Bjarmi - 01.07.1914, Blaðsíða 3
B J A R M I
107
dómurinn hefir verið rikjandi í lieim-
margar aldir. Krislindómurinn er
hið gamla, eir nú er kominn tími til
að afmá hið gamla, sem ekki getur
staðist, þegar Ijós þekkingar og vís-
inda rennur upp«. I}að er e/nishi/ggj-
an og vanlrúin, sem þaunig lala. Og
þó víða sé lalað um, að sú stefna sé
dauð, sem neitar sjálfslœðu sálarlífi
og framhaldi lífsins eftir dauðann, þá
er ekki langt síðan að hún hrósaði
sigri og sagði: Hið gamla er afmáð;
sjá, alt er orðið nýtt! Hún var há-
vær í löndunum í kringum oss, og
ómurinn harst hingað. Ihi var talað
um, að kyrkjurnar mundu brátt tæm-
ast og hjálrú krislindómsins mundi
hrált vera lokið. Þá var talað um
hina nýju Ijóshreyfingn. Ljós yfir
landið — það er það, sem vér vilj-
um. Æskulýðurinn leit upp: »Hér
er eillhvað handa mér«. Menn töl-
uðu með háðbrosi og ineðaumkvun
um prestana, sem væru flæktir í
liinni gömlu villu og um hina hjá-
trúuðu alþýðu. En veittí nú þessi
slefna sáluin manna sannan frið og
sannan sigur? Nei. Hið nýja blekti
marga og engin skýrsla er lil um þá,
sem urðu herfang örvæntingarinnar,
af því að þeir lifðn í fullu sam-
ræmi við hinar nýju kenningar, en
en þeir voru margir. Því var það,
að sumir liugsandi menn hættu að
fylgja þessari afneitunarstefnu og
mörg átakanleg játning er til frá þeim
um þá sálarórósemi, sem lijó hjá
þeim, þrátt fyrir hið n^'ja ljós. Kenn-
ingarnar voru ekki hollar, þegar eftir
þeim var breytt.
Eg hefi lesið stutta sögn eftir einn,
sem var í þessum hóp, en gekk úr
honum, þegar liann fann sálu sinni
þar engan frið — fann hana hvergi,
nema í sínum gamla kristindómi.
Sagan er um rilhöfund og ungan
mann. Rithöf. hafði skrifað margar
bækur við birtuna af hinu nýja Ijósi.
Ungi maðurinn kom til hans eilt
kvöld. Hann var kominn til þess að
skýra skáldinu frá, hver áhrif hækur
lians hefðu liaft á sig. »Eg lieíi lesið
allar bækur yðar, já hverja einustu,
eg hefi lesið hverja sögu, hverja setn-
ingu. Eg varð brátt lirifinn og mér
fanst, að hér væri ágæl lífsspeki handa
mér. En eg gerði meir en að lesa,
eg breytti eftir því, sem þér liélduð
fram í bókuni yðar, og það hlýtur
yður að þykja vænt um. Þess vegna
kom eg nú lil yðar, því að eg vildi
láta yður vita, að eg hefði fylgt kenu-
ingum yðar. Þér fyrirgeíið, að eg
kem á þessum kvöldtíma. En eg
hafði ákveðið að þér skylduð vera
síðasti maðurinn, sem eg talaði við.
Mig langaði til þess að kveðja yður
áður en eg dey. En eg dey nú í
nólt. Eg fylgdi kenningum yðar, en
afleiðingin er dauðinn. Haldið áfram
að skrifa og það munu fleiri en eg
halda út í næturmyrkrið með skamm-
byssu í hendinni. — Verið þér sælir.
Góða nótt«.
Rithöfundurinn stóð agndofa, en
ungi maðurinn gekk úl í myrkrið og
dauðann. Nóttin var níðdimm, en
þegar lýsti af degi fanst ungur maður
úti í skógarrjóðri og skammbyssa Iá
þar lijá honum i grasinu.
Svona fór fyrir mörgum. Þeir fundu
ekki það ljós, sem þeim hafði verið
lofað, ekki þann sigur, sem um hafði
verið talað.
Eu spádóminum um fall og ósigur
hinnar gömlu kyrkju var svarað með
því að byggja nýjar kyrkjur og miklu
meira bar en áður á kristnum œskli-
lýð. Hvernig stóð á því? Það stend-
ur svo á því, að kristindómurinn
einn getur vcilt sálunni mjtl lif, líf
sem ekki reynist blekking.
Það hefir verið reynt og verður
reynt að setja eitthvað í staðinn fyrir