Vikan - 02.05.1946, Síða 12

12
VTKAN, nr. 18, 1946
spilla áliti því, sem fólk hefir á okkur og fyrir-
tækinu. En með nærveru Justusar Hirsch er því
mjög stofnað í hættu. Við erum neyddir til að
vera gestrisnir eina nótt, en svo vona ég að
Justus Hirsch skilji, að hann verði að sjá sér
fyrir höll eða hóteli á morgun — við hans hæfi.“
Hann srieri sér svo brosandi að frænda sinum
og hafði fyllilega vald yfir sjálfum sér. „Ég er
viss um, að þú hefir skilið við hvað ég á.“
„Ég skal aldrei framar stíga fæti mínum inn í
þetta hús!“
„Það var einmitt tilgangur minn með þessu!“
sagði Emanuel. „Ég óska þér til hamingju með
góðan skilning þinn.“ Hann teygði út höndina og
sneri sér að föður sínum: „Er það þér nokkuð á
móti skapi, að ég. fái mér eitt glas af koniaki í
viðbót? Það er svo dásamlegt og bragðast miklu
betur I svona stórum glösum.“
Hermann svaraði ekki. Hann sat og horfði til
skiptis á son sinn og mág og var auðsjáanlega
taugaóstyrkur og hræddur. Hann hafði verið svo
iengi umburðarlyndur, að framkoma Emanuels
hræddi hann. Hann hafði á alla lund reynt að
leyna konu sina hinu sanna eðli og innræti mágs
sins. Honum varð órótt við þá hugsun, að Rachel
fengi að vita sannleikann. Árum saman hafði
hann orðið við kröfum og bónum Hirsch, en ekki
sagt neinum frá því. Hann hafði sjálfur haft á
hendi alla reikninga fyrirtækisins og haldið þeim
lejmdum fyrir syni sínum. Emanuel hafði ekki
minnstu hugmynd um þær afar stóru fjárupp-
hæðir, sem höfðu verið sendar Ishmael Hirsch,
og það skelfdi hann, þegar honum datt í hug, að
drengurinn hans gæti komizt að, hversu miklu
fé hann hefði verið rændur í raun og veru, því
að auðvitað hefði Emanuel átt að erfa það og
enginn annar. Eftir ýmsum skjölum að dæma var
Hermann Gollantz ríkur maður, enda taldi fólk
hann almennt vera það. En það vissi ekki fremur
en Emanuel, Rachel eða Simon Cohen um hinar
háu f járupphæðir, sem höfðu verið sendar til þessa
feita, útblásna náunga, erkallaðisig JustusHirsch.
Hermann Gollantz, sem var heiðarlegur, atorku-
samur maður, mjög tilfinninganæmur og góð-
■gjarn, skildi nú, þar sem hann sat við borðsend-
:ann þetta kvöld, að það hefði verið gáfulegra af
honum að sýna syni sínum fullt trúnaðartraust,
þá hefði hann ekki átt á hættu að eyðileggja
þessa fyrirmynd, sem kona hans hélt dauðahaldi
í. Hann reiknaði í huganum, hvað Hirsch höfðu
verið sendir miklir peningar á þessum árum. Einu
sinni tíu þúsund gyllini, seðlahrúgur, útgefnar af
austurriska-ungverska bankanum, síðan ávísanir
á banka í París, — allt var horfið í gímaldið á
Justusi Hirsch. Þegar Hermann var að rifja upp
fyrir sér allar kröfurnar og peningaupphæðirnar,
leit hann dapur í bragði á Emanuel.
Emmanuel dreipti á koníakinu; Hirsch lá magn-
þrota í átólnum sínum, rauður í andliti og var
erfitt imi andardrátt. Að síðustu reis hann á fæt-
ur og sneri sér að Hermanni:
„Ég hefi orðið fyrir móðgunum hér í kvöld, og
þeim mun ég aldrei gleyma. Ef sonur þinn hefði
ekki verið barn systur minnar, ‘myndi ég hafa
lamið hann með svipu. En þar sem hann er einnig
sonur Rachelar, þá get ég það ekki.“ Hann sneri
sér að Emanuel. „Hverju ætlar þú að svara?“
Emanuel leit brosandi upp: „Engu, nema að ég
hefi feikilega gaman af þér núna.“
„Ef ég hefði verið yngri, þá myndir þú ekki
skemmta þér svona vel við þetta.“
„Nei, ég játa, að það er mér mikil huggun að
þú ert að verða gamall.“
Frændi hans hneppti vesti sínu með miklum
erfiðleikum: „Konan mín og ég förum héðan á
morgun. Nú ætla ég upp á herbergi mitt. Gjörið
svo vel að senda Jean son minn til min, þegar
hann kemur. Það mun sennilega veitast mér erfitt
að fá hann til að krefjast ekki réttingar mála
sinna af þér, Emanuel."
„O, ætli það — ég þekki Jean vel — já, of vel.“
Emanuel stóð á fætur, opnaði dymar og hélt
hurðinni upp á gátt, þegar frændi hans gekk út.
Þegar hann hafði lokað henni á eftir honum,
gekk hann aftur að sæti sínu og leit á föður
sinn. „En hvað þessi ómerkilegi maður er þreyt-
andi! Má ég opna gluggann?"
„Gluggann? Já, gjörðu svo vel, Emanuel, ég
veit ekki, hvað ég á að segja við þessu. Mér fellur
þetta illa. Þú hefir brotið það boðorð, sem er
helgast allra — gestvináttuna."
„Stundum koma þeir tímar, að menn em
neyddir til að brjóta boðorðin," sagði Emanuel
með ýktum vingjamleik. „Má ég minna þig á
atburðinn, þegar Móses fannst það nauðsynlegt
að brjóta boðorðin. Ég bið þig afsökunar, en nú
verð ég að fara.“
Hermann fann, "hvernig tárin komu fram i
augu hans. Hann elskaði son sinn, og það hafði
gert hann svo hamingjusaman að finna, hvemig
vinátta þeirra jókst með hverjum deginum. Eman-
uel hafði hlegið með honum, þeir höfðu í samein-
ingu farið yfir verðskrár, komið á uppboð og
rætt um híbýlaprýði. Núna, eftir að Hirsch skaut
upp höfðinu, fannst honum Emanuel vera orðinn
svo kuldalegur við sig. Hann rétti fram höndina
og sagði með rödd, sem titraði af geðshræringu."
„Emanuel, látum ekki þennan mann komast upp
á milli okkar. Þú ert hið eina, sem ég á í heim-
inum. Fyrir þig hefi ég unnið; og áform mín
hefi ég gert með tilliti til þin. Ég hefi verið svo
glaður síðustu vikumar. Ég játa það, að mér
fannst það hræðilegt, hvernig þú talaðir við gest
okkar. Ef til vill hefi ég rangar skoðanir. En á
morgun fer hann, og þá mun allt falla í ljúfa
iöð.“
Emanuel sneri við í dyrunum og gekk til föður
sins. Varir hans titmðu og augnaráðið var blíð-
legt. Hann tók hönd föður síns og bar hana að
vanga sér. Hann sagði eftir stutta þögn.
„Ég-er þér mjög þakklátur, faðir minn. 1 hjarta
minu fyrirgef ég frænda mínum allt — þvi að það
er honum að þakka — að ég hefi lifað þetta
fagra augnablik með þér.“ .
Viltu fyrirgefa mér, þótt ég tali hreinskilnis-
lega við þig, eins og maður við eldri vin sinn?
Ég er mjög tilfinningaríkur, en ekki teprulegur.
Þótt Hirsch sé frændi minn, bróðir móður minn-
ar, þá er hann ekki síður andstyggilegur i min-
um augum. Lofaðu mér að segja það í hrein-
skilni, — ég bið þig, að steypa ekki sjálfum þér
í glötun vegna þessa manns, og af því, að þú
hafir rangar hugmyndir um skyldur þinar. Já,
þetta langaði mig til að segja við þig, svo skulum
við vera sömu vinimir og fyrr!“
Það birti yfir andliti Hermanns, og þegar
Emanuel horfði á hann, datt honum í hug, hvað
faðir hans væri óvenjugóður og fallegur maður.
Hvíta hárið og skörpu augun settu svo göfug-
mannlegan svip á hann. Þegar hann reis á fætur,
fannst Emanuel hann hafa kastað ellibelgnum,
því að hann var ekki lengur lotinn og bugaður,
heldur Ijómandi af gleði.
„Þú hefir rétt fyrir þér, Emanuel, og er ég þér
þakklátur. Frændi þinn er mesta skítmenni, og er
það þungur kross fyrir móður þína að eiga slíkan
bróður. Ég játa, að ég hefi verið heimskur og
viðkvæmur, en nú er öllu slíku lokið hjá mér.
Hann fer á morgun. Og þá um leið ætla ég að
láta hann vita, að hann megi ekki framar búast
við hjálp frá mér. Þú hafðir rétt fyrir þér, —
þú varst ruddalegur, en réttlátur. Góða nótt,
drengur minn, og skemmtu þér nú vel.“
„Hann sagði þetta í alvöru,“ hugsaði Emanuel,
þegar hann hraðaði sér til veitingahússins
„Dúfurnar“, þar sem hann hafði mælt sér mót við
von Habenberg. „Og þó — en hvað ég treysti
honum illa í þessu efni: Hvemig fer, þegar Hirsch
hefir verið mánaðartíma í Vin og peningar hans
eru gengnir til þurrðar? Aumingja pabbi er svo
duglegur, en allt of góðhjartaður! Mér þætti gam-
an að vita, hvaðan ég hefi fengið alla hörkuna,
sem er í skapi mínu! Ekki hefi ég erft hana frá
honum, svo mikið er víst.
ÁTTUNDI KAFLI.
I.
Hirsch fór og tók Jean með sér. Heimilislifið í
Gollantzhúsinu féll aftur í fastar skorður. Stund-
um minntist Rachel á, að Justusi gengi’prýðilega
með verzlunina, að Henrietta keypti aðeins dýr-
ustu og fínustu vörurnar og að Jean væri í þann
veginn að ná sér í ríkt kvonfang. Emanuel og
faðir hans hlustuðu á þetta með kurteisi, sem þeim
var svo eiginleg, en þeir svöruðu þessu með sem
fæstum orðum, svo að Rachel hætti að segja
fréttir af bróður sínum og fjölskyldu hans.
Þrá Emanuels eftir Caroline var horfin, eða
með öðrum orðum, þá hafði hann neytt sjálfan sig
til að hugsa ekki meir um hana. 1 fyrstu hafði
það ekki einungis verið erfitt heldur óþolandi
kvalafullt, og sumar nætur hafði hann reikað
fram og aftur í herberginu sínu, óhamingjusamur
og eirðarlaus. Nú gat hann haft fullkomið vald
yfir hugsunum sínum, og jafnvel heimsóknir til
fröken Brightwin ollu honum engum sársauka.
MAGGI
OG
RAGGI/
Í'X)
Teikning eftir
Wally Bishop.
1. Eva: Bíddu svolítið, Maggi, mig langar að
líta í gluggann á hárgreiðslustofunni.
2. Eva: Gaman þætti mér að vita, hvort þær
geta gert hárið á mér eins og á þessum fallegu
konum!
3. Maggi: Með hnút í hnakkanum —.
4. Maggi: Já, en ég get ekki betur séð en það
sé verið að reyna að gera' þessar fallegu konur
lílcar þér!