Vörður - 21.04.1928, Blaðsíða 3

V Ö R Ð U R
3
málai áðherrann svona mikla
röggsemi í Hnífsdalsmálinu. Er
það af því, að hann hjelt, að
með rannsókn þess gæti hann
náð sjer niðri á íhaldsmönnum.
Hvers vegna gengur hann svo
röggsamlega frain i rannsókn
Brunabótaf jelagsins eftir að
hann hafði gert forsætisráðherr-
ann, sjálfan sig og stjórnina ó-
inerka orða sinna i því máli. Er
það af því, að hann hugsaði
sjer að leita þar fangs á rit-
stjóra þessa blaðs?
Hvers vegna á ekki að ræða
falsanirnar af Síðunni „fyrir
opnum tjöldum“? Er það vegna
Lárusar í Klaustri? Og hvers
vegna er gætt hinnar mestu
þagnar um sjóðþurðarmál
steinoliuverslunarinnar á Seyð-
isfirði. Er það vegna Magnúsar
Kristjánssonar, sem hafði „lát-
ið“ útbússtjórann hirða 100
þús. kr. af opinberu fje, siðan
samið við liann um greiðslu
sjóðþurðarinnar og tekið
tryggingar í skjaldaskriflum og
baugabrotum, að því þúnu látið
útbússtjórann halda stöðu sinni,
eins og ekkert hefði iskorist, og
loks að því er mælt er, látið út-
bússtjóranum haldast uppi að
fara áfram með fje landsversl-
unar eins og hann ætti það
sjálfur, svo að landsverslunin
hefir jafnvel ekki haft reikning
í bönkum austanlands, heldur
munu olíugreiðslur til útibúsins
hafa gengið inn á reikning út-
hússtjórans sjálfs í bönkunum.
Með þessu sem hjer er sagt,
er það sýnt og sannað, að dóms-
málarúðherrann vill því að eins
að málin sjeu rædd „fyrir opn-
um tjöldum“ að von sje um að
gera andstæðingi mein. Sje
hinsvegar hætta á að skuggi
falli á flokksmenn hans, er
engin fimari að draga tjöldin
fyrir. Það eru lítil takmörk fyrir
rangsleitni mannsins, og hvorki
verður hann sjálfur öfundsverð-
ur nje þeir fylgismenn hans,
sem sýnt hafa þjóðinni þá ó-
heyrðu lítilsvirðingu, að styðja
hann til valda, þegar öll hans
pólitíska framkoma verður
rædd „fyrir opnum tjöldum".
„Ðannsettur negrinn“.
Hvarvetna þar sem hvítir
menn og blámenn búa saman,
eru blámennirnir í litlum met-
um hafðir. Orðið „negri“ er
þar versta skammaryrði og
hvítum mönnum er fátt ver
gert en vera kallaður slíku
nafni. En svo hafa negrarnir
lært orðið af hvitum mönnum
og „bauna“ því óspart hver á
annan þesar þeir reiðast. Þykir
afar hlægilegt að heyra tvo fok-
vonda blökkumenn fást við og
kalla hvor annan „bansettan
negra“. En þó þykir skörin þá
fyrst færast upp í bekkinn, er
blámennirnir fara að brígsla
libitum mönnum með því að
þeir sjeu negrar.
Manni dettur ósjálfrátt í hug
þessi siðastnefnda, ósvífnasta
tegund blámannanna þegar
dómsmálaráðherrann fer að
brígsla um föðurlandssvik þeim
mönnum, sem af umhyggju
fyrir heill alþjóðar hlífast við
að nota sárbeittasta vopnið, sem
þessi ófyrirleitnasti stjórnmála-
maður íslensku þjóðarinnar
hefir lagt þeim upp í hendur.
íhaldsblöðin þögðu viku eftir
viku um landráðakent munn-
fleipur ósvífins og ábyrgðarlít-
ils- gasprara í hárri stöðu. Þau
hafa margskorað á ráðherrann
að láta rannsaka málið, því
þess á að krefjast af hverjum
skynbærum íslendingi, að hann
komi ekki þjóð sinni í bobba
ineð því að hafa eftir slík um-
mæli manna í háum stöðum,
sem hjer um ræðir — jafnvel
þó ósvífnasti andstæðingur eigi
í hlut og maklegur þungrar
refsingar.
Hjer hefir verið áður sýnt
fram á það, að jafnvel þótt
ummælin hafi ekki verið höfð
orðrjett eftir .í erlendum blöð-
um, hnigu orð dómsmálaráðh.
nákvæmlega í sömu átt. Þegar
hann því hrópav að andstæð-
ingum sínum, sem í raun og
veru hafa hylmað yfir með
þessu skuggalega stjórnmálaaf-
broti: föðurlandssvikarar, verð-
ur að gefa honum sama ráðið
og hvítir menn eru vanir að
gefa blámönnúnum, líta í
spegil. Blámennirnir hafa
venjulega þann vott sómatil-
finningar og aðgætni að þeir
hrópa ekki: „bansettur negr-
inn“ strax á eftir. Dómsmála-
ráðh. á eftir að sýna, að
hann standi ekki að baki þess-
uin þeldekkri bræðrum sínum.
Alþingi.
Kosningar i sameinuðu þingi.
Á mánudaginn var fóru fram
kosningar í sameinuðu þingi.
/ utanríkismálanefnd voru
kosnir: Jón Þorláksson. Sig-
urður Eggerz og ólafur Thórs,
af hálfu íhaldsm. og Frjálsl.
Benedikt Sveinsson, Ásgeir Ásg.,
Bjarni Ásg. (Framsókn) og
Hjeðinn Valdimarsson (jafn.).
Yfirskoðunarm. landsreikn-
inga: Árni Jónsson, Gunnar
Sigurðsson, Pjetur Þórðarson.
Mcntamálaráð: Árni Pálsson,
Ingibj. H. Bjarnason (íhm.),
Sig. Nordal, Ragnar Ásgeirss.,
Stef. Jóh. Stefánsson (Frams.
og Jafnm.).
Þingvallanefnd: Magnús Guð-
mundsson (íh.), Jónas Jónsson
og Jón Bald. (Frams. og Jafn.).
Landsbankanefnd: Jón Þor-
láksson, Magnús Guðmundsson,
Ól. Thórs, Ingibj. H. Bj., Hall-
dór Steinss. og Björn Kr. (íh),
Sveinn Ól., Þorleifur, Guðm.
Ó1., Lárus Helgason, Ingólfur
Bjarnas., Einar Árnas. (Fr.),
Hjeðinn V. og Haraldur (jafn.).
Varam.: Pj. O., ,1. A. J., Jónas
Kr., Jóhann Jós., Hákon og
Jón á Reynist. (íh.), Bj. Ásg.,
Gunnar, Bjarni Bjarnason kenn-
ari, Hafnarfj., Björn Birnir,
Hannes dýralæknir og Helgi
Bergs. (Frams.).
Milliþinganefnd í tolla- og
skattamálum: Jón Þorláksson
(íh.), Halldór Stef. og Har.
Guðm. (Framsókn & Co.).
Síldarútvegsnefnd: Bj. Lín-
dal (íh.), Böðvar Bjarkan og
Erlingur (Fr. og jafnm.). Vara-
menn: Guðm. Pjet. Ak. (íh.),
Jakob Karlsson Ak. og Guðm.
Skarphjeðinssin, Sigluf. (Fr. og
jafnm.).
Bankaráð Landsbankans.
Á fundi landsbankanefndar-
innar á miðvikudaginn voru
kosnir í bankaráð Landsbanka
íslands til næstu 4 ára Jón
Árnason framkvæmdastjóri og
alþingism. Jóhannes Jóhannes-
son, Jón Baldvinsson og Bjarni
Ásgeirsson.
En varamenn voru kosnir í
bankaráðið til sama tima þeir
Metúsalem Stefánsson búnaðar-
málastjóri, Árni Jónsson rit-
stjóri, Hjeðinn Valdimarsson al-
þingismaður og Bjarni Bjarna-
son bóndi að Straumi.
Þingslit fóru fram á miðviku-
daginn með venjulegum hætti.
Yfirlitsfrjettir þær, sem boðað-
ar hafa verið af störfum Al-
þingis, munu hefjast með næsta
blaði.
Söngskemtanir.
Sigurður Birkis hefir haldið
uppi söngkenslu hjer í bænum
síðastliðna vetur og hefir bæj-
arbúum gefist kostur á að sjá
nokkurn árangur af starfi hans.
Á annan í páskum hjeldu
nokkrir nemendur hans söng-
skemtun í Gamla Bíó. Var að-
sókn hin besta og söngmönn-
um klappað lof í lófa. Mátti
þar heyra margar góðar raddir,
og yfirleitt var auðheyrt, að
nemendurnir höfðu „skólast"
undir handleiðslu Birkis. Þessi
skemtun var endurtekin seinna
í vikunni.
Síðastliðinn sunnudag hjelt
svo einn af nemendum Birkis,
Jón Guðmundsson, sjálfstæða
söngskemtun í Gamla Bíó og
þótti mjög vel takast. Er Jón
kunnur mönnum hjer í bæ sem
söngvari, þótt hann hafi ekki
sjálfur haldið söngskemtun fyr
en þetta. Hefir Jón sungið mörg
ár í K. F. U. M.-söngfjelaginu
og verið einhver mesta stoð
þess ágæta fjelags. Jón hefir
mjög háan og hreimmikinn
tenór og þótti syngja glasilega
ýms erfiðustu hlutverkin. Páll
ísólfsson aðstoðaði við söng-
skemtanirnar.
Sigurður Birkis á mestu
þakkir skyldar fyrir áhuga sinn
á söngment, og vafalaust á
hann eftir að leggja af mörkuin
góðan skerf til fegrunar sönglífi
hjer á landi.
Tvo
bYSgingarfjelög.
Á undanförnum þingum hef-
ir Jón Baldvinsson alt af verið
að burðast með styrk handa
fjelagi nokkru hjer í bænum,
sem nefnist Byggingarfjelag
Reykjavíkur. Fjelag þetta hefir
þótt lítið fyrirmyndar fyrirtæki,
þótt stjórn þess hafi verið í
höndum jafnaðarmanna. Hefir
það m. a. að því er mælt er
vanrækt innheimtu á húsaleigu
svo að talið er í tugum þús-
unda. Nú fann þessi álitsrýri
fjelagsskapur jafnaðarmanna
náð fyrir augum Framsóknar-
manna í Ed. eins og vitanlegt
var, þar sem Jón Baldvinsson
bar málið fram.
En svo kom önnur beiðni
fyrir þingið, ekki um styríc
heldur um lánsheimild handa
stjórninni til húsbygginga, frá
starfsmönnum rikisins, og þeirri
beiðni var neitað, á alveg ó-
179
180
181
Kr. Kr. Kr. Kr.
Vinna við herfingu, l maður og 3 Áburður, 150 hlöss, er tekinn frá
hestar í 120 tíma: túninu, í staðinn þarf að kaupa
1 maður í 120 tíma á 0/60 .... 72.00 tilbúinn áburð á 3 ha. af túninu.
360 hestavinnustundir á 0/25 . . 90.00 6 sekki þýskan kalksaltpjetur á
162.00 27/00 162.00
Tilbúinn áburður á túnið í staðinn • 6 sekki superfosfat á 10/25 .. 61.50
fyrir 270 hlöss af búfjáráburði, 3 sekki kalíáburð á 20/25 . . 60.75
sem fer i flagið (sbr. kostnaðar- 284.25
áætlun I) 511.65 Sáðvörur, 120 kg. korn og 40 kg
Korn, 250 kg. á 0/50 125,00 grasfræ.
Vinna við sáningu, sáðherfingu ög 120 kg. korn á 0/50 60.00
völtun: 40 kg. grasfræ ú 4/50 180.00
1 maður i 17 tíma á 0/60 .... 10.20 240.00
26 hestavinnustundir á 0/25 . • 6.50 Vinna við sáðningu, sáðherfingu
16.70 og völtun.
Heyskaparkostnaður 100.00 1 maður í 23 tíma á 0/60 .... 13.80
26 hestavinnustundir á 0/25 . . 6.50
Kostnaður alls fyrsta árið .... kr. 970,35 20.30
Heyskaparkostnaður 100.00
Annað árið. Kostnaður alls annað árið kr. 758.55
Vinna' við plægingu, 1 maður og 2
hestar í 30 tima. Þriðja árið.
1 maður í 30 tíina á 0/60 .... 18.00 Tilliúinn áburður á 1 ha.*)
60 hestavinnustundir á 0/25 .. 15.00 2% sekkur þýskur saltpjetur á
33.00 27/60 67 50
Vinna við herfingu, 1 maður og 3 2 sekkir superfosfat á 10/25 .. 20.50
hestar í 60 tíma. 1% sekkur kalíáburður á 20/25 24.30
1 maður í 60 tíma á 0/60 .... 36.00 112.30
180 hestavinnustundir á 0/25 .. 45.00 *) Fjóröa árið má geta ráð fyrir meiri áburði og meiri
81.00 uppskeru en þriðja árið.
Kr. Kr.
Vinna við að bera á og valta, 1
maður í 18 tíma og 2 hestar í
10 tíma. '
1 maðpr í 18 tíma á 0/60 .... 10.80
20 hestavinnustundir á 0/25 . . 5.00
----- 15.80
Heyskaparkostnaður ............... 100.00
Kostnaður alls þriðja árið kr. 228.10
Kostnaður alls öll árin .... kr. 1957.00
T e k j u r .
Fyrsta árið.
Vinnusparnaður við að nota 270
hlöss af búfjáráburði í nýrækt-
ina í st^ð þess að bera þau á *
túnið, sbr. kostnaðaráætlun I.:
Slóðadráttur á 5,4 ha. 1 maður
og 2 hestar í 50 tíma.
1 maður í 50 tíma á 0/60 .... 30.00
100 hestavinnustundir á 0/25 .. 25,00
Hreinsun 5,4 ha. 1 kvenmaður
í 100 tíma á 0/30 ............\ 30.00
Uppskera 1% kýrfóður, 1% kýrnyt
3375 lítrar á 0/18 ................
85.00
607.50
Tekjur alls fyrsta árið .... kr. 692.50