Bjarmi - 01.06.1919, Síða 3

BJARMI
83
tala eins og fólk vill heyra. Á anda-
trúarmiðlunum þurfi að liafa hinar
sterkustu gætur, að þeir ekki ruglist
og alt lendi í óreiðu og skynvillum.
Líka verði nákvæmlega að gæta sín
gegn loddarabrellum og öðrum vís-
vitandi hrekkjabrögðum frá miðlun-
um sjálfum. Að þessum vankvæðum
kveður svo ramt að eftir nær 30 ára
reynslu, kveðast hinir hálærðu spek-
ingar Sálarrannsóknafjelagsins enska
ekki hafa fundið nema eina tvo
miðla, er aldrei liafi hneykslað þeirra
vísindalegu skarpskygni með einhverj-
um lijegóma eða brögðum.1)
Af þessu er augljóst, að menn eiga
hjer ekki tal við anda sannleikans,
heldur við allskonar ruslaralýð úr
öðrum heimi samkvæmt vitnisburð-
um andatrúarmanna sjálfra og það
fyrir meðalgöngu misviturra og oft
óvandaðra manna, miðlanna, sem
aulc þess eru stundum alveg á valdi
þessara dularafla. Á fundum anda-
trúarmanna koma þessi öfl oft af
stað hinum mestu ærslum og gaura-
gangi; minna þau læti ofl á galdra-
trú 16. og 17. aldarinnar með öllum
hennar draugagangi. En þrátt fyrir
þetla, eru sumir andatrúarposlularnir
svo einurðargóðir, að telja þessi
fyrirbrigði sem nokkurskonar guð-
lega opinberun, lil stuðnings og árjett-
ingar guðlegri opinberun í Jesú Kristi.
Það er vissulega margt misjafnt á
seiði í þessum fj'rirbrigðum og í
hönduin athugalítilla og miður sam-
viskusamra manna gela þau orðið
slórhættulegt viðfangsefni fyrir trú,
siðgæði og lieilsufar einfaldra og trú-
gjarnra manna.
Andatrúannennirnir íslensku laka
víst fulldjúft í árinni með fullyrðingum
sinum um vísindalegl sönnunargildi
þessara dularfullu fyrirhrigða. Þær
t) Eimreiðin XIV bls. 193.
eiga fremur lieima á svæði trúarinn-
ar en vísindanna. Hjer er um trú að
ræða og ekkert annað enn sem komið
er, þótt andatrúarmennirnir vilji ekki
við það kannast og þykist vera að
styðja kristindóminn með vísindaleg-
um röksemdum. Það vanta enn vís-
indalegar sanuanir fyrir því, að rjett
sje að setja þessi fyrirbrigði á hekk
með opinberun Guðs í Jesú Kristi
eða að gjöra ýms höfuðalriði kristin-
dómsins svo sem upprisu Krists að
andatrúarfyrirbrigðum og telja þau
eins mikils eða meira virði fyrir
andlega og eilífa velferð mannanna,
en upprisuna, eins og hún liingað lil
hefir verið skoðuð í ljósi kristnu
trúarinnar.
Kirkjan fær meir en litið olnboga-
skol hjá andatrúarmönnunum íslensku
fyrir tómlæti silt gagnvart þessari
nýju opinberun. Það á að vera órækt
vitni um fáfræði, heimsku og áhuga-
leysi liennar á eilífðarmálunum. Þær
ásakanir bera fremur votl um trúar-
ofstæki lijá þessum góðu mönnum
en um rólega vísindainensku. Ætli
íslenska kirkjan nokkurt ámæli skilið
í þessu máli, þá væri það fyrir það,
hve sumir þjónar hennar hafa gefið
þessari nýju skynsemislrúarstefnu
mikið undir fótinn með hóflitlum
vefengingum á allmörgum höfuð-
atriðum lcristnu trúarinnar. En al-
menl munu þeir þó ekki telja það
vænlegasla ráðið lil eflingar sönnum
kristindómi, að kirkjan að dæmi
Sáls i Endor leili sjer halds og trausls
hjá öndum framliðna. Sál tók það
ráð ekki fyr en andi Drottins var
vikinn frá honum. Það var andlcg
þrotalýsing hins ógæfusama manns,
er mist hafði trú sína og traust á
Droltni. Enginn vinur kirkjunnar
mun kjósa þá þrolalýsing henni til
handa meðan hann trúir því, að
Jesús Kristur sje með henni alla daga