAN
Dauða Geisiariir
Nýtt vjopn.
L &úiháttwmi vlð
SÝKLANA
' <
Hörð barátta er háð við bakteríurn- ,
ar, sem spilla heilbrigði manna. Grein
þessi fjallar um uppfundingu til geril-
sneyðingar matvœla með hipum út-
fjólubláu geislum sólarljóssins.
Um miðja 17. öld fann
ungur Hollendingur
upp áhald, sem opnaði
mönnum innsýn inn í nýja og
óþekkta veröld, veröld smæð-
arinnar. Þar úði allt og. grúði
af ótölulegum smáverum, ósýnilegum berum
Louis Pasteur, höf-
undur gerlafræðinnar,
sem sannaði með til-
raunum, að gerjun og
rotnun orsakast af
starfsemi ósýnilegra
gerla.
augum. Maður þessi hét Antony van Leeuwen-
hoek og áhaldið, sem hann fann upp, var smá-
sjáin. Þetta áhald hans var sem barnaleikfang
í samanburði við hinar fullkomnu og marg-
brotnu smásjár nútímans, en með aðstoð þess
opnaðist fyrir augum hans nýtt og merkilegt
lífssvið. Þegar hann horfði gegnum sjónglerin
sín, sá hann, að í vatninu, mjólkinni, ostinum og
ýmsum dýravef jum iðuðu ýmsar smáverur, sem
hann nefndi animalcules. Leeuwenhoek vissi
ekki, hvaða lífverur þetta voru eða hver starf-
semi þeirra var. En hann á samt heiðurinn af
því, að hafa uppgötvað tilvist þeirra og lagt
grundvölhnn að stórfenglegum uppgötvunum á
þessu sviði.
Vísindalegar framfarir á 17. öldinni voru
ekki eins hraðfara né stór-
stígar og þær eru á vorum
dögum. Þá voru ekki til rann-
sóknarstofnanir, þar sem
leyndardómar náttúrunnar
eru rannsakaðir með vísinda-
Framb. á bls. S.
Joseph Láster lávarð-
ur notaði fyrstur
lækna sótthreinsandi
efni við opin beinbrot
og sár. Hann bjarg-
aði lífi margra manna
með því, og hlaut
heimsfrægð fyrir.

■
.
lÍsilSÍIIfl

Sjj
M

: ■ ■■■■