Heimilisblaðið - 01.03.1946, Page 4

48
HEIMILISBLAÐIÐ
að sett var eftir mannvirðingum, og munu
ekki allir ætíð hafa verið ánægðir með sæti
sitt, þótt aldrei yrði ég var við opinberan
ágreining út af því. Venjulega var þríréttað.
Byrjað var að syngja borðsálminn „Faðir á
himnaliæð“ við dyr veizluskálans, þegar bú-
ið var að bera fyrsta réttinn á borð. Var hann
ýmist vínsúpa, hrísgrjónavellingur eða vana-
leg kjötsúpa, eftir því livað veizlur voru fín-
ar. Að enduðum borðsálmi mælti frammi-
slöðumaður bátt og skýrt: „Heiðarleg brúð-
lijón segja alla gesti velkomna og biðja þá að
neyta þess, sem fram er reitt og biðja alla
að færa á betri veg, þótt eitthvað kunni áfátt
að verða“. Þegar allir voru bættir við fyrsta
réttinn, vat borið af borði og færður inn ann-
ar réttur, sem var stórsteik eða kalt bangi-
kjöt og stundum hvorttveggja með tilbeyr-
andi brauði, viðmeti og fleiru,'að ógleymdu
víni fyrir karla og konur. Þriðji réttur voru
pönnukökur, vöflur og luinmur, og voru vana-
lega livorki bornir lausir diskar né bnífapör
með þeim rétti. Svo var kaffi borið annað
bvort áður en upp 'tar staðið eða síðar, og
það lield ég hafi oftar verið, en man það
óglöggt. Áður en staðið var upp frá borðumv
var síðan borðsálmurinn sunginn „Guð vor
faðir vér þökkum þér“, og var söngurinn
vanalega fjörugri við síðari borðsálminn, því
að þá voru menn búnir að fá sér hressingu.
Að enduðum síðari borðsálmi mælti frammi-
stöðumaður: „Heiðarleg brúðbjón þakka öll-
um liingað komnum og biðja alla að fyrir-
gefa að, sem áfátt liefur kunnað að vera og
óska öllum beiðarlegum borðgestum góðrar
lieimferðar“. Sami formáli var bafður í erfi-
drykkjum, nema í staðinn fyrir brúðbjón
kom þá „ekkja“, „ekkill“, „blutaðeigendur“
eða annað, sem við átti í hvert sinn.
Stundarkorni eftir að staðið var upp frá
borðum var farið að hita vatn í púns. í það
var liaft púnsextrakt eða romm og sykur.
Það var blandað í stóra leirskál eða könnu,
var púnsinu síðan ausið í glös og bolla, ef
glös voru of fá, með súpuskeið eða öðru, sem
fyrir bendi var. Þá var ætíð farið að syngja.
I þann tíma þekkti almenningur ekki dans
og undi vel við sönginn. Hver söng með sínu
nefi, og enginn gat sagt, að hann kynni söng
fremur öðrum. Þá var oft sunginn tvísöng-
ur, og var liann skemmtilegur, þegar söng-
menn voru góðir. Margir karbnenn urðu
góðglaðir, en aldrei kom fyrir handalögma
eða ryskingar í þeim samkvæmum, sem ég va
í, og voru þau þó mörg. Yfirleitt man e£
ekki eftir öðru en allt færi siðsamlega fraim
þótt um fjölmennar veizlur væri að raAa,
og sumir yrðu kenndir. Nú á tímum sakna
ég sérstaklega tvísöngsins, en því miður lær^1
ég bann ekki. Aftur var Ingvar bróðir m®11
góður tvísöngsmaður, þótt ekki hefði hann
sterka eða mikla rödd.
Mig rekur minni til einnar veizlu, sem
margir söngmenn voru í. Var liún lialdin 1
Kollabæ í Fljótslilíð, þegar þau giftust Egg'
ert sýslumaður Briem og Ingibjörg Eiríks'
dóttir, sýslumanns Sverrissonar. Þar voru
samankomnir beztu söngmenn í RangárvalH'
sýslu, þar á meðal Skúli læknir TborareU'
sen, sem talinn var í þá daga beztur söng'
maður á Suðurlandi. Annars man ég þetta
óglöggt, því að ég var barn að aldri. Ég minU'
ist betur veizlu í Norðurkoti í Grímsnesi, þar
sem mikið var sungið og vel. Þar voru þelf
Þórður kammerráð Guðmundsson sýslumað'
ur Árnesinga og séra Þórður Árnason í Klaust-
urhólum, er báðir voru annálaðir söngmenn-
Þá giftust Einar Ingimundarson bóndi í Norð-
urkoti og Guðný Stefánsdóttir prests í Felb-
Einar þótti virðingargjarn og sögðu menn,
að liann liefði beðið kammerráðið að vera
frammistöðumann í brúðkaupi sínu og fruna
að vera búrkonu. Hvað sem satt var í þessU,
fóru þau kammerráðslijónin með þessi störf
í veizlunni, enda var hún fínni en abnennt
gerðist.
Allmikinn undirbúning eða umstang þurft1
að liafa fyrir veizlunum. Það þurfti að fara
á þá bæi, þar sem belzt var til borðbúnaður,
og reiða það í skrínum og koffortum á veizlu-
staðinn. Síðan þurfti að skila því að lokinni
veizlu, og komu þá stundum fyrir vanböld
og ruglingur, einkum ef allt var ekki ve^
merkt frá hverjum bæ.
Hér hefur eingöngu verið talað um brúð-
kaupsveizlur, en þótt þær væru venjuleg3
fjörugri en erfidrykkjur, þá fór allt fram
með líkum hætti á veizlustaðnum. Framm1'
stöðumaður hafði sama formála með breyt-
ingu þeirri, er fyrr getur. Á kirkjustaðnum
og við búskveðju var lík tilbögun og enn 3
sér stað við greftranir í sveitum, en ýmislegt