Alþýðublaðið - 09.04.1923, Blaðsíða 2

2
A.LÞYÐUB LA Ð1Ð
Síeitalatrið.
Auðvaldið fárast oft yfir því,
að nauðsynlegt sé að útrýma
öllu stéttahatri. En það Iokar
jafnframt angunum vendilega
fyrir því, af hverju stéttahatrið
stafar, sem von er, því að ef
það vildi satt um það segja, þá
myndi það reka sjálfu sér
óþægilega utan undir.
Stéttahatrið stafar sem sé af
ójöfnuði. Á meðan mannlegu
tilfinningalífi er eins varið og
nú er, vekur það reiði hjá öll-
um mönnum, þegar á eðlilegan
rétt þeirra er gengið, og þegar
því er haldið áfram stöðugt og
látlaust, verður reiðin líka stöð-
ug og látlaus, — hatur.
Þetta er heldur ekkert eins-
dæmi um mennina. Alveg sams
konar iyrirbrigði gerast alls
staðar í náttúrunni. Hvarvetna
þar, sem jafnvægi er raskað,
hefnir það sin. Það er hið eina
>siðferðisbundna náttúrulögmál,<
sem til er.
Eina ráðið til þesrs að útrýma
hatri og hefnd er því að koma
á jafnvægi, jöfnuði, og jafntramt
að koma í veg fyrir, að því
verði raskað.
í féiagslífi mannanna verður
þetta að gerast þannig, að lífs-
kjörin séu jöfnuð. Þetta hefir
um langan aldur verið keppi-
kefli allra þeirra manna, sem
augun hafa opin fyrir ágöllum
mannlífsins, og vilja ráða bót á
þeim. En þessu marki verður
ekki náð með því að lofa hverj-
um að hrifsa það, er hann vill
hata af gæðum jarðarinnar, því
að þau eru takmörkuð. Af því,
sem einn fær um of, fær annar
um van. Við það skapast ójöfn-
uður og þaðan at reiði, hatur,
fyrst af hálfu þess, er fyrir ójöfn-
uðinum verður, síðan af hálfu
hins, er hann er krafinn rang-
íengsins.
Til þess að ná jöfnuðinum,
keppimarki allra beztu manna,
þarf skipulag og sameign. Það
þarf að útrýma séreign og óreiðu
þeirri, sem af henni flýtur, og
koma í stað hennar á sameign
allra einstaklinga innan þjóðar-
heildarinnar, fyrst á hinu gildis-
mesta, h amleiðslutækjunum, og
síðan á öllu öðru jafnóðum og
þörf krefur.
Þettaerleið jafnaðarstefnunnar
aðmarkinu, ogrithöíundar hennar
hafa vísindalega sýnt og sannáð
margvíslega, að annað ráð er
ekki til.
Þegar þessu marki er náð, er
náð marki líbins, sem leitar
jalnvægis.
Þegar jafnvægið er fengið, er
orsök hatursins horfin, barátt-
unni slotað, friðurinn fenginn.
Jafnaðarstefnan er því eina
ráðið til þess að útrýma stétta-
hatrinu. Sá, sem þykist vilja út-
rýma því, en berst móti henni,
— hann er annað hvort rugiað-
ur eða það, sem verra er, —
hræsnari og lygari.
Ij'ólnir.
Réttlæti fátækra-
laganna.
Skyldu þeir ekki vera táir nú
á dögum, sem taka vilja undir
orðin: >Betfa er að refsa níutíu
og nfu saklausum, en að einn
sekur sleppi< — ? Varla eru
þeir margir, sem skrifa vilja
undir slíkt siðalögmál. Þó verð-
ur naumast annað séð en að
hegningarákvæðin í löngum ís-
lenzkum lagabálki, sem mjög
tekur til almennings, séu sniðin
eftir þessari reglu. Fátækralögin
virðast grundvölluð á þeim hugs-
unarhætti, að venjulegu orsak-
irnar til þess, að menn þiggi af
sveit, séu skeytingarleysi, leti eða
jafnvel illgirni. Annaðhvort hafi
þeir, sem ekki getá sjáifir séð
íyrir sér og sínum, éytt efnum
sínum í sukki og svalli, eða þeir
nenni ekki að vinna, nema þá svo
sé, að þeir geri það af skömm-
um sínum að leggjast upp á
aðra til að vera þeim til þyngsla
og hvers kyns vandræða. Slíkir
menn sóu ekki né geti verið
neinum til gagns. I samræmi
við það erú þeir því sviítir flest-
um mannréttindum, svo sem
kosningarrétti og dvalarfrelsi,
þar sem þeir vilja vera, og auk
þess má svifta þá fjárráðum með
stjórnarráðsúrskurði (57. gr.), 'og 1
jafnyel gera þá útlæga (samkv.
59. gr.), og‘ eru ekki nema 10
ár síðan þess gerðist dæmi, að
reynt vav að beita því ákvæði,
þó að sú tilraun mishepnaðist.
Lögin gera engan greinarmun
á, hvort sá, er leita þarf fjár-
styrks úr sveitarsjóði, er hraustur
eða heiisulaus, hvort hann hefir
orðið fyiir slysum, h\/ort hann
hefir fyrir sér eiuum að sjá eða
iullu húsi at börnum og gamal-
mennum, hvort hann er tvítugur
eða áttræður, hvort hann hefir
áður lagt af mörkum til sveitar
jafnvel miklu meira fé en styrkn-
um nemur, bvort hann hefir fasta
atvinnu eða hvoit hann reynir
stöðugt að fá vinnu, en fær
enga, eða bá, að hann vill
ekki vinna. Rauði þráðurinn,
sem látækrafögin eru ofin um,
er meðvitund þess, að einhverjir
menn séu þó til, sem ekki nenni
að vinna. Það eitt ræður. Hinp
réttláti skal gjalda hins rangláta, -
því að annárs getur farið svo,
að einhver ranglátur komist
undan. Til þess að hegna einum
sekum er níutíu og níu saklaus-
um refsað.
Hve lengi á að löghelga slíkt
>réttlæti<?Hvenær erumvérorðn-
ir nógu þroskaðir til að hreinsa
slíka smán úr lögum vorum?
Hvað segja háttvirt stjórn vor
og Alþingi þar um? Skal sofa
ögn enn, blunda ögn enn og
lo‘a svívirðingunni að spegla sig
í löggjöfinni nokkur ár énn ?
Ouöm. B. Ólafsson
úr Grindavík.
Langt jfir skamt
í »Morgunblaðinu< stóð í tvo
daga fyrir helgina grein um
íjárhag Rússlands fyrr og nú.
Á hún að sýna, hversu honum
hsfi hnignað hjá verkamanna-
stjórninni frá því, sem verið hafi
hjá keisarastjórninni.
Biaðið viðurkennir, að erfitt
sé að greina satt frá lognu í
því, sem skrifað sé um þetta
efni, og mætd því ætla, að það»
hefði gert tilraun til þess að leita
sér sem trúverðastra upplýsinga,
ef því þólti sérstaklegá nauð-