Kyndill - 15.11.1942, Blaðsíða 2

2
KYNDILL
KYNDILL
Útgefandi:
Samband ungra jafnaðarmarma
Ritnefnd:
Eyjólfur Jónsson
Ftiðfinnur Ólafsson
Ragnar Jóhannesson
Ábyrgðarmaður er
Ragnar Jóhannesson
Utanáskrift:
Kyndíll, AXþýðuhúsinu, 6, hæð
Aiþýðuprentsmiðjan h_f.
Dndirtektir ibalds-
ins á Alþingi 1930,
Degar AIpýöBÍIobkurinn bar
fram íHlðgor sinar nm leið-
réttingn á bjðrdæma-
skipnniani.
Tillagan hljóðaði svo:
Alþingi felur ríkisstjóm-
inni að undirbúa fyrir næsta
þing breytingar á kjörd&ma-
skipuninni, er tryggi kjósend
um jafnan rétt til áhrifa á
skipun alþingis, hvar sem
þeir búa á landinu.
Um þessa tillögu sagði Jón
Þorláksson: „Að því er
snertir tillöguna á þingskj.
468, þá er hún ákaflega ein-
strengingslega orðuð. Það er
allhörð krafa þetta, að kjör-
dæmaskipunin skuli tryggja
kjósendum jafnan rétt, hvar
sem þeir búa.“
,,. . . mun . . . ekki geta
fallizt á að greiða þeirri til-
lögu atkv., sem hér liggur
fyrir. Hún er svo einstreng-
ingsleg. ...“
,,. . . skrípaleikur . . . Eg
verð að líta svo á, að flutn-
ingsmenn meini ekkert með
þessu annað en það, að veifa
þessu framan í kjósendur
Svona. mikill var áhugi í-
haldsins á „réttlætismálinu“.
Með óskeikulli baráttu
gegn slíkum öflum hefir Al-
þýSuflokkurinn nú borið
kjördæmamálið fram til sig-
urs, svo nú verður kosið í
fyrsta sinn samkvæmt hinni
nýju kjördæmaskipun.
Kjósendur! Munið um-
mæli íhaldsins. „Það er all-
hörð krafa þetta, að kjör-
dæmaskipunin skuli tryggja
kjósendum jafnan rétt, hvar
sem þeir búa.“
KJÓSfiD A-UST&NN
TIL HAFNFIRÐINGA
Hafnfirðingarí í þriðja sinn á
þessu ári eigum vér að ganga til
kosninga.
Innan fárra daga eigum vér
að velja fulltrúa til þess að
fara með umboð vort á löggjaf-
arsamkomu þjóðarinnar næstu
fjögur ár. Ár, sem af öllum eru
álitin vera mestu alvöru- og ör-
lagaár, er yfir þjóð vora hafa
komið.
Það hefir því oft verið þörf,
en nú nauðsyn, að með stjóm
landsins fari aðeins þeir flokk-
ar og menn, sem með starfi sínu
á undanförnum árum hafa sýnt,
að þeir séu sér þess meðvit-
andi, að þeir fari með umboð
þjóðarinnar, en ekki einstakra
hópa eða fyrirtækja. Flokkar,
er hafa sýnt, að þeim sé trúandi
til þess að taka með þeirri festu
um stjórnvöl þjóðarfleysins,
sem til þess þarf, að bjarga því
heilu í gegnum það hafrót dýr-
tíðar og annarra styrjaldarfyr-
irbrigða, er nú virðast vera að
soga allt í sig.
Og þá kemur þessi spurning
eðlilega upp í hugann: Hvaða
flokki er hægt að trúa til þess?
Það er spurning, sem hver
kjósandi verður að svara fyrif
sig.
En þegar vér Hafnfirðingar
svörum þeirri spurningu, ætt-
um vér að hafa eftirfarandi at-
riði í huga:
1. Á stríðsárunum 1914—’18
stjórnaði Alþýðuflokkurinn
ekki bænum. Og þá var fjár-
málastjómin þannig, að ekki
var hugsað um að leggja útsvör
á stórútgerðina, sem þá rakaði
saman fé, heldur voru tekin lán
til þess að standa straum af
nauðsynlegustu útgjöldum. Svo
að bærinn kepptist við að safna
skuldum meðan útgerðarmenn
söfnuðu auði.
2. Undanfarin styrjaldarár
hefir Alþýðuflokkurinn stjórn-
að bænum. Nú er ekki aðeins
hægt að segja, að hann sé skuld-
laus, heldur á hann stóreignir.
3. Það var Alþýðuflokkurinn,
sem kom togaravökulögunum á
og sá þannig fyrir því, að hafn-
firzkir (og aðrir) togarasjó-
menn væru ekki látnir standa
við vinnu sólarhringum saman
án þess að tekið væri tillit til
þess, hvort þeir þörfnuðust
hvíldar eða ekkL
4. Það var Alþýöuflokkurinn,
sem kom á lögunum um verka-
mannabústaði þrátt fyrir and-
stöðu íhaldsine.
íbúðir í verkamannabústöð-
unum hafnfirzku skipta nú tug-
um. Og allir vita, hvernig á-
standið væri í húsnæðismálum
bæjarins, ef þeirra nyti ekki
við.
5. Þaö var Alþýðuflokkurinn,
sem kom Bæjarútgerð Hafnar-
fjarðar á fót þrátt fyrir and-
stöðu íhaldsins.
Fyrirtæki, sem á undanförn-
um kreppuárum var ein sú
bezta atvinnubót, er hugsast
gat. Fyrirtæki, sem þá veitti
tugum heimilisfeðra atvinnu
og sá þannig heimilum þeirra
farborða. Og nú veitir sömu at-
vinnu, en safnar auk þess millj-
ónum í varasjóði, er síðar verða
notaðir til hagsbóta fyrir bæjar-
félagið.
6. það var sjálfstæðismaður-
inn próf. Magnús Jónsson, sem
vildi, að því er mér skilst af
einni ferðasögu hans, . losa ís-
lenzka flotann við hina „hálf-
dottandi loftskeytamenn".
Karl Baarslag loftskeytamað-
ur, höfundur bókarinnar „í
sjávarháska“, er ekki á sömu
skoðun. Hann vill fremur hafa
tvo en einn loftskeytamann, til
þéss að hægt sö aO haTa vi'nC
við tækin allan sólarhringinn.
Til þess að menn geti sjálfir
dæmt um, hvor þessara manna
hefir meira til síns máls, má
geta þess, að ef hlustað hefði
verið 15 mín. lengur í loft-
skeytaklefa e. s. California, er
talið víst, að öllum farþegum
og áhöfn e.s. Titanic hefði verið
bjargað. En þar fórust um 2200
manns (í sjávarháska, bls. 51).
7. Það var Alþýðuflokkurinn,
sem kom fram lögunum um
stríðstryggingu sjómanna. Eftir
þeim lögum hafa þegar verið
greiddar um tvær millj. króna
til þeirra, er misst hafa ástvini
sína af völdum stríðsins.
Það má vel vera, að mönnum
eins og þeim, er skammast yfir
„hræðslupeningum“ sjómanna,
en þora sjálfir ekki að vera á
heimilum sínum án þess að hafa
þar örugg loftvarnaskýli, finn-
ist lítið til þess koma. En þeir,
sem hafa reynt, hvað það er, að
missa ástvini sína í hafið, og
þurfa auk þeirrar sorgar, er því
er samfara, að horfa fram til
þess ókomna með tvær hendur
tómar en barnahóp fyrir að sjá,
segja sennilega annað.
8. Það var hafnfirzkur sjálf-
stæðismaður, sem þessi setning
Frh. á 4. ídðu.
Dndirtektir ihalds-
ins á Alhingi 1930,
Degar Dingmenn AlDýðo-
flobbsins flottn Dingsályht-
nnartillðgn um aiDlðn-
tryggingar.
Tillagan var á þessa leið:
Alþingi ályktar að skofa á
ríkisstjómina að skiþa
þriggja manna milliþinga-
nefnd til þess að undirbúa og
semja frumvarp til laga um
alþýðutryggingar, er nái yfir
sjzíkra-, elli-, örorku-, slysa-,
mæðra- eða framfærslu-
tryggingar o. s. frv.
Um þessa tillögu Alþýðu-
flokksins sagði íhaldsmaður-
inn Magnús Jónsson: „Hv.
framsögumaður (Haraldur
Guðmundsson) sagði eitt-
hvað á þá leið, að þetta mál
væri eitt af þeim nútímamál-
um, sem við Islendingar vær-
um lengst á eftir í. Aumingja
ísland!“
„Eitt af þeim málum, sem
séyíaHDtar nottt ^il AgtloUona
eru tryggingamálin. Eftir
því, sem sósíalistar eru sterk-
ari í löndunum, eftir því er
meira um alls konar trygg-
ingar . . . allt . . . fjötrað og
flækt í eintómum trygging-
um. . . . “
„. . . tekið stórfé frá at-
vinnufyrirtækjum. . . . “
,,. . . mun greiða atkvæði á
móti þessari tillögu. . ..“
Tillagan var þó samþykkt
og nefndin skipuð. En eng-
inn vann neitt í henni nenia
Haraldur Guðmundsson. Fyr
ir dugnað hans hefir Alþýðu-
flokkurinn síðan borið al-
þýðutryggingarnar fram til
sigurs, eitt hið merkilegasta
mál fyrir vinnandi stéttir
þessa lands, sem fram hefir
verið borið á alþiugi-
Alþýðufólk! Munið orð
guðfræðikennarans, sem
vildi afnema loftskeytatækin
í skipunum okkar og hæddist
að alþýðutryggingalagafrum-
varpi Alþýðuflokksins! Mun-
ið orð íháldsmannsins Magn-
úsar Jónssonar:
„Eftir því, sem sósíali^tar
eru sterkari í löndunum, eft-
tr þvt er meira um alls konar
tryggingar.“