Bjarmi - 01.08.1915, Blaðsíða 4

11G
B J A R M I
Ábyrgð prófessora guðfræðis-
deildar háskólans.1)
Það er stór-furðulegt, að einn pró-
fessor guðfræðisdeildar háskóla vors
skuli finna köllun hjá sér tii, að
mótmæla opinberlega með áherzlu
þeim lærdómi evangelisk-lútersku
þjóðkyrkju vorrar, sem hann sjálfur
viðurkennir, að sé og hafi verið
»sjáljt hjarlablað krisinu trúarinnarv..
Og þetta gerir hann ekki af gáleysi
eða óvart, því að hann segir: »Eg er
mér þess jyllilega meðviiandi hver
ábyrgð jglgir orðum mínum«. Það
er þess vegna með yfirlögðu ráði, sem
hann gerir þetta.
Ábyrgð er nú ætíð tvenns konar:
Ábyrgð fyrir Guði og ábyrgð fyrir
mönnum. Hin fyrnefnda ábyrgð er
að sjálfsögðu einkamál milli Guðs og
prófessorsins; en hin síðarnefnda við-
kemur landsstjórn vorri og prófess-
ornum.
Hvað er guðfræðisdeild háskólans?
Samkvæmt annari grein í háskúla-
lögum vorum er lienni af löggjafar-
þingi voru falið það einasta hlutverk,
að koma í staðinn fyrir »prestaskól-
ann«, sbr. og 33. gr. nefndra laga, er
fellir úr gildi konungsúrskurð 21. maí
1847 um stofnun preslaskóla. Og af
þessum konungsúrskurði og ástæðum
hans er það bert, að prestaskólinn
hafði það einasta hlutverk, að undir-
búa prestaefni handa kristnum söfn-
uðum landsins. Stjórnarskrá vor á-
kveður í 45. gr.: »Hin evangelisk-
lúterska kyrkja skal vera þjóðkyrkja
á íslandi, og skal hið opinbera að
því leyti styðja hana og vernda«.
1) Þar eð sr. Jón Helgason prófessor er
nýbúinn að láta gefa »ísafoldar«-greinar
sinar sem llugrit úl í sérstakri bók, þykir
rétt að birta grein pessa, enda þótt hún
sé skrifuð í fyrra vor.
Af öllu þessu er bert, að kennarar
guðfræðisdeildar háskólans hafa fengið
frá landssljórninni það einasla em-
bættisstarf, að undirbúa prestaefni
þjóðkyrkjunnar, hinnar evangelisk-
lútersku kyrkju.
Þeim hefir aldrei verið falið, að
undirbúa prestaefni Gyðinga, né Mú-
hameðstrúannanna, né kaþólskra, né
reformertra, né únítara, né Mormóna;
né heldur að sjóða saman nein ný
trúarbrögð, livorl sem er spiritisma,
guðspeki (þeósófí) eða algyðislrú; né
lieldur að rækja neitt dómarastarf um
það, hvort fella skuli úr gildi ein-
hverjar kennigreinir (Dogmur) þjóð-
kyrkjutrúarinnar, t. a. m. af því að
þeim sjálfum virðist þær ekki nægi-
lega röksluddar.
Hvað er þá það, að undirbúa presta-
efni þjóðkyrkjunnar ?
Það er, að kenna þeim og úlskýra
fyrir þeim kristindóminn í samræmi
við evangelisk-Iúlerskan skilning.kosta
kapps um að styrkja og festa trú
þeirra á öllum sannleika kristindóms-
ins, og gera þá sem bezt hæfa til að
verða sálusorgara þjóðkyrkju-manna.
Þetta eru vafalaus skylduverk þeirra,
embætlis-skylduverk þeirra, og þeir
bera ábyrgð á því, að þeir ræki þessi
skyldustörf rélt og sæmilega. Og land-
stjórnin á að sjá um, að embættis-
menn ræki skyldu sína.
Ilún ein getur kallað embættismenn
til reikningsskapar.
Hver ráð hefir landstjórnin til þess?
Hún hefir tvenskonar ráð; annað-
hvorl að úrskurða sjálf eftir fjrrir-
liggjandi upplýsingum, eða að lála
dómstólana fella úrskurð.
Það hlýtur þó jafnan, að teljast
neyðarúrræði, að leggja trúmtil undir
úrskurð dómstóla, og til þess ætli ef
til vill ekki að grípa, nema engin
önnur úrræði séu.
Byskuparnir í Danmörku hafa fyrir