Bjarmi - 01.06.1919, Blaðsíða 10

90
BJARMI
Um menninguna segir hann: »Eng-
ir eru hjer lærðir menn á meðal vor,
þar af leiðir að engir gegna embætt-
um. Engir vinna lijer lieldur við
verslun, eða þvi sem næsí engir. En
handverksmenn eru margir ágætir og
skara í sumumtilfellum langt fram úr
annara þjóða mönnum« — »og mestu
hannyrðakonurbæjarinseruíslenskar«.
»Til æðri skóla hafa fáir getað
komið hörnum sínum vegna fátæktar.
Kennarastaða við barnaskóla er það
liæsta, sem nokkurt barn af íslensk-
um ættum hefir komist« — Tvæi-
slúlkur og einn karlmaður vorubarna-
kennarar árið 1915.
IJetla er þá öll dýrðin hjá Mor-
mónum, og því eftirtektaverðara sem
kunnugir segja landkosti og veðráttu
miklu betri í Utah en í ísl. hygðum
í Canada. — Úr ýmsum öðrum ísl.
bygðum hafa margir stundað háskóla-
nám, og »gegnt embættum«. Ókunn-
ugir geta ekkert fullyrt um orsakirn-
ar, en manni deltur ósjálfrátt í hug,
að Mormónskan hafi ekki ekki hænl
að sjer ölulustu vesturfarana, og það
kvað vera erfitt fyrir aðra en Mor-
móna að njóta sín þar í fylki nema
afl og efni sjeu í-hesla lagi. Það eru
vafalaust ýmsar ástæður að því að
islenskan stendur þarna ver að vígi
cn í öðrum íslendingabygðum. Eng-
inn innílutningur frá íslandi í 25 ár,
sárlitlar samgöngur við aðra íslend-
inga vestan hafs, og siðasl en ekki
sist: Fólkið flesl í þarlendum söfn-
uðum (mormónskum), og enginn ísl.
söfnuður nje annað íslenskt fjelagslíf
nema örfá ár, og í lillum blóma.
íslenska kirkjufjelagið í Vesturheimi
heíir gert ómetanlega mikið að því
að varðveita íslenskl þjóðerni og ís-
lenska lungu, enda sýnir það sig að
þar sem það hefir ekki náð fólfeslu,
þar er íslensk tunga á förum.
S A. Gíslason.
............-- ^
Heimi 1 ið.
Deild þessa annast Guðrún Lárusdóttlr,
^.............■......
Páskaliljan.
Umhverfið var autl og lómlegt.
Eyðing, vegsummerki slyrjaldarinnar
hvar sem lilið var, — liúsin voru í
rústum, vegirnir voru umrólaðir, trjen
fallin og brunnarnir ónýttir; það var
auðsjeð á öllu að óvinurinn, ær og
óður á ílótla, hafði gjöreytl öllu, er
á vegi hans varð. Fet fyrir fel hafði
hann haldið undan, en íbúar lands-
ins lóku eign sína aflur í sínar
liendur.
»Eign«! Var nokkur eign í auðn-
inni og rústunum?
— Hann var dauðþreyllur. Hann
var búinn að liorfa á ógnir og ham-
farir ófriðarins, og nú átti hann ein-
ungis eina ósk, eina þrá, franski
hermaðurinn, og það var að hvíla
sig rækilega.
Gömul kona tók á móti honum.
Gleði hennar vefður eigi fremur lýst,
en hinna þorpsbúanna, sem eftir voru
í þorpinu, er þeir heilsuðu heim-
komnum, sigrandi löndum sinum.
Hún ýmist þrýsti hönd hans, eða
hún kysti hana, hún sagði lionum
frá öllu, sem á daga þorpsbúa — og
hennar sjálfrar hafði drifið, og dró
engar dulur á hvílíkri mcðferð þeir
hefðu orðið að sæta af hendi Prússa.
»Ekki þarf jeg reyndar að kvarla
hvað sjálfa mig snertir«, sagði hún,
»þessi ungi þýski hermaður, sem hjó
hjá mjer um líma, var alveg ólíkur
öllum binum. Hann svaf þarna inni
í stofunni minni; — liann var svo
þreytulegur og þunglyndislegur, hann
brosti sjaldan, en þegar hann brosli,
þá var brosið svo undur fallegl. Ilann
sagði mjer frá heimilinu sínu og