Vikan - 02.05.1946, Side 5

VTKAN, nr. 18, 1946
5
Framhaldssaga:
Ævintýri
á Indlandi
SKÁUDSAGA eftir J. A. R. Wylie.
mér aö þeir væru allir hetjur, og þess vegna varð
ég fyrir dálitlum vonbrigðum, er ég sá, að ég
sjálfur var stærstur og karlmannlegastur. En
auðvitað er það eins og þér segið, að hetjuskapur
þeirra er ekki á yfirborðinu."
„Þér megið ekki likja yður við Englendinga,"
mælti hún, „hvorki hvað snertir útlit, stærð eða
hugmyndir. Munið að við erum af öðrum kyn-
stofni."
„Og þó klæddu þeir holdi og blóði mínar há-
leitustu fyrirmyndir.“
„Eg er ef tií vill sú undantekning, sem stað-
festir regluna,“ mælti hún og var háskalega nærri
að missa þolinmæðina. „Segið þér þetta sama um
allar þær konur, sem þér hafið séð í dag?“
„Nei!“ Hann sagði þetta eina orð mjög ákveðið.
„Þarna sjáið þér. Ég er undantekning. Og þar
að auki er ég kona. Karlmenn verður að dæma
eftir öðrum mælikvarða, og ef til vill höfum við
aðrar fyrirmyndir.“
„Já, ekki er það ómögulegt," viðurkenndi hann,
„og kanski eru þær háleitari og göfugri en mín-
ar. En þar eð ég á nú hér eftir að hafa mikil mök
við Englendinga, þætti mér vænt um að vita, hvað
•þeir kalla mikilmenni."
„Nei, þér megið ekki krefjast þess af mér, að
ég útskýri fyrir yður hina þjóðlegu brezku fyrir-
mynd," mælti hún fljótlega. „Til þess er ég ekki
nægilega þroskuð. Spyrjið heldur einhvern ann-
an.“
„En ég geri mig meira en ánægðan með yðar
fyrirmynd," mælti hann. „Hærra er víst ekki hægt
að komast."
„Það er næstum þvi til of mikils mælst."
„Ó, nei!“ bað hann innilega. „Ég hefi mínar
ástæður."
„Fyrirmynd okkar að karlmanni köllum við
prúðmenni í orðsins fylsta skilningi," mælti hún
hægt. „Þetta er mjög misnotað hugtak, en í þvi
felst þó allmikið. Fyrst og fremst heimtum við
af honum, að hann sé hafinn yfir alla smá-
mennsku og óþokkaskap; hann á að vera vel
hugsandi, göfuglyndur og hjartagóður. Hann á
að nota alla sína krafta, livort sem þeir eru mikl-
ir eða litlir, öðrum til hjálpar. Og í sama tilgangi
á hann að þroska alla sína gó5u eiginleika."
„Hvaða eiginleika eigið þér við?“ greip Nehal
Singh fram L
„ö, alla þessa venjulegu," svaraði hún og gat
ekki látið vera, að dálítils gys kenndi í rödd henn-
ar gegnum falslca hrifninguna. „Réttlæti, hrein-
leiki, göfugmennska, hreinskilni — einkum
hreinskilni." Hún dró andann djúpt. „Þetta er nú
lítilfjörleg skýring, sem ég hefi gefið yður. Skilj-
ið þér hvað ég á við?“
„Já, ég skil það. Og ef maður er prúðmenni,
gerir þjóðernið ekkert til?“
Svo er kynþáttahatrið rótgróið, jafnvel hjá al-
gerlega hleypidómalausum mönnum, að ósjálf-
rátt hikaði hún við áður en hún svaraði:
„Já, auðvitað. Þjóðernið gerir engan mismun."
Meðan á þessu samtali stóð, höfðu þau nálgast
musterið, sem Beatfice kannaðist undir eins við,
enda þótt dimmt væri.
„Sjáið, þarna kemur einn, sem mér geðjast vel
að,“ mælti Nehal Singh og það birti yfir honum.
„Heitir hann ekki Travers ? Mér urðu minnst von-
brigði að þvi að sjá hann.“
„Þér hafið undraverða dómgreind," svaraði
Beatrice, og hafi vottað fyrir háði í orðum henn-
ar, veitti Nehal Singh að minnsta kosti því ekki
athygli. Hannn hraðaði sér til móts við Travers.
Forsaira * Margrét Caruthers og
® * Kristín Stafford eru fyrst
einar í herbergi, en síðan flýja menn þeirra,
Stefán og Harry inn til þeirra undan upp-
reisnarmönnum. Harry skýtur konu sína,
svo að hún falli ekki í hendur þeirra. Múg-
urinn ræðst inn á þau. — Það er boð hjá
Mrs. Carmichall, hún kynnir fósturdóttur
sína, Lois Caruthers fyrir Mrs. Cary. Staf-
ford kapteinn 35 ára, hefi upplýst að ungi
furstinn, Nehal Singh, 25 ára, er hámennt-
aður maður. 1 musterinu hittir hann ó-
vænt konu, sem villst hefir þangað inn,
en Nehal Singh þekkir heiminn ekkert af
eigin reynd. Beatrice Cary, sem hafði hitt
furstann í musterinu, fer með Travers til
miðdegisverðar ofurstans. Englendingarn-
farið í boð' til furstans. Faðir hans hefir
sagt honum ljóta sögu af viðskiptum sínum
og hvitra manna, en irngi furstinn hefir
litið á þá sem hetjur.
„Það gleður mig að þér komuð hingað," mæltl
hann. „Þetta er hið fegursta af öllu saman, og
auðvitað hefði ég átt að vísa öllum gestum mín-
um hingað, en fyrst varð ég þó að gegna skyldu
minni hér,“ hann hneigði sig djúpt fyrir Beatrice.
Travers hló.
„Þér getið vgrið alveg rólegur, Rajah Sahib.
Hér er svo skrautlegt og yndislegt, að við höfum
skemmt okkur afbragðs vel.“
Nú komu fleiri af gestunum og Beatrice slóst
aftur í fylgd með móður sinni.
Travers gekk dálitið á undan með furstanum.
„Að sjálfsögðu dáist ég og horfi hér á allt frá
sjónarmiði kaupmannsins að dálitlu leyti, Ef til
vill skiljið þér mig ekki, þegar ég segi, að mér
blátt áfram rennur kalt vatn milli skinns og hör-
unds, er ég hugsa um öll þau auðæfi, er liggja
hér ónotuð. Auðævi eru völd, Rajah Sahib, og í
höndum yðar liggja slik völd, sem gersamlega
myndu blinda hvern þann mann, er sæi þau og
væri ekki því betur efnaður."
„Það gleður mig að heyra,“ mælti Nehal Singh
brosandi, því að ég er metnaðargjarn."
„Metorð og völd!“ mælti Travers.. „Hve ég öf-
unda yður, Rajah Sahib!"
„Hvað mynduð þér gera i mínum sporum?"
spurði Nehal glaðlega litlu seinna, en rödd hans
bar vott um, með hve miklum æsingi hann þeið
svars.
Travers hristi höfuðið.
„Því meiri völd því meiri ábyrgð. fig get ekki
svarað yður nú þegar. En ef þér gefið mér dá-
lítinn frest, mun ég áreiðanlega geta svarað yð-
ur.“
„Þá vænti ég svars yðar, er fundum oklcar ber
næst saman,“ mælti Nehal alvarlega.
„Fundum okkar ber næst saman? Já, en þá
vona ég, Rajah Sahib, að þér sýnið oss þann
heiður að vera gestur okkar ?“
Nehal leit til jarðar til að leyna barnslegri
gleði sinni, er lýsti úr augum hans. Það var ein-
mitt þetta, sem hann hafði óskað cftir, að um-
gangast þetta fólk og kynnast því, syo að hann
gæti dæmt um það eins og það kom fram á
heimilum sínum og i daglegu lifi, og ef til vill
finna þar uppsprettuna að mikilleik þess.
„Mér skal verða það hin mesta ánægja," mælti
hann rólega.
Nú var það Travers, sem reyndi að leyna gleði
sinni yfir þessum létt unna sigri. En það var
eins og ofurlítill raunablær í rödd hans, er hann
sagði. „Þvi miður höfum við engan boðlegan stað
til að bjóða yður velkominn, Rajah Sahib. Lengi
höfum við óskað þess, að við gætum komið upp
byggingu, þar sem hægt væri að halda slíkar
samkomur. En, því miður," — hann yppti öxlum
— „svona gengur okkur Eriglendingum í Ind-
landi — við vinnum fyrir ríkisheildinni og veldi
föðurlandsins okkar, en erum sjálfir bláfátækir
og allslausir."
„Hvað þyrfti mikið fé til þessa?" spurði Nehal
Singh.
„Auðvitað finnst yður það vera hlægilega lítil
upphæð — aðeins 4000 rúpiur — en við getum
nú ekki aurað þessu saman,"
Nehal Singh brosti.
„Leyfið mér nú þegar að neyta valda minna,"
mælti hann vingjarnlega. „Það er mér mikil
ánægja að gefa yður þessa byggingu, sem þér
þarfnizt, til minja um fyrstu kynni okkar. Ég
fel yður þetta mál á hendur, herra Travers. Þér
verðið að vera ráðunautur minn, þar til ég hefi
öðlast meiri þekkingu."
Hinn karlmannlegi og snotri Englendingur
virtist verða öldungis hissa, næstum þvi eins og
hann færi hjá sér eða félli þetta miður.
„Þetta er i sannleika allt of mikið Rajah Sahib,"
mótmælti hann. En í sama bili barst aðdáunaróp
að eyrum þeirra, er kom frá gestunum, sem nú
höfðu allir safnazt saman. Þeir voru nú komnir
að aðalinngangi hallarinnar, og allt í einu, eins
og eftir gefnu merki, var höllin uppljómuð af
þúsundum ljósa, allavega litum, sem lýstu eins
og stjörnur undir dökkum himninum. Um leið
var musterið uppljómað í himdruðum litbrigða
og frá musterissalnum hljómaði til þeirra ein-
kennilegur, næstum því yfimáttúrlegur hljóð-
færasláttur.
Nehal Singh leit við og uppgötvaði Lois Carut-
hers og Stafford rétt fyrir aftan sig. Hann var
búinn að gleyma nöfnum þeirra, en dökkleitt,
glaðlegt andlit ungu stúlkunnar vakti athygli
hans á sérkennilegan hátt — það var eins og hann
kannaðist við hana frá fornu fari.
„Geðjast yður að þessu?" spurði hann á sinn
einkennilega og hægláta hátt.
„Þetta er dásamlegt," mælti hún. „En hvað
það er fallega gert af yður, Rajah Sahib, að taka
svona vel á móti okkur."
Þetta var allt og sumt, sem hún sagði, en þó
mundi hann þessi orð hennar betur en nokkur
önnur, sem sögð voru þetta kvöld, vegna þess hve
þau voru innilega, hlýlega og blátt áfram sögð,
Það voru lika fleiri, sem þökkuðu honum —
kveðjuorð ofurstans voru fá, en vel valin. En
þau gengu honum ekki eins til hjarta eins og
þessi fáu orð hennar.
Yfirleitt var ekki hægt að segja annað en að
þessi fyrsta kynning milli hins unga fursta í
Merut og ensku íbúanna hefði heppnazt sérlega
vel. Að vísu gerðu gestimir ýmsar athugasemdir,
er þeir óku heim um kvöldið, en urðu þó að viður-
kenna, að þessi heimsókn hefði getað farið miklu
ver, og að Rajahinn, þegar telúð var tillit til
kringumstæðnanna, var allra snotrasti og við-
kunnanlegasti náungi.
Aðeins Beatrice Cary sat þögul. Móðir hennar
ók með Mrs. Carmichall, en sjálf ók hún með
Travers og sat við hlið hans án þess að mæla orð
frá vömm, hugsandi og þungbúin. Hún gat ekki
slitið hugann frá síðustu augnabliltunum, er hún
kvaddi Nehal Singh. Hún reyndi að henda gam-
an að því öllu saman, en í þetta eina sinn brást
henni það gersamlega.
„Nú getið þér ekki sagt, að við hittumst aldrei