Bjarmi - 15.11.1915, Blaðsíða 7

B JARMI
175
pví frá kverinu stafi skaðleg kenslu-að-
l’erð, þululærdómurinn. Aumingja kverið,
einhvern tíma var fífill pess fegri.
En hvað er svo petta kver, sem nú er
talið nauðsynlegt að útrýma sem fyrst?
í stuttu máli er pað útskýring kristin-
dómsins, eftir lúterskri kenningu, samin
af merkustu guðfræðingum.
Eg minnist pess að Helgi leklor Hálf-
dánarson taldi samning barnalærdómsins
eitt sitt parfasta verk og var hann pó
eigi gagnslaus maður í pjónuslu kyrkj-
unnar. Og eg vona, að eg geri engum
rangt til, pó eg líti svo á, að islenzka
kyrkjan hafi enn pá engan átt honum
fremri að heitri trú, afbragðs gáfum,
miklum lærdómi og fastheldni við lúterska
kenningu. Og pó leit liann svo á, að
barnalærdómskver væri eigi pýðingar-
laust. Og Pétur biskup lagði svo mikla
rækt við barnalærdóm Helga lektors að
semja leiðarvísi til að spyrja út úr hon-
um. Eigi hafa peir menn treyst hverjum
presti eða kennara til að útskýra kristin-
dóminn, án pess að hafa leiðbeiningar
að styðjast við, og trúað gæti eg pví, að
pað væru fleiri en eg, sem eigi hefðu á
hraðbergi í hverjum kristindómsfræðslu-
tíma skýringar, sem jafnast á við kristi-
legan barnalærdóm Hclga leklors, og pað
enda pótt peir hafi lært barnafrreðslu á
kennaraskóla eða háskóla.
Fáir munu neita pví að orð höfundar
og pýðanda Klaveness-kversins liaíi að
afnaði ált erindi til fólksins, en pegar
pau birtast í barnalærdómskveri, pá segja
kvcrhatendur: Burt með pau.
Lengi hafði pjóðin lært og elskað ljóð
séra Valdimars Briems. En pegar hann
tók upp á pví að yrkja ljóðakver til að
láta börn læra undir fermingu, pá fékk
hann ósanngjarnan dóm hjá mikilsvirt-
um rithöfundi, sem pá fann sér pað til
að trúarlærdómarnir væru eigi nógu vel
útskýrðir. En fyrir peim háttvirta höf-
undi hefir ef til vill jafnframt vakað, að
eigi hali verið pörf á nýju kveri, par sem
uýlega hafði verið geiið út ágætt kver.
En hafi séra Valdimar eigi tekist að gefa
fullskýra mynd kristilegra trúarlærdóma
í sínum snildarfögru Ijóðum, hvað mundi
Pá mega segja pegar kennarar og preslar
•ara kverlaust að búa börn undir ferm-
ingu?
Vera kann, að skaðlitið sé að sleppa
kverkenslunni í barnaskólum i kaup-
stöðum með margra vetra námi og góð-
um kenslukröftum. En eg neita pví, að
pað sé færl út um landið, ekki síst par
sem svo vísdómslega er i garðinn búið
með fræðslulögunum að sleppa má krist-
indómskenslu i farskólum og börnin fá
eigi aðra fræðslu í kristindómi cn mis-
jafna heimafræðslu og stopula fræðslu
presta í stórum prestaköllum. En pó
kverkenslunni sé á ýmsum stöðum ábóla-
vant, pá er pað eigi næg ástæða til að
hælla henni og setja ekkert í staðinn.
Og eigi mundi svo að farið með nokkra
aðra bók, sem hefði nauðsynlegan fróð-
leik að geyma, hcldur mundi reynt af
peim sem betur vita að leiðbtina með
kensluaðferðina, en eigi beitt staðlitlum
öfgum, eins og nú er gert af sumum, par
sem um kverkensluna er að ræða.
Eg hefi enga trú á pvi að pekking
barna í biblíusögum verði meiri eða
betri, pó kverið sé lagt niður, en nú á
sér stað. Og eg efast um, að munnleg
fræðsla presta og kcnnara verði eins góð,
hvað pá belri, ef kverinu er slept.
Kverið tel eg nauðsynlegt, að minsta
kosti til að byggja á pvi viðtalið og
fræðsluna. Ottast að skýringarnar á
kristindómnum verði annars of mjög á
reiki og sundurleitar.
Eflaust má of mikið gjöra að orðrétta
náminu, en eigi verður með öllu sneill
lijá pvi. Og lílið mundi loða eftir hjá
mörgu barninu, pegar kenslunni lýkur,
ef pau væru eigi látin læra allnákvæm-
lega, en ætlast má til að pess sé jafn-
framt gælt, að pau fái fullan skilning á
pvi, sem pau fara með.
Að sum börn, og ýmsir aðstandendur
peirra, taki frelsinu frá kverlærdómnum
fegins hcndi, pað tel eg enga ástæðu eða
eigi nægilega til pess að hætta við kverið,
pví pað gæti orðið nokkuð fátt sem öll
hörn langi til að læra og allir foreldrar
óski að peim sé kent, ef annars cr kostur
á að komast hjá pví.
Eg skal taka pað fram, að eg hefi litla
eigin reynslu fyrir óvinsældum kversins.
Nálega öll börn í peim prestaköllum,
sem eg hefi pjónað, liafa lært kverið með
góðu geði, að pví sem mér er kunnugt.
Og eg álít pað, sem oftast, klaufaskap að
láta börn verða leið á kverlærdómi eða
öðru kristindómsnámi, nema pá stöku
börn, sem leiðist alt nám,
Sálma tel eg nauðsynlegt að láta börn