Nýtt land - 24.01.1941, Síða 3

N Ý T T L A N D
Föstudaginn 24. janúar 1941.
TTlÐ í hönd farandi kosningar
eigum viö kost á Héöni Valdi-
marssyni sem formanni félagsins
og meö því aö kjósa hann bjarga
félaginu úr þVi niöurlægjandi á-
standi, sem þaö hefur veriö í síö-
astliðið ár.
Eg vænti þess, að verkamenn
kvmni að meta slíka fórnfýsi síns
fyrrverandi formanns. Enginn
getur neitað þvi, sem í alvöru og
einlægni hugsar um verkalýðmál.
aö nú sé þörf á góðri forustu og
enginn mun heldur neita því, að
Héðinn sé eini maðurinn, sem fær
sé um aö gera Dagsbrún aftur að
því stórveldi, sem hún var, áður
en pólitiskir flokkar geröu hana
að vettvangi sinna eigin hags-
muna, en hirtu minna um^afkomu
verkamanna.
Félagar! Látum ekki blekking-
ar villa okkur sýn! Kjósum alltr
Héðin Valdimarsson. Þá er fé-
lagshagsmunum okkar vel borgið.
x A
Þorlákur Ottesen.
Y\ úr milljón króna, það er um
ein milljón króna á mánuði.
Samstilling með
Sjálfstæðisverkamönnum.
Þegar okkur hafði tekízt aö fá
Héðinn Valdimarsson til þess að
verða í kjöri sent formann Dags-
brúnar aö þessu sinni og vorunt
aðundirbúa uppstillingu í stjórnfé-
lagsins, kom starfsmaður Dags-
brúnar, Alfreð Guðmundsson, til
okkar, og ræddi um, hvort sam-
vinna tækist um sameiginlega til-
lögu um stjórn Dagsbrúnar á milli
óháðra verkamanna og Sjálfstæð-
isverkainanna. Sagði hann, að þeir
muridu stilla upp einir, ef eklci
næðist samkomulag á milli okkar,
og taldi hann, að það gæti kostað
hrun félagsins, ef 4 listar yrðu í
kjöri í kosningunum, hver svo
sem sigur bæri úr Ijýtum. Við
vissum það, að þessi starfsmaður
þótt ungur sé, hefur urinið fyrir
félagið heiðarlega og drengilega,
og það var hann, sem var rekinn
í sumarfrí, til þess að hægt væri
að ræna af félaginu útborguninni
á Bretavinnunni. Þess vegna tók-
um við til alvarlegrar athugunar
tilmæli hans og varð það einróma
álit okkar margra, er starfað hafa
í áratugi fyrir félag okkar, að
skyldan byði okkur að gera til-
raun til þess að mynda nú sterka
stjórn i Dagsbrún, því að ástandið
i félaginu er á þessari stundu al-
varlegra en svo, að slá ntegi á
útrétta hönd, ef tryggja ’á forustu
hinna hæfustu ntanna,
Við settum nokkur skilyrði, til
þess að tryggja það, að Dagsbrún
yrði ekki notuð í pólitiskum til-
gangi, meðal annars, að hvorugur
hefði meirihlutaaðstöðu í stjórn-
inni og var gengið að þessum skil-
yrðum og ber samningur sá, er
birtur hefur verið um samkomu-
lagið, það með sér. Eg vil að geínu
tilefni geta þess, að eg átti uppá-
stungun um 5. mann á A-listari-
um, Glaf Stefánsson, og er eg
sanníærður um, að hann lætur ald-
rei pólitísk viðhorf rugla sig í
stéttalegum málefnum Dagsbrún-
ar. Ef A-listinn ber sigur af
hólmi í Dagsbrúnarkosningunum,
þá verður aðalforustan í hendi
Héðins Valdimarssonar, en gjald-
keri félagsins verður Kristófer
Grímsson, og hefur hann á hendi
eftirlit með öllum fjárreiðum fé-
lagsins.
Eru þetta ekki sterkustu menn
félagsins, hvor á sínum stað ?
Dagsbrúnarmenn, þið fáið tæki-
færið til þess að svara.
Þið munið það, að það er A-list-
inn, sem skapar sterka forustu í
stærsta verkalýðsfélagi landsins.
x A
x A-listann!
A>listinn verdnr
kosinii-
NGINN er lengur í vafa um
það, að A-listinn verður kos-
inn við kosningar þær, sem í hönd
fara í Dagsbrún. Það eitt er enn
í óvissu. hvort takast megi að
safna svo rniklu og öruggu fylgi
bak við hann, að félagið fái <>r-
ugga og sterka stjórn.
Skjaldborgin og kommúnistar
reyna af öllum mætti að draga sem
flest í dilka sína, á flokkslistana,
B-listann og C-listann, til þess að
veikja félagið og væntanlega
stjórn þess.
„Alþýðuflokkur-
inn hefír ákveðið
að höfða mál“!
JfLÞÝÐUFLOKKURINN aug-
** lýsti það á forsíðu Alþbl. í
fyrrad., aö hann hefði „ákveðið að
höfða mál gegn Axel Guðmunds-
syni verkamanni fyrir ummæli
hans um starfsaðferðir flokksins í
Dagsbrún. Með þessum ummælum
hyggst flokkurinn að hylja sekt
sína í augrim almennings fram yfir
kosningarnar i Dagsbrún. Þegar
þeim er lokið, er flokknum skyn-
sanriegast að láta málið falla
niður.
Þetta cr sambærilegt við það,
þegar flokkurinn auglýsti það, að ;
liann hefði krafizt að sakadómari
rannsakaði þjófnaðarmálin íDags- |
brún í sumar. Litlu síðar var svo
þýfinu skilað gegn því, aö öll ,
rannsókn i málinu félli niður. Al-
þýðuflokkurinn var samt svo fínn 1
þá, að hann gat látið varaformann
miðstjórnar Sósíalistaflokksins, á-
samt óbreyttum dáta í Alþýðu-
flokknum, bera kröfuna fram.
Alþýðublaðið minnir líka á það
að gamni sínu í sambandi við
auglýsinguna um að' flokkurinn
hafi „ákveðið að höfða mál gegn
Axel GuðmundsiSyni,“ að flokk-
urinn hafi lika höfðað mál gegn
Héðni Valdimarssyni í sumar fyr-
ir „þjófnaðaraðdróttanir“. Hafi
þetta verið „svo rætnar aðdróttan-
ir“, að Héðni hafi verið dæmt að
greiða sekt fyrir þær. Blaðið
kvartar samt yfir að „það verði
i sannleika( !) að teljast harla væg
refsing fyrir svo andstyggilegan
vopnaburð.“ — Þessi orð Alþbl.
eru vel skiljanleg, þegar þess er
minnzt, aö flokkurinn auglýsti það
í Alþbl. i sumar, að hann hefði
„ákveðið aö höfða mál“ gegn
Héðni Valdimarssyni og krafizt
10 þúsund króna bóta fyrir um-
mæli hans. Héðni voru dæmdar
100 krónur! Dómarinn mun nefni-
lega hafa talið ummælin hundrað
sinnum réttmætari en flokkurinn
sjálfur. ,
Tvær flugur á öngli
kommúnista.
KOMMÚNISTAR kalla lista
sinn í Dagsbrún verkamanna-
listann. Sannast mála ,r það, að
því nær allir þeir, sem eru á list-
anum, eru gamalkunnir og trúaöir
kommúnistar og liafa verið það
árum samán. Þeir eru fyrst og
fremst kommúnistar, en fyrst þar
á eftir „stéttvísir“ verkamenn og
Dagsbrúnarmenn. Þetta vita
verkamenn, flestir að minsta kosti.
En um tvo mennina á listanum er
nokkur undantekning, Sigurð
Guðnason og Zophonias Jónsson.
Þeir hafa fram að þessu fyrst og
íremst látið verkamannasjónarmið
ráða afstöðu sinni til mála. Þetta
er verkamönnum kunnugt. Kornrn-
únistar trúa þvi, að verkamenn
muni líta svo á, að þetta sé enn.
-> ursc ;
Því setja kommúnistar þessa tvo
menn efsta á lista sinn. Þeir vilja
nota þá sem flugu á öngul sinn.
Veslings fiskarnir eiga að halda,
að þeir Sigurður og Zophonías séu
lausir á öngliftum.
Fn slikt væri hinn mesti mis-
skilningur. Kommúnistar hafa
stungið öngli sínum alveg i gegn-
um þá Sigurð og Zophonías. Þeir
geta ekki losað sig þaðan, hvað
mikið sem þá langar til. Þeir geta
ekki svo mikið sem spriklað á
öngíinum öðruvísi en þeim er fyrir
sagt. Þeir finna öngulinn standa i
gegnum sig, og finnst líf sitt
liggja við að vera þar þægir og
góðir.
. Enginn skyldi láta sér til hugar
koma, að rífa þá af — og bezt er
að narta ekki í þá.
»Ein§ ogf
Jon Ara§on«.
JOÐVILJINN var lengi aö
* tvístíga um það, hvort hann
ætti að afneita því, að Kommúri-
istaflokkurinn ætti þátt í dreifi-
bréfamálinu eða l>regðast drengi-
lega við og kannast við þaö, aö
flokkurinn bæri ábyrgö á málinu.
Nú finnst honum hann hafa*fund-
iö diplomatiska miðlun í málinu:
Eiginlega gerðu nú strákarnir
þetta á sitt eindæmi og þeim varð
ofurlítil skyssa á í málinu. En
„það varð Jóni Arasyni líka, er
hann var svo óvarkár að fara
fámennur á fund Daða í Snóksdal
— en hver mundi dirfast afe sví-
viröa frelsisbaráttu hans fyrir
þaö,“ segir Þjóðviljinn á þriöju-
daginn var. — Þannig er þessi
liðsbón til brezka setuliðsins orð-
in „frelsisbarátta“ í Þjóðviljanum.
Og kommúnistar hafa tekið allar
„frelsishetjurnar" á lista sinn við
Dagsbrúnarkosningarnar, ýmist í
stjórn, aðrar „virðingarstöður“
eða í trúnaðarráð — að einni hetj-
unni undanskilinni þó, og veit
enginn, hvers hún á aö gjalda.
Með þessu hvorutveggja hefur
flokkurinn tekið á sig ábyrgð á
málinu — og vörn og sókn í því.
Hann gerir þetta bara að gamni
sínu — á kostnað Dagsbrúnar.
En hvað margir Dagsbrúnar-
menn ætli að eigi kost á Breta-
vinnu, ef þessar nýju frelsishetjur
taka við stjórn í félaginu?
Hvers vegna var
Héðinn rekinn up
Alþýðuflokknum?
JU|EÐ HVERJU ÁRI sem líður
veröur það ljósara hvers-
vegna HéÖinn Valdimarsson var
rekinn úr Alþýðuflokknum.
Trúir nokkur maður því, að ef
.Hjðinn Valdimarsson heföi verið
í Alþýðuflokknum, að hann hefði
látið það góðfúslega viögangast,
að flokkurinn hefði það sér helzt
til framdráttar, aö ræna verklýðs-
félögin eigrium sínum, Alþýðuhús-
inu, Iönó, Rauöhólum, Alþýöu-
brauðgerðinni ? Ti'úir nokkur því,
að Héðinn hefði samið við íhaldið
um stórlækkun á kaupi verka-
manna til þess að Alþýðuflokkur-
inn fengi að lafa með í „þjóð-
stjórn“, eins og flokkurinn gerði
vorið 1939? Trúir nokkur því, að
Héðinn hefði gengið fram i því
að rupla og ræna Dagsbrún eins
og Alþýðuflokkurinn hefur á all-
an hátt reynt á s.l. ári ?
Nei, Alþýðuílokkurinn þurfti að
reka Héðin Valdimarsson til að
flokkurinn gæti rekið þá svika-
pólitík gagnvart verkalýðnum,
sem hann hefur rekið síðustu
misseri.
Flokkurinn þarf líka að koma
í veg fyrir það nú, að Héðinn
verði formaður Dagsbrúnar til
þess aö ná þeim tilgangi — sem
flokkurinn hefur lengi haft —■ aö
brjóta þetta sterkasta vígi verka-
lýðsins niður að fullu.
Vel á minnzt.
jft LÞÝÐUBLAÐIÐ s.l. laugar-
** dag kallar Héðin Valdimars-
son manninn „sem jós út pening-
um Dagsbrúnar í blaðaútgáfu
sína“. Það skal viðurkennt, að um
það er Nýtt land var stofnað 1938
var samþykkt á Dagsbrúnarfundi
aö leggja 1000 krónur fram af fé-
lagssjóði til blaðsins. Alþbl. haföi
þá tekið upp opinberan áróður
gegn félaginu og öllum störfum
þess, og varð fálagið að eiga ein-
hversstaðar aðgang að blaði til að
verja sig.
Þetta er allt, sem Héðin Valdi-
marsson hefur „ausið út pening-
um Dagsbrúnar í blaðaútgáfu
sína.“ En hversu mikið fé, sem
var sjálfsögð og réttmæt eign
Dagsbjrúnar, skyldi hafa gengið
til Alþýðublaðsins árið 1940 eitt
saman ? Hversu mörgum þúsund-
um króna af peningum Dagsbrún-
ar skyldi hafa verið ausið í Al-
þýðublaðið alls? Það veit enginn,
því að það fé hefur ekki veriö
fengiö með löglegum samþykkt-
um.
En þaö er von að Alþýöublaðiö
sjái ofsjónum yfir þessum 1000
krónum, sem Nýtt land fékk 1938
til þess að verja Dagsbrún fyrir
ofstopa Alþýöublaösms. Þær krón-
ur voru fengnar á frjálsan og
heiðarlegan hátt. — Nýtt land
öfundar hinsvegar Alþýöublaðið
ekkert, þó að það hafi vafalaust
fengið 100 sinnum meira fé frá
Dagsbrún. Það fé hefur ekki verið
þannig fengiö, aö Alþbl. sé öf-
undsvert af.
„Qæfa fylgdi störfum hans“.
TVijEÐAN hann studdist viö !
gætni Jóns heitins Bald-
vinssonar, Stefáns Jóh. Stefáns-
sonar, Haralds Guðmundssonar og
Sigurjóns Á. Ólafssonar fylgdi
gæfa störfum hans sem formanns
Dagsbrúnar — og verkamennirnir
fundu það.“ Svo segir Alþbl. uin-
Héðin Valdimarsson s.l. mánudag. J
Blaðiö er þó ekki svo forstokk- J
að að þessu sinni, aö það . vilji
neita Héöni þess sannmælis, að
Dagsbrún hafi gerzt stórveldi i
íslenzkri verklýðshreyfingu undir
hans stjórn.
En það vill bara þakka það
samvinnu hans við brodda Al-
þýðuflokksins.
Rétt er að minna á þáö, aö
þessarar sömu samvinnu naut
eiunig Einar Björnsson, sem
Skjaldborgin fékk kosinri formann
Dagebrúnar s.l. ár. „Hann studdist
viö gætni — Stefáns Jóh. Stefáns-
sonar, Haralds Guömundssonar
og Sigurjóns Á. Ólafssonar“, eins
og Héðinn áður.
Menn skulu svo bera saman
stjórn Iiéðins og Einars á Dags-
brún og geta af þeim samanburði
fengið nokkra hugmynd um það,
hvaða hlutdeild Héðinn átti í gæfu
Dagsbrúnar áður og hvaöa hlut-
deild broddarnir ha.fa átt í henni.
Hafi Jón heitinn Baldvinsson átt
eitthvað i „gæfu“ Dagsbrúnar áö-
ur, þá fylgir sú gæfa áreiðanlega
ekki lengur broddum Skjaldborg-
arinnar.
Hitt þarf hinsvegar enginn að
efa, að auglýsingastjóri Alþbl.
„studdist við gætni — — Stefáns
Jóh. Stefánssonar, Haralds Guö-
mundssonar og Sigurjóns Á. Ól-
afssonar" er sú „gæfa fylgdi störf-
um hans“, að hann náði reiknings-
haldinu vi,ð útborgun Bretavinn-
unnar úr höndum Dagsbrúnar til
hagsbóta fyrir Alþýðublaðið.

Hamhleypur
í Bretavinnunni.
Frh. af’ 1. siðu.
en Sigurður Guðmundsson sá, sem
Skjaldborgin vill nú gera að fjár-
málaritara Dagsbrúnar. Ekki er þó
vel skiljanlegt, hvernig hann hefur
kornizt til að vinna 15 stundir í
Bretavinnu, jafnframt starfi sínu á
Vinnumiðlunarskrifstofunni. Árni
Árnason á Bergþórugötu 20, virð-
ist helz.t vera 15 ára drenghnokki,
og hlýtur hann að vera álitlegur
til dugnaðar.
En hverjir eru þessir leyndar-
dómsfullu vinnuhestar, Sig. Tómas-
son, Freyjugötu 10, og Siggeir Vil-
hjálmsson, Laugavegi 69?
Þessir menn virðast ekki finnan-
legir í manntali Reykjavíkur 1940.
Sig. Tómasson getur auðvitað ekki
verið sami maðurinn og Sigurður
Guðmundsson, fjármálaritaraefni
Skjaldborgarinnar. Ekki ætti sá
Sigurður að hafa farið að skipta
um föðurnafn svona allt i einu, og
auk ]>ess er hann fastur starfsmað-
ur hjá Yinnumiðlunarskrifstofunm
og óluigsandi, aö hann hafi unnið í
Bretavinnu allt upp í 24 klst. á dag
i eftirvinnu með skrifstofustörfun-
um. Hinsvegar er líklegt, að Sig-
urður Guðmundsson á Freyjugötu
10 geti gefið einhverjar upplýsing-
ar um Sig. Tómasson Ní sama húsi,
þegar líka má telja sennilegt, að
þetta sé nafni hans. Siggeir Vil-
hjálmsson getur heldur ckki verið
samnefndur auglýsingastjóri við
Alþbl.,, bæði af því að sá maður
er sagður eiga heima i Hafnarfirði,
og svo er honum ofætlun að vinna
109 klst. á viku í Bretavinnu, með
auglýsingastjórn Alþbl., sem líklegt
má telja, að hann hafi rækt mjög
kappsamlega. En annars ætti aug-
lýsingastjórinn að geta gefið upp-
lýsingar um þenna alnafna sinn.
Og sannarlega væri fróðlegt, að
fá eitthvað fleira að vita um þessa
afburða duglegu menn. Hver veit
nema hér sé á uppsiglingu íslenzk
Stakhanof-hreyfing, hvort sem sú
hreyfing er eins og sú rússneska
fólgin í miklum vinnuafköstum eða
aðeins í því að þola sérstaklega
langan vinnutíma (vonandi þó ekki
bara skrifa langan vinnutíma).
Svo væri enn fróðlegt að fá að
vita:
Hvernig stóð á því, að, reynt var
að stroka þessi nöfn burt aftur?
Það liefur þó ekki átt að breiða
yfir nafn og númer á þessum vinnu-
þ j örkum ?
Voru þessi nöfn á upphaflegum
vinnulista verkstjóraris, eða var
þeim bætt við af þeim, sem tóku
að sér eftirlitið með reikningshald-
inu, Siggeiri Vilhjálmssyni og
hjálparmönnum þeimr er hann
hafði, meðan hann vann að eftir-
liti sínu á Vinnumiðlunarskrif-
stofunni ?
Hversvegna var útreiknað kaup
þeirra Sig. Tómassonar og Siggeirs
Vilhjálmssonar dregið frá aftur?
Vildu Bretar ekki borga?
Þessi vinna hefur þó ekki verið
útreikningur við Bretavinnuna?
Fannst Bretum að þetta ætti aö
greiðast af 1% fyrir útreikning--
ana?
Var það ætlun auglýsingastjór-
ans, að Bretar borguðu vinnulatm
við útreikningana auk þessa eina
prócents ?
Eða hafði hann undirboðiÖ Dags-
brún, er hann náði þessu af fé-
laginu og hugðist vinna það upp
á þenna hátt, að greiða sæmdar-
mönnum sérstakt tímakaup?
Þess skal getið, að ítrekaðar til-
raunir hafa verið gerðar til að ná
samritum þessum af starfsmanni
Dagsbrúnar.
Hvaða ástæða ætli að sé til þess ?